Ταξισυνειδησία, του Κώστα Βάκκα

Ο Κώστας Βάκκας υπογράφει ένα ντοκιμαντέρ για τους Έλληνες κομμουσνιστές στην Αμερική.

Η ταινία, θα παρουσιάζεται στους κινηματογράφους από την Πέμπτη 18 Απριλίου 2013.

Ταξισυνειδησία: η άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Κώστας Βάκκας

Σενάριο – Ιστορική έρευνα: Κωστής Καρπόζηλος

Μοντάζ: Νώντας Σκαρπέλης

Διευθυνση Παραγωγής: Φρόσω Τσούκα

Παραγωγή: Μη κερδοσκοπική Εταιρεία «Αποστόλης Μπερδεμπές»

Διάρκεια: 64’

Το ντοκιμαντέρ

«Έλληνες κομμουνιστές στην Αμερική; Αποκλείεται»

Το ιστορικό ντοκιμαντέρ  Ταξισυνειδησία – η άγνωστη ιστορία του  ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού φέρνει στο προσκήνιο μία ξεχασμένη σελίδα  της  ελληνικής  μεταναστευτικής  εμπειρίας  στην  Αμερική:  την  παρουσία των μεταναστών στο ριζοσπαστικό εργατικό κίνημα των Ηνωμένων Πολιτειών και  τη διαδρομή της ελληνοαμερικανικής αριστεράς από τις αρχές του 20ου  αιώνα έως τα χρόνια  των Μακαρθικών διώξεων.            

Κείμενα,  γράμματα,  τραγούδια,  εφημερίδες,  φωτογραφίες,  αλλά  και  μοναδικό  αρχειακό υλικό από κινηματογραφικές καταγραφές του αμερικάνικου εργατικού κινήματος  ανασυνθέτουν τη διαδρομή των μεταναστών εργατών στα μονοπάτια της «ταξισυνειδησίας»,  της  ταξικής  συνείδησης,  στη  γλώσσα  των  ελληνοαμερικανών. 

Προσωπικές  αφηγήσεις και  συνεντεύξεις  μεταφέρουν  την  ατμόσφαιρα  της  Μεγάλης  Ύφεσης  του  1929,  τη  δράση  των  εργατικών   ενώσεων,   την   παρουσία   των   μεταναστών   στα   χαρακώματα   του   Ισπανικού  Εμφυλίου, τις πολιτικές διώξεις του Μακαρθισμού και τις απελάσεις των πρωταγωνιστών. Η άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού διαπλέκεται με τις πολιτικές και  κοινωνικές εξελίξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και αναδεικνύει την ιστορία των μεταναστών  που έζησαν στον αντίποδα του «Αμερικανικού Ονείρου» της επιχειρηματικής επιτυχίας και  του πολιτικού συντηρητισμού.             

Η   επιστημονική   τεκμηρίωση  του   ντοκιμαντέρ   στηρίχτηκε   στις  ερευνητικές  δραστηριότητες του Κωστή Καρπόζηλου, ιστορικού στο Columbia University, ο οποίος έχει  ασχοληθεί    συστηματικά     με  ζητήματα     μεταναστευτικού    ριζοσπαστισμού     και   τους κοινωνικούς  και  πολιτικούς  μετασχηματισμούς  στα  χρόνια  της      Ύφεσης.  

Η   έμπειρη ματιά  του  σκηνοθέτη Κώστα Βάκκα και η δημιουργική ευρηματικότητα του μοντέρ Νώντα Σκαρπέλη,  εξασφάλισαν  έναν γοητευτικό  ρυθμό  κινηματογραφικής  αφήγησης  που  κρατάει  αμείωτο  το  ενδιαφέρον  του  θεατή.  Παραγωγός  του ντοκιμαντέρ   είναι  η  μη  κερδοσκοπική  εταιρία  ‘Αποστόλης Μπερδεμπές’, που βασικό σκοπό της έχει την μελέτη της ιστορίας των Ελλήνων της Αμερικής

Πώς γεννήθηκε η Ταξισυνειδησία

Η μη κερδοσκοπική εταιρεία Αποστόλης Μπερδεμπές, παραγωγός του ντοκιμαντερ Ταξισυνειδησία – η άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού,  δημιουργήθηκε από μία ομάδα ελλήνων που έζησαν για πολλά χρόνια στην Αμερική.  Η εταιρεία δημιουργήθηκε στη μνήμη του Αποστόλη Μπερδεμπέ, αγνού και άξιου αγωνιστή που έκανε αισθητή την παρουσία του στην ομογένεια της Νέας Υόρκης στα χρόνια της χούντας και χάθηκε πρόωρα στις 18 Σεπτέμβρη 1979, μία μέρα πριν κλείσει τα τριανταένα χρόνια του.

Στην εκδήλωση που έγινε στα 30 χρόνια από την απώλεια του Αποστόλη, έπεσε η ιδέα για την πραγματοποίηση ενός ντοκιμαντέρ στη μνήμη του και έτσι μπήκε ο σπόρος για τη δημιουργία της εταιρείας μας και για την πραγματοποίηση ετούτου του ντοκιμαντέρ. Το όραμά μας έμεινε μετέωρο μέχρι που το 2011 συναντήσαμε τη διδακτορική διατριβή του ιστορικού Κωστή Καρπόζηλου, “Ελληνοαμερικανοί εργάτες, κομμουνιστικό κίνημα και συνδικάτα (1900-1950). Αναζητώντας τον εργατικό εξαμερικανισμό την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης”, που μας πρόσφερε αυτό που ζητούσαμε, τα γερά θεμέλια της επιστημονικής τεκμηρίωσης για μια ιστορία ξεχασμένη, σχεδόν θαμμένη στις στάχτες του Μακαρθισμού, θραύσματα της οποίας είχαν φτάσει και σε μας μέσα από αφηγήσεις ανθρώπων που δεν ζούσαν πια.

Δύο χρόνια αργότερα, με τη συμπαράσταση σεμνών ανθρώπων που μας βοήθησαν οικονομικά χωρίς ανταλλάγματα  και τη δημιουργική δουλειά μιάς μικρής αλλά ακούραστης  ομάδας συνεργατών κάτω από την καθοδήγηση του έμπειρου σκηνοθέτη μας Κώστα Βάκκα και του εξαίρετου ιστορικού μας και σεναριογράφου Κωστή Καρπόζηλου, η ολοκλήρωση της Ταξισυνειδησίας είναι μια πραγματικότητα που μας κάνει περήφανους και μας δίνει δυνάμεις για να συνεχίσουμε.

Στα άμεσα σχέδια της εταιρείας Αποστόλης Μπερδεμπές, είναι η πραγματοποίηση δύο ακόμα ντοκιμαντέρ, ένα αφιερωμένο στον Λούη Τίκα και τους Έλληνες της πρώτης μεταναστευτικής περιόδου 1900-1920, εστιάζοντας στην άγνωστη ιστορία των ελλήνων μεταλλωρύχων της ορεινής δυτικής Αμερικής (Κολοράντο, Γιούτα, Αριζόνα, κ.α.) και ένα αφιερωμένο στην περίοδο του αντιχουντικού αγώνα ώστε να διασωθεί και αυτό το κομμάτι της ιστορίας των προοδευτικών Ελλήνων της Αμερικής.

Ταξισυνειδησία

χρονολογιο 1880 – 1959

1880-1920: Ένας «θαυμαστός νέος κόσμος»

Η εποχή της μαζικής μετανάστευσης προς τις Ηνωμένες Πολιτείες από την νοτιοανατολική Ευρώπη τροποποιεί τη σύνθεση της εργατικής τάξης στις Ηνωμένες Πολιτείες, διαπλέκεται με την εκβιομηχάνιση και την αστικοποίηση, την ανάδυση των Ηνωμένων Πολιτειών στην ατμομηχανή του καπιταλιστικού κόσμου. Η εντατική υπερεκμετάλλευση των μεταναστών συμβαδίζει με την εμφάνιση οργανώσεων ριζοσπαστικού προσανατολισμού, την επαφή με τα μαχητικά συνδικάτα, τους Industrial Workers of the World και τη διατήρηση διαύλων επικοινωνίας με σοσιαλιστικές, αναρχικές και ριζοσπαστικές οργανώσεις του «παλιού κόσμου». Στα ορυχεία της Δύσης, στα έργα κατασκευής του σιδηροδρόμου χιλιάδες ανώνυμοι μετανάστες γνωρίζουν το «Αμερικανικό Όνειρο», πρωταγωνιστούν σε μαχητικά ξεσπάσματα διαμαρτυρίας, ανιχνεύουν τους όρους μίας νέας κουλτούρας «ενότητας» που υπερβαίνει τους εθνοτικούς διαχωρισμούς.

Οι οργανώσεις της αμερικανικής αριστεράς προσφέρουν ένα ερμηνευτικό πλαίσιο της μετάβασης από την αγροτική καθημερινότητα του “παλιού κόσμου” στις συνθήκες της μισθωτής εργασίας: το 1917 στο Cincinnati κυκλοφορεί η Οργάνωσις, η πρώτη ελληνόγλωσση εφημερίδα με σοσιαλιστικό προσανατολισμό. Την ίδια περίοδο πυκνώνουν οι μεταφράσεις σοσιαλιστικών έργων, ενώ η επιρροή του «παγκόσμιου 1917» ενισχύει τις ριζοσπαστικές τάσεις, τις εκδόσεις που προσβλέπουν στο παράδειγμα των μπολσεβίκων για την κοινωνική χειραφέτηση. Το 1917 στη Νέα Υόρκη εκδίδεται η Φωνή του Εργάτου∙ η Ελληνική Σοσιαλιστική Ένωση προοπτικά θα συμπορευτεί με την αριστερή τάση του Σοσιαλιστικού Κόμματος και θα συμμετάσχει στις οργανώσεις κομμουνιστικού προσανατολισμού. Η Φωνή του Εργάτου (1917-1923) εγκαινιάζει μία μακρά παράδοση ελληνόγλωσσων εκδόσεων του αμερικανικού κομμουνιστικού κινήματος, η οποία τερματίστηκε στα χρόνια του Μακαρθισμού. Το 1923 θα μετονομαστεί σε Εμπρός, ενώ από το 1940 μετονομάστηκε σε Ελληνοαμερικανικόν Βήμα, η έκδοση του οποίου σταμάτησε οριστικά το 1959.

1921-1929: Εργατικός Εξαμερικανισμός και Μόρφωση

Το τέλος της εποχής της μετανάστευσης (1921 και 1924) εγκαινιάζει μία περίοδο μετασχηματισμών της μεταναστευτικής παρουσίας. Το ερώτημα του εξαμερικανισμού στις τάξεις των ριζοσπαστικών οργανώσεων μεταφράζεται σε «εργατικό» και «προλεταριακό» εξαμερικανισμό που αποσκοπεί στην ομογενοποίηση της εργατικής τάξης μέσα από την μόρφωση και ριζοσπαστικοποίησή της. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ηνωμένων Πολιτειών προκρίνει τον εξαμερικανισμό των μεταναστευτικών οργανώσεων, που έως τότε λειτουργούσαν ως «ομοσπονδίες» και από το 1925 μετονομάζονται σε «γλωσσικά γραφεία». Πληθαίνουν οι μεταφρασμένες εκλαϊκευτικές εκδόσεις, ενώ εμφανίζονται οι Ελληνικοί Εργατικοί Εκπαιδευτικοί Σύνδεσμοι, με πιο διάσημο τον «Σπάρτακο» της Νέας Υόρκης. Οι εργατικές λέσχες αποτελούν σημείο συνάντησης των μικρών πολιτικοποιημένων κύκλων με ευρύτερες τάσεις των μεταναστευτικών κοινοτήτων. Το 1925 μία πολύμηνη απεργία στα «ελληνικά» εργαστήρια κατεργασίας γούνας στη Νέα Υόρκη οδηγεί στην ίδρυση του “Greek Fur Workers Local 70” και τις αντίστοιχης ελληνικής εργοδοτικής ένωσης- οι διακυμάνσεις στη σχέση τους, η δυναμική παρουσία της αριστεράς στον κλάδο και τα συχνά επεισόδια μεταξύ εργοδοτικών και ριζοσπαστών συνδικαλιστών συνθέτουν μία μακρά παράδοση στα γουναράδικα που τερματίστηκε στη δεκαετία του 1950. Η ιδέα της «εργατικής μόρφωσης» αναπαράγει τον διακριτό κόσμο του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού, ενώ στα τέλη της δεκαετίας εμπλουτίζουν το τοπίο οι μαχητικές οργανώσεις της Αριστερής Αντιπολίτευσης .

1929-1940: «Η κρίση ήταν σαν αυτήν την αρθρίτιδα που έχω»

Η δεκαετία της Μεγάλης Ύφεσης σφραγίζεται από τους ριζικούς μετασχηματισμούς, την κοινωνική και πολιτική πόλωση της αμερικανικής κοινωνίας, τη δυναμική των ιδεών της «οργάνωσης» και της «ενότητας», την επιρροή των αντιφασιστικών πολιτικών και την αναζήτηση ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου. Οι κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης, ο διαβρωτικός τους χαρακτήρας και η ανάδυση νέων αναζητήσεων συμβάδισαν με την εμφάνιση νέων μορφών οργάνωσης, όπως οι επιτροπές των ανέργων και οι διαδηλώσεις στα αστικά κέντρα. Το 1930 στη Νέα Υόρκη ο ελληνοαμερικανός εργάτης Στηβ Κατόβης δολοφονήθηκε από έναν αστυνομικό, ένα επεισόδιο που υπογραμμίζει την ένταση του κοινωνικού ζητήματος στις συνθήκες της πόλωσης. Από το 1933 το ανορθωτικό πρόγραμμα του New Deal απελευθερώνει την συσσωρευμένη ένταση στους χώρους εργασίας: αυθόρμητες απεργίες, καταλήψεις εργοστασίων, βίαιες συμπλοκές και ενίσχυση των νέων βιομηχανικών συνδικάτων. Η γενική απεργία του 1934 στο San Francisco αποτυπώνει την αυτοπεποίθηση του κόσμου της μισθωτής εργασίας, αλλά και την κοινωνική πόλωση που οδηγεί στη δολοφονία δύο εργατών, εκ των οποίων ο ένας είναι ο Νίκος Κουντουράκης. Η καθημερινότητα στις εργατικές κοινότητες αλλάζει: το σύνθημα “Vote Labor!” και η «οργάνωση» των επιμέρους κλάδων μαρτυρούν την ανάδυση της οργανωμένης εργασίας σε πολιτική δύναμη, ενώ ένας νέος εργατικός πολιτισμός αντανακλά με την εμφάνιση των «ξεχασμένων ανθρώπων» στο κοινωνικό προσκήνιο. Μία νέα γενιά μαχητικών συνδικαλιστών πρωτοστατεί στις εκστρατείες για το συνδικαλισμό των εργατών στη βαριά βιομηχανία -στα “ατσαλάδικα”-, στα γουναράδικα, στις μικρές και μεγάλες επισιτιστικές επιχειρήσεις.

Η ανάπτυξη του εργατικού κινήματος συμβαδίζει με την ισχυροποίηση των ριζοσπαστικών οργανώσεων- η πολιτική του Λαϊκού Μετώπου επισφραγίζει την ανάδυση ενός ισχυρού προοδευτικού κινήματος το οποίο εκφράζεται στην πολιτική, στον πολιτισμό, στην οργάνωση της καθημερινότητας και στην διεθνιστική αντιφασιστική προοπτική. Ο αντιφασισμός αναδεικνύεται σε σημείο συνάρθρωσης των εξελίξεων στον «νέο» και στον «παλιό» κόσμο: οι εκατοντάδες ελληνοαμερικανοί εθελοντές στις Διεθνείς Ταξιαρχίες στον Ισπανικό Εμφύλιο υπογραμμίζουν τη δυναμική των αντιφασιστικών ιδεών, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες η Ελληνική Δημοκρατική Ένωση συσπειρώνει προοδευτικούς, φιλελεύθερους και κομμουνιστές εναντίον της δικτατορίας Μεταξά, υπέρ των εργατικών συνδικάτων και της κοινωνικής και πολιτικής συμμαχίας στα αριστερά του New Deal.

1941-1959: Μεγάλες προσδοκίες και Διαψεύσεις

Η δυναμική των αντιφασιστικών ιδεών αποτυπώνεται στην ανάπτυξη των οργανώσεων για τη διευθέτηση του μεταπολεμικού κόσμου, το έντονο ενδιαφέρον για τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα στην Ευρώπη, την ιδέα της συμπόρευσης του προγράμματος του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου με τις ριζοσπαστική πτέρυγα του New Deal. Οι οργανώσεις αρωγής προς τον ελληνικό λαό, η έκδοση ενημερωτικού υλικού, και η μετάφραση κειμένων για το ρόλο του Ε.Α.Μ., η παρουσία ελληνοαμερικανών στις αποστολές στην κατεχόμενη Ελλάδα και η δράση των ναυτεργατικών οργανώσεων, καθώς η Ο.Ε.Ν.Ο. έδρευε στη Νέα Υόρκη, διαπλέκονται γύρω από την ιδέα της παγκόσμιας συνεργασίας Ηνωμένων Πολιτειών και Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και την προσδοκία της «επόμενης μέρας». Το 1942 το American Labor Party συγκεντρώνει 400.000 ψήφους με υποψήφιο κυβερνήτη τον ελληνοαμερικανό Dean Alfange, ενώ την ίδια περίοδο ο Εθνικός Κήρυξ του Βάσου Βλαβιανού χαιρετίζει την ανάπτυξη του ΕΑΜικού κινήματος.

Η δυναμική αυτή δοκιμάζεται από την πραγματικότητα της μεταπολεμικής μετάβασης. Οι ταυτόχρονες εξελίξεις στην Ελλάδα και στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1944 έως το 1949 θέτουν υπό αίρεση τις κοινωνικές προϋποθέσεις του αντιφασιστικού μετώπου. Ο Μακαρθισμός, οι απελάσεις, οι ταλαντεύσεις των ανθρώπων μπροστά στην επιτροπή διερεύνησης των αντι-αμερικανικών ενεργειών συνθέτουν μία πολιτική ατμόσφαιρα, η οποία επικοινωνούσε με το κυρίαρχο κλίμα στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο. Οι προσωπικές ιστορίες υπογραμμίζουν την εμπέδωση του κοινωνικού και πολιτικού κομφορμισμού, της ανασύστασης του «Αμερικανικού Ονείρου» και τη διαμόρφωση του στερεοτύπου για τους «συντηρητικούς» και «επιτυχημένους» ελληνοαμερικανούς σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Η περιθωριοποίηση και η διάλυση των παραδόσεων του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού αντανακλά ευρύτερους κοινωνικούς μετασχηματισμούς που σχετίζονται με τη δυναμική του μεταπολεμικού Αμερικανισμού και την ενσωμάτωση των «ξεχασμένων ανθρώπων» της δεκαετίας του 1930.

Κώστας Βάκκας

Σκηνοθέτης

Ο Κώστας Βάκκας είναι σκηνοθέτης, παραγωγός και διευθυντής παραγωγής ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικών προγραμμάτων και διαφημιστικών σποτ. Έχει ζήσει και εργαστεί στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Αγγλία. Έχει συνεργαστεί σε διεθνείς παραγωγές (την εταιρία “Like Water-Apron” στο Τόκιο, με το βρετανικό Channel 4 και την ιταλική δημόσια TV Rai Due), ενώ στη δεκαετία του 1960, ήταν βοηθός σκηνοθέτη σε 35 ταινίες ελληνικής παραγωγής και διευθυντής παραγωγής ή βοηθός σκηνοθέτη, σε διάφορες ξένες ταινίες που γυρίστηκαν στην Ελλάδα. Υπήρξε μέλος της Επιτροπής Ταξινόμησης Κινηματογραφικών Ταινιών του Υπουργείου Τύπου (2008-2009), μέλος της επιτροπής προϋπολογισμών του Κέντρου Κινηματογράφου, μέλος του Δ.Σ. της Εταιρίας Ελλήνων Σκηνοθετών. Ανταποκριτής στην Ιταλία για τα περιοδικά Τετράδιο και Film (1974 – 1977) και αρθρογράφος για κινηματογραφικά και Ευρωπαϊκά θέματα στο περιοδικό Αντί (1978-1981).

Φιλμογραφία (επιλεκτική):

 • Η αντιφασιστική Ιταλία

 • Ανάλυση ενός πολέμου

• Διονύσιος Σολωμός, ο ποιητής της Επανάστασης

• Τα Ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας

 • Η Ελληνική Επανάσταση όπως την είδαν οι Τούρκοι

• Η Τουρκία και ο πόλεμος στον κόλπο

• Το Κουρδικό Ζήτημα

• Η Ελληνική κοινότητα της Νότιας Αφρικής

• Soweto

• Teodor Zifkof: Αναμνήσεις

• Giulio Andreotti: Ο Γερουσιαστής

• Alberto Franceschini: Ο Τρομοκράτης

• Λευκωσία, η διχασμένη πόλη • Το Ευρωπαϊκό όνειρο

• Στους Λαβύρινθους της Τρομοκρατίας

• Αφγανιστάν

• Μεσόγειος η Ελληνική Λίμνη

Κωστής Καρπόζηλος (Σενάριο – ιστορική έρευνα)

Ο Κωστής Καρπόζηλος είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής του Columbia University (Stavros Niarchos Foundation Post-Doctoral Fellowship Program), ενώ διδάσκει στο Sciences Po στην πόλη της Reims. Αυτήν την περίοδο προετοιμάζει ένα βιβλίο γύρω από την ανάδυση των “πρώην κομμουνιστών” στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και ειδικότερα τις μεταβολές των επαναστατικών κινημάτων από την μεσοπολεμική έως την μεταπολεμική περίοδο.

Σπούδασε Νεοελληνική Λογοτεχνία στο τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (2002), ενώ στη συνέχεια ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στην Ιστορική Έρευνα στο πανεπιστήμιο του Sheffield (2004) και το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2010). Στη διατριβή του, “Ελληνοαμερικανοί εργάτες, κομμουνιστικό κίνημα και συνδικάτα (1900-1950). Αναζητώντας τον εργατικό εξαμερικανισμό την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης”, ασχολήθηκε με τον μεταναστευτικό ριζοσπαστισμό, τους κοινωνικούς και πολιτικούς μετασχηματισμούς στα χρόνια της Ύφεσης και την αλληλεπίδραση της εθνότητας και της τάξης στο πλαίσιο του εργατικού εξαμερικανισμού. Το ντοκιμαντέρ “Ταξισυνειδησία: η άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού”, που βασίζεται στη διατριβή του, θα κυκλοφορήσει τον Μάρτιο του 2013.

Τον Φεβρουάριο του 2013 αναμένεται η έκδοση του βιβλίου του για τον σοσιαλιστή διανοούμενο Σταύρο Καλλέργη, που στηρίζεται στην επεξεργασία του ομώνυμου αρχείου στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη. Παράλληλα, προετοιμάζει ένα βιβλίο γύρω από τον ελληνοαμερικανικό ριζοσπαστισμό και τις κοινωνικές διεργασίες των μεταναστευτικών κοινοτήτων έως την περίοδο του Μακαρθισμού (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

Στο παρελθόν έχει εργαστεί στο ένθετο “Βιβλιοδρόμιο” της εφημερίδας Τα Νέα, ενώ τo 2011 ήταν υπότροφος του Center for the U.S. and the Cold War στο New York University και εργάστηκε με σύμβαση έργου λέκτορα (Π.Δ. 407/80) στο τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Νώντας Σκαρπέλης (Μοντάζ)

Ο Νώντας Σκαρπέλης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ερμούπολη της Σύρου, ενώ τώρα ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει σπουδάσει Αγγλική Φιλολογία και Σκηνοθεσία Κινηματογράφου και Τηλεόρασης.

Τα τελευταία δέκα χρόνια εργάζεται ως επαγγελματίας υποτιτλιστής ενώ ταυτόχρονα ασχολείται με την παραγωγή ντοκιμαντέρ μικρού μήκους τρέιλερ θεατρικών παραστάσεων και making off ταινιών.  Κατά καιρούς έχει συμμετάσχει ως μοντέρ, σκηνοθέτης και εικονολήπτης σε διάφορα κινηματογραφικά projects, με πιο πρόσφατο το «Ταξισυνειδησία, η άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού» όπου έκανε το μοντάζ.

Τα τελευταία δύο χρόνια, μαζί με τον Κωνσταντίνο Κατριό και την Αφροδίτη Μπαμπάση,  παρακολούθησε από κοντά και κινηματογράφησε τον αγώνα των κατοίκων της Κερατέας για να μην γίνει η μείζονος ιστορικής και περιβαλλοντολογικής σημασίας περιοχή τους σκουπιδότοπος,  ολοκληρώνοντας το 2013 το πρώτο του ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους  «128 Ημέρες στα Μπλόκα».

Στους κινηματογράφους «Ταινιοθήκη της Ελλάδος» και «Τιτάνια Cinemax», λειτουργεί από τις 25 Απριλίου έως και την 1^η Μαΐου 2013, έκθεση με σπάνιο φωτογραφικό υλικό και ντοκουμέντα της εποχής παράλληλα με τις προβολές της ταινίας.