Βιβλίο: Αν Μείνω – Gayle Forman

Η Gayle Forman είναι μία από τις πιο αγαπημένες συγγραφείς του εξωτερικού, με τα βιβλία της να έχουν γίνει best sellers των New York Times, χωρίς και να χρειαστεί να ιδρώσει για να το πετύχει. Κι αν το όνομά της σας φαίνεται γνωστό, είναι η διλογία της “Μια μέρα μόνο”, έχει κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Βέβαια, σκοπός της σημερινής μας ανάρτησης είναι να σχολιάσουμε το βιβλίο με το οποίο έκανε το λογοτεχνικό ντεμπούτο της, που πολύ πρόσφατα μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο, το “If I stay”, γνωστό στα ελληνικά ως “Αν μείνω”, που αν και πρωτοκυκλοφόρησε το 2011, δεν είχε μεγάλη επιτυχία στη δικιά μας αγορά, κάτι που εκδόσεις Λιβάνη ευελπιστούν ν΄αλλάξει με την κυκλοφορία της ταινίας, εξού -πιθανότατα- και άλλαξαν το εξώφυλλο μερικούς μήνες πριν, στα πλαίσια μιας ανανέωσης.

Η Μία είναι ένα δεκαεπτάχρονο κορίτσι το οποίο τελειώνει το λύκειο και πρέπει να αποφασίσει τι θα κάνει στη ζωή του από ‘κει κι έπειτα. Έχοντας μεγάλο ταλέντο στο τσέλο και μια πολύ μεγάλη πιθανότητα να την δεχθούν στο Τζούλιαρντ, η Μία ζυγίζει τις επιλογές της καθώς η σχέση της με τον Άνταμ είναι σοβαρή κι όχι ένα εφηβικό φλερτ. Ένα μοιραίο ατύχημα, όμως, θα αλλάξει δραστικά τη ζωή της και η μοναδική επιλογή που θα έχει θα είναι μία. Αν πρέπει να μείνει ή να φύγει, γιατί εκείνο το πρωινό ένα τροχαίο ατύχημα θα στοιχίσει τη ζωή της οικογένειάς της κι εκείνη είναι η μοναδική που θα μείνει ζωντανή, αν και σε πολύ σοβαρή κατάσταση. Και μπορεί να είναι σε κώμα, όμως η Μία βλέπει κι ακούει τα πάντα. Κι ενώ από τη μία θέλει να παλέψει για τον Άνταμ, από την άλλη θέλει ν’ αφεθεί στη μοίρα της και να σταματήσει να παλεύει. Τι θα κάνει τελικά, είναι κάτι που μόνο εκείνη μπορεί ν’ αποφασίσει.

Αν και αυτό είναι το πρώτο βιβλίο της Forman, οφείλω να ομολογήσω πως μου άρεσε περισσότερο από το “Μια μέρα μόνο”. Πέραν του ότι είναι πολύ καλογραμμένο, χρησιμοποιεί μια πολύ ιδιαίτερη τεχνική την οποία δεν είναι εύκολο να διαχειριστεί κανείς με πετυχημένο τρόπο. Κι όμως, εκείνη, τα καταφέρνει περίφημα. Η τεχνική αυτή έχει να κάνει με την μορφή της αφήγησης η οποία είναι αμφίδρομη, αλλά με μια συνεχή εναλλαγή χρόνων μέσα σε κάθε κεφάλαιο. Αυτό είναι ένα τρικ που χρησιμοποιείται πάρα πολύ συχνά, ειδικά από συγγραφείς του εξωτερικού, αλλά την ίδια στιγμή είναι μια παγίδα στην οποία πολύ εύκολα μπορεί να πέσει κανείς. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή και ψυχραιμία προκειμένου να μην χαθείς μέσα στη δίνη του χρόνου, όταν η αφήγησή σου είναι αυτής της μορφής, αλλά η Forman έχει τον έλεγχο της κατάστασης και έτσι το κείμενό της έχει ροή, λογική βάση κι εναλλαγές που στηρίζονται τόσο στις σκέψεις, όσο και στο συναίσθημα της πρωταγωνίστριά της, και διόλου παράλογες δεν είναι.

Δεν ξέρω για εσάς, αλλά προσωπικά έχω διαβάσει κι άλλα βιβλία όπου κάποιο θύμα ατυχήματος έχει μια φασματική εμπειρία οπότε, ως προς αυτό το στοιχείο, η ιστορία της Forman δεν είναι ιδιαίτερα πρωτότυπη. Βέβαια, όπως έχουμε ξαναπεί, δεν χρειάζεται μια ιστορία να είναι πρωτότυπη, όχι ως προς τον πυρήνα της. Αυτό που απαιτείται, είναι να βρεις τον δικό σου μοναδικό τρόπο να την αφηγηθείς. Άλλο ένα στοιχείο που η συγγραφέας χειρίζεται εξαιρετικά καλά, επιτρέποντάς μας να γίνουμε ένα με τη Μία, με μεγάλη ευκολία, έτσι ώστε η ταύτιση να λειτουργήσει θετικά ως προς τις τελικές μας εντυπώσεις. Η Μία δεν είναι ένας εξωπραγματικός χαρακτήρας. Είναι μια συνηθισμένη κοπέλα δεκαεφτά χρονών κι έχει τους ίδιους προβληματισμούς και συναισθήματα που θα είχε κάθε άνθρωπος στην ηλικία της και τη θέση της. Έχει να πάρει μια δύσκολη απόφαση αλλά παρ’ όλα ταύτα, μια καθαρά ανθρώπινη απόφαση και αυτό την κάνει πιο αληθινή στα μάτια μας και συμπάσχουμε μαζί της.

Εν κατακλείδι, το “Αν μείνω” δεν είναι καμιά συγκλονιστική, ούτε καν μια πρωτότυπη ιστορία. Ωστόσο, είναι μια ιστορία που την έχει αφηγηθεί η συγγραφέας της με μαεστρία και τέχνη, χωρίς αυτό να αποκλείει το συναίσθημα. Η Μία είναι ο δικός μας καθρέφτης. Θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς. Και αν και ώριμη, δεν παύει να είναι μια έφηβη που η ζωή της κατέρρευσε και που καλείται να πάρει την πιο δύσκολη απόφαση που πήρε ποτέ. Και στην απόφαση αυτή, είναι μόνη της και κανείς δεν μπορεί να πει στο τέλος, όταν αυτή θα έχει παρθεί, αν είναι σωστή ή λάθος. Ακόμα κι αυτοί που την αγαπάνε και θέλουν να μείνει μαζί τους. Μερικές φορές, δεν υπάρχουν σωστές και λάθος επιλογές. Διαλέγεις αυτό που μπορείς να διαχειριστείς, αυτό που μπορείς ν΄αντέξεις. Έχεις την απαραίτητη δύναμη; Τότε προχωράς! Δεν την έχεις; Παραδίνεσαι! Το αν η Μία θα παραδοθεί ή θα παλέψει, αυτό είναι στο χέρι της, όπως και η ζωή της.

Το βιβλίο της  Gayle Forman, με τίτλο “Αν Μείνω”, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Λιβάνη.