Megaron Plus: Βραβεία Διαβάζω και Αφιέρωμα στον Καβάφη στον κήπο του Μεγάρου

Το Megaron Plus καλεί το αθηναϊκό κοινό αλλά και τους επισκέπτες της πόλης, στον υπέροχο κήπο του Μεγάρου, σε μια μοναδική συνάντηση, ένα καλοκαιρινό ταξίδι στο σύμπαν του μεγάλου αλεξανδρινού ποιητή, Κωνσταντίνου Καβάφη και σε ό, τι καλύτερο έχει να μας προτείνει η σύγχρονη ελληνική πεζογραφία. Η βραδιά θα αρχίσει στις 8.00 το βράδυ με την απονομή των Ετησίων Βραβείων του περιοδικού Διαβάζω ενώ στις 9 μμ. θα παρουσιαστεί ένα αφιέρωμα στον Καβάφη και στην επιρροή που άσκησε στους ξενόγλωσσους ποιητές.

Όαση ομορφιάς και πολιτισμού, ο ολάνθιστος κήπος του Μεγάρου, μέχρι τώρα έχει προσελκύσει χιλιάδες θεατές έλληνες και ξένους, σε εκδηλώσεις λόγου και μουσικής – αξέχαστες εμπειρίες: η βραδιά ποίησης, η γιορτή της μουσικής και βέβαια η αναμετάδοση από γιγαντοοθόνες της συναυλίας της Φιλαρμονικής της Βιέννης υπό τον Ρικάρντο Μούτι.

Θεσμός και γιορτή για συγγραφείς και αναγνώστες, τα βραβεία του περιοδικού Διαβάζω θα τιμήσουν και εφέτος για 17η χρονιά τις καλύτερες στιγμές της ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής: μυθιστόρημα, διήγημα, δοκίμιο – μελέτη, ποίηση, εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά, βιβλίο για μεγάλα παιδιά και βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα. Και μαζί θα απονεμηθεί ένα βραβείο-έκπληξη καθώς και το Βραβείο Προσφοράς σε άνθρωπο του βιβλίου, στη μνήμη του ιδρυτή του περιοδικού Περικλή Αθανασόπουλου. Την εκδήλωση θα συντονίσει ο διευθυντής του περιοδικού Γιάννης Μπασκόζος.

Η διαχρονική απήχηση της ποίησης του Κωνσταντίνου Καβάφη, η δύναμή της να είναι αφοπλιστικά επίκαιρη σε κάθε συγκυρία και οι διαστάσεις της διεθνούς απήχησής της, είναι ένα φαινόμενο που αποτυπώνεται στις επιρροές που άσκησε και ασκεί στους ξενόγλωσσους ποιητές η μοναδική και συνεχώς φρέσκια φωνή του. Ένα πλήθος από τους ξενόγλωσσους αυτούς ομότεχνούς του ανακάλυψαν και ανακαλύπτουν διαρκώς στον Καβάφη έναν κανόνα – πρόκληση για τη δική τους ποίηση και είναι εντυπωσιακό πόσοι ποιητές, σε όλο τον κόσμο, έχουν γράψει με τον τρόπο του Αλεξανδρινού.

Οι ποιητές Γιάννης Δάλλας, Κική Δημουλά, Τίτος Πατρίκιος, Κυριάκος Χαραλαμπίδης, καθώς και ο Δημήτρης Μαρωνίτης θα διαβάσουν σε ελληνική μετάφραση δείγματα αυτής της «καβαφογενούς» ποίησης, έργα που έχουν γραφτεί είτε με το ύφος του Καβάφη είτε μιλούν για τον Καβάφη ως ποιητή και ως άνθρωπο.

Την εκδήλωση θα συντονίσει, ο καθηγητής Πανεπιστημίου και ποιητής Νάσος Βαγενάς, ο οποίος έχει επιμεληθεί την ανθολογία ξένων καβαφογενών ποιημάτων, με τίτλο «Συνομιλώντας με τον Καβάφη», αποτέλεσμα ερευνητικού προγράμματος και έκδοση του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας.

Αυτός ο «Έλληνας κύριος με ψαθάκι, που στέκει απολύτως ακίνητος, ελαφρώς λοξάπρος το σύμπαν», με τα λόγια του Ε.Μ. Φόστερ, διαβάζεται σήμερα, ακόμα και μέσα από μετάφραση, ως σημερινός ποιητής και έχει αποκτήσει το κύρος και την αίγλη ενός παγκόσμιου ποιητή, όπως σημειώνει ο Ν. Βαγενάς στον πρόλογο της ανθολογίας.

«Από όσο γνωρίζω», γράφει ο Βαγενάς, «δεν υπάρχει άλλος ποιητής στον αιώνα μας που η ποίησή του να έχει εμπνεύσει τόσους ξένους ποιητές… Ο Καβάφης εμπνέει τους ποιητές όχι για κάποιο συγκλονιστικό γεγονός του βίου του, αλλά κυρίως για την ποίησή του… Ο Καβάφης είναι μαζί με τον αργεντινό Μπόρχες και τον Πορτογάλο Πεσόα, ένας από τους τρεις ποιητές της λογοτεχνικής περιφέρειας, που παρότι δεν βρίσκονται εν ζωή, έχουν σήμερα παγκόσμια απήχηση, αποτελούν σημεία αναφοράς για την καλλιτεχνική ιδιοτυπία τους».

«Τι είναι λοιπόν εκείνο που υπάρχει στα ποιήματα του Καβάφη» αναρωτιέται ο βρετανός ποιητής  Γ.Χ. Ώντεν και απαντάει, «Είναι κάτι που θα μπορούσα μόνο να το ονομάσω, πολύ ανεπαρκώς, έναν τόνο φωνής, μια προσωπική εκφορά… Διαβάζοντας ένα ποίημα του Καβάφη νιώθω ότι αυτό το ποίημα αποκαλύπτει ένα πρόσωπο που βλέπει τον κόσμο από μια μοναδική προοπτική».

Ο Γιώργος Σεφέρης δίνει τη δική του απάντηση στο γρίφο της αντοχής του Καβάφη: «Ο αισθησιασμός, το αίσθημα αφής του Καβάφη, δεν μπορεί να ενσαρκωθεί στο στίχο του… υπάρχει πίσω από τη γλωσσική έκφραση… Στον Καβάφη ενώ η γλωσσική έκφραση είναι ουδέτερη και ασυγκίνητη, η κίνηση των προσώπων και των γεγονότων είναι τόσο πυκνή, τόσο στεγανή, θα έλεγα, που θαρρείς πως τα ποιήματά του τραβούν τη συγκίνηση δια του κενού. Αυτό το κενό που δημιουργεί η έκφραση του Καβάφη, είναι το στοιχείο της διαφοράς ανάμεσα στη φράση του και στην τρέχουσα πεζολογία».

«Πιστεύω ότι η ειρωνεία είναι ο λόγος που η ποίηση του Καβάφη παρουσιάζεται σήμερα ζωντανότερη», καταλήγει ο Νάσος Βαγενάς στον πρόλογό του. «Καθώς η εποχή μας είναι εποχή ιδιαζόντως ειρωνική, αφού ο άκρατος σχετικισμός κατέστησε τη διάκριση ανάμεσα στη φαινομενική και την πραγματική πραγματικότητα δύσκολη, η ποίηση του Καβάφη, με την ειρωνική της γεύση, με την αποκαλυπτική της ανθρώπινης αυταπάτης ιδιότητά της, έχει γίνει πιο επίκαιρη από ποτέ. Γιατί της έχει δοθεί η ευκαιρία να αναδείξει στο έπακρο τη δύναμη του ρεαλισμού της».