Ζούμε σε μία εποχή που η στιχομυθία και η αναφορά περί ρατσισμού έχει δυστυχώς επανέλθει πολύ έντονα στο προσκήνιο. Τα κρούσματα ξενοφοβίας και επιθετικότητας έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια σε όλο τον κόσμο και κυρίως στην Ευρώπη, η οποία και πλήττεται σφόδρα λόγω και του μεγάλου προβλήματος του μεταναστευτικού. Παράλληλα, τα κινήματα της λαμβάνουν όλο και πιο αυξημένα ποσοστά στις ευρωπαϊκές χώρες, κάτι που είχε να συμβεί από την εποχή της ανόδου του ναζισμού και του φασισμού στην γηραιά ήπειρο τη δεκαετία του 1930. Μέσα σε αυτό το σκηνικό κοινωνικού πολέμου και αστάθειας, μέσα στη δίνη των φυλετικών διακρίσεων και του εκφοβισμού, τα μυθιστορήματα του παρελθόντος, όπως και αυτό που παρουσιάζεται εδώ, έρχονται να μας θυμίσουν πόσο εύθραυστος είναι ο κοινωνικός ιστός και πως η ιστορία μπορεί και επαναλαμβάνεται με απρόβλεπτες συνέπειες.

Στα χνάρια ενός επικίνδυνου και απαγορευμένου από το χρώμα των ηρώων έρωτα

Η λογοτεχνία ανέκαθεν υπήρξε ένας τρόπος ανάδειξης των κοινωνικών ζητημάτων και οι συγγραφείς μέσα από τα γραπτά τους και την αφήγησή τους καθρεφτίζουν με γλαφυρό και έμμεσο τρόπο όλα αυτά που συμβαίνουν στην κοινωνία, ανταποκριτές της οι ίδιοι μας καλούν σε συστράτευση και σε συλλογισμό. Εμείς δεν έχουμε παρά να μελετήσουμε το έργο τους και να γίνουμε κοινωνοί των πιο μύχιων σκέψεών τους αναλογιζόμενοι και τον ρόλο μας σε αυτό το κλίμα αναταραχής, η ήπια αντίδραση του καθενός μας απέναντι στο τέρας του ρατσισμού είναι κομβική και επιβεβλημένη. «Είμαι αόρατος απλά επειδή οι άνθρωποι αρνούνται να με δουν». Πόσο επίκαιρο και πόσο σύγχρονο είναι το μυθιστόρημα ο Αόρατος άνθρωπος του Ραλφ Έλισον που εκδόθηκε το 1952 σε μία ταραγμένη περίοδο για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο εξαιρετικός και νέος συγγραφέας Κάλεμπ Αζούμα Νέλσον (Caleb Azumah Nelson) ξεδιπλώνει μια ιστορία γεμάτη από τέτοιες μνήμες, όπως αυτές που αναφέρθηκαν παραπάνω, σε μια προσπάθεια να επαναφέρει στο προσκήνιο ένα ζήτημα που δεν πρέπει να ξεχαστεί αλλά που δυστυχώς δεν αφήνεται να ξεχαστεί λόγω πληθώρας καθημερινών γεγονότων ανά τον κόσμο. Η ιστορία του ζευγαριού είναι μια ιστορία έρωτα, μια ιστορία αγάπης και τρυφερότητας, μια ιστορία από αυτές που λαχταράμε να διαβάζουμε γιατί ο άνθρωπος έχει φτιαχτεί για να αγαπά και όχι για να μισεί. Και όμως το χρώμα τους δεν τους αφήνει να απολαύσουν τον έρωτά τους και την σχέση τους στο βαθμό που θα επιθυμούσαν, εκείνοι όμως θα συνεχίσουν μέχρι τέλους να έχουν ο ένας τον άλλον για στήριγμα ό,τι και αν συμβεί σε αυτόν ή σε έναν άλλο κόσμο. Σχεδόν όλο το μυθιστόρημα είναι εμποτισμένο με τους διαλόγους των νέων αυτών που βρήκαν λιμάνι και απάγκιο ο ένας στην αγκαλιά του άλλου.

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας αποφασίζει να αφηγηθεί την ιστορία με έναν ιδιαίτερα καινοτόμο τρόπο, καθώς καταθέτει τα γεγονότα ο ίδιος ως ο απόλυτος αφηγητής μιλώντας μία για τον έναν και μία για τον άλλον σε δεύτερο πρόσωπο όταν αναφέρεται στο αγόρι ή την κοπέλα. Είναι μια πιο έμμεση μεταφορά των ιδεών των πρωταγωνιστών, είναι ένας τρόπος να συμμετάσχει και ο ίδιος ο γράφων ενεργά σε αυτό το παιχνίδι μεταξύ των δύο ερωτευμένων. Ξετυλίγει όλο το φάσμα των φόβων, του πάθους, των αμφιβολιών, της ανάγκης που έχουν και οι δύο να βρίσκονται όσο πιο πολύ γίνεται σαν να βρίσκονται επί γης για τελευταία φορά πριν απολαύσουν δίχως όρια έναν επουράνιο έρωτα μακριά από πίκρες και λύπες. Ο Νέλσον ξεχύνεται στον αφηγηματικό στίβο και δεν σταματά να διοχετεύει αυτή την ερωτική αύρα και στον αναγνώστη που απολαμβάνει την ανάγνωση.

Ο έρωτας στα χρόνια των έγχρωμων ανθρώπων, αυτών που δονούνται από την εσωτερική τους ανάγκη να εκφραστούν ανοιχτά, να διεκδικήσουν όλα όσα και οι υπόλοιποι χαίρονται και όμως εκείνοι είναι φυλακισμένοι σε μια διαφορετική ταυτότητα, σε έναν άλλο κόσμο που θέλει να τους περιορίσει και ένα γιατί πλανάται. Ξυλοδαρμοί, διασυρμοί, βιαιότητα και σχόλια ρατσιστικής φύσης και απομόνωση από κάθε λευκή δραστηριότητα είναι μερικά από τα σημάδια μίας αμερικανικής, αλλά και όχι μόνο, κοινωνίας που δεν έχει χώρο για το διαφορετικό και το αλλότριο. Γιατί ο ρατσισμός δεν έχει σύνορα και αυτό είναι σαφές όπου και αν κοιτάξει κάποιος, σε όποιο σημείο του κόσμου και αν σταθεί. Είναι αυτή η ρατσιστική μανία που θα δολοφονήσει ανθρώπους όπως τον Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ και τον πρόεδρο Τζον Κένεντι, ανθρώπους και προσωπικότητες που προσπάθησαν να αλλάξουν τα κακώς κείμενα και να δαμάσουν τις βιαιοπραγίες που λαμβάνουν χώρα από τον καιρό που ο Αβραάμ Λίνκολν αγωνιζόταν να εξασφαλίσει ψήφο στους έγχρωμους συμπατριώτες του βρίσκοντας πολλαπλές αντιδράσεις που τελικά του κόστισαν την ίδια του την ζωή.

Αποσπάσματα από το βιβλίο «Ανοιχτή θάλασσα»:

«Να αγαπάς σημαίνει να εμπιστεύεσαι, κι εκείνη εμπιστεύεται το χέρι σου για να σπάσει τον λεπτό τοίχο, γλιστρώντας η ίδια το χέρι σου κάτω από το ύφασμα. Τα χείλη σας σμίγουν και είναι επιτακτικό. Τα χείλη σας σμίγουν και ξέρεις ότι είχες ανάγκη να τη φιλήσεις” θα γράψει γιατί όντως αυτή η εμπιστοσύνη και η πίστη είναι τελικά αυτή που έχει μέσα της τέτοια δύναμη ικανή να σώσει από κάθε κακό που συμβαίνει. Ο κόσμος είναι ένα απέραντο χορτάρι γεμάτο με πολλά αγριόχορτα αλλά καθένας μπορεί να βρει ένα μέρος όπου θα το φροντίσει και θα νιώσει εκεί ασφαλής. Η αγάπη του ζευγαριού θα κρατήσει, θα αντέξει όσο και αν οι αντίρροπες δυνάμεις θέλουν κάτι διαφορετικό, το καλό θα νικήσει».

«Το να μη γεμίζεις απλώς την ώρα σου όταν βρίσκεσαι με κάποιον σημαίνει ότι εμπιστεύεσαι, και το να εμπιστεύεσαι σημαίνει ότι αγαπάς»

«Βουτάει στην ανοιχτή θάλασσα και εσύ την ακολουθείς. Είστε εδώ, κουρνιασμένοι, η πλάτη της στο στήθος σου. Είναι οικείο, ακόμα και όταν απλώνεις το χέρι σου κάτω από το μπλουζάκι της…»

Διαβάστε επίσης: 

Κάλεμπ Αζούμα Νέλσον – Ανοιχτή θάλασσα: Μια δυνατή ιστορία αγάπης που εμβαθύνει σε κοινωνικά ζητήματα