Γεώργιος Βιζυηνός

Γεώργιος Βιζυηνός:

Ποιήματα, διηγήματα, αποφθέγματα, έργα, βιβλία και βιογραφία για τον Γεώργιο Βιζυηνό (Georgios Vizyinos)

Ο Γεώργιος Βιζυηνός (πραγματικό ονοματεπώνυμο Γεώργιος Μιχαήλ Σύρμας ή Μιχαηλίδης, 8 Μαρτίου 1849 – 15 Απριλίου 1896), ήταν Έλληνας πεζογράφος, ποιητής και λόγιος. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ελληνικής λογοτεχνίας.

Γεννήθηκε στη Βιζύη της Ανατολικής Θράκης, το σημερινό Βιζέ της Τουρκίας, στις 8 Μαρτίου 1849, γιος πολύ φτωχικής οικογένειας. Ο πατέρας του, Μιχαήλος Σύρμας, πέθανε από τύφο το 1854 αφήνοντας τον ορφανό σε ηλικία 5 ετών. Είχε άλλα τέσσερα αδέλφια: τον Μιχαήλο, που πέθανε τρία χρόνια πριν από τον Γεώργιο, τον Χρηστάκη, τον αδικοσκοτωμένο ταχυδρόμο, για τον οποίο μιλά στο διήγημά του “Ποιος ήτο ο φονεύς του αδελφού μου”, και δύο κορίτσια, την Άννα, που πέθανε με τις συνθήκες που περιγράφει στο “Αμάρτημα της μητρός μου”, και την Αννιώ, που πήρε το όνομα της αδελφής της, αλλά πέθανε κι αυτή μικρή.

Σε ηλικία 10 ετών οι παππούδες του τον στέλνουν στην Κωνσταντινούπολη, όπου παραμένει μέχρι την ηλικία των 18 και τον Ιούλιο του 1868 ταξιδεύει ως προστατευόμενος του αρχιεπισκόπου Κύπρου, Σωφρονίου Β΄ και ζει για τέσσερα χρόνια στην Κύπρο (Λευκωσία). Εκεί φοιτά στην Ελληνική Σχολή Λευκωσίας, διαμένει στην Αρχιεπισκοπή, φορά ράσα και τελεί ιεροψάλτης. Ερωτεύεται όμως παράφορα τη νεαρή Ελένη Φυσεντζίδη και της γράφει ερωτικά ποιήματα, “παράπτωμα” για το οποίο τιμωρείται με επιτίμιο.

Το 1872 ο Βιζυηνός επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη, βγάζει τα ράσα και εγγράφεται ως ιεροσπουδαστής στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, χωρίς όμως την υποχρέωση να ιερωθεί ή να φορά ράσα. Εκεί το 1873 δημοσιεύει και την πρώτη του ποιητική συλλογή (Ποιητικά Πρωτόλεια).

Το 1874 έρχεται στην Αθήνα και το επικό ποίημά του Κόδρος βραβεύεται στον Βουτσιναίο Ποιητικό Διαγωνισμό. Την ίδια χρονιά εγγράφεται στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, αλλά απογοητευμένος από την ποιότητα σπουδών, μαθαίνει γερμανικά και μεταβαίνει στη Γερμανία, στη Γοτίγγη, όπου σπουδάζει φιλολογία και φιλοσοφία στο διάστημα 1875-1878.

Το 1876 η επόμενη ποιητική συλλογή του Άραις μάραις κουκουνάραις (μετονομάστηκε σε Βοσπορίδες Αύραι) αποστέλλεται στην Αθήνα και βραβεύεται στον Βουτσιναίο Διαγωνισμό, στον οποίο, το 1877 η συλλογή του Εσπερίδες επαινείται. Το 1881 τυπώνεται στη Λειψία η διδακτορική του διατριβή Das Kinderspiel in Bezug auf Psychologie und Paedagogik («Το παιδικό παιχνίδι υπό άποψη ψυχολογική και παιδαγωγική»).

Στη Γερμανία υπήρξε, μεταξύ άλλων, μαθητής του φιλοσόφου Χέρμαν Λότζε αλλά και του θεμελιωτή της Πειραματικής Ψυχολογίας Βίλχελμ Βουντ.

Το 1882 ο Βιζυηνός επισκέπτεται το Παρίσι, όπου γνωρίζει τον Δημήτριο Βικέλα, τον Marquis Queux de Saint-Hilaire και τη Juliette Lamber-Adam, και το Λονδίνο (1883), όπου σχετίζεται με τον πρεσβευτή Πέτρο Βράιλα-Αρμένη. Παράλληλα, δημοσιεύει την ποιητική συλλογή Ατθίδες Αύραι.

Την ίδια χρονιά (1883), μετά από προτροπή του φίλου του πια Δημήτριου Βικέλλα που είχε δημοσιεύσει το 1879 το Λουκή Λάρα, συγγράφει και δημοσιεύει στην Εστία το πρώτο μεγάλο διήγημά του, Το αμάρτημα της μητρός μου. Ο Βικέλλας συνεχίζει να τον προτρέπει να γράψει και στέλνει τα γραπτά στον εκδότη της Εστίας Γ. Κασδόνη, έτσι δημοσιεύονται επίσης το Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως και το αριστούργημά του Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου.

Το 1885 εκλέγεται υφηγητής στην έδρα της Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με την επί υφηγεσία διατριβή Η φιλοσοφία του καλού παρά Πλωτίνω, ωστόσο δεν καταφέρνει να κερδίσει την έδρα. Παράλληλα δημοσιεύονται τα διηγήματά του Αι συνέπειαι της παλαιάς ιστορίας και Το μόνον της ζωής του ταξείδιον.

Εκείνη την εποχή για να βιοποριστεί αρχίζει να ασχολείται με ένα μεταλλείο στο θρακικό χωριό Σαμάκοβο. Το 1886 γράφει το Ο Μοσκώβ-Σελήμ που διαδραματίζεται στη Θράκη. Τελικά εγκαταλείπει την Αθήνα κι εγκαθίσταται μόνιμα στη γενέτειρά του.

Ο Βιζυηνός, νους κριτικός, ιδιοφυής, φιλέρευνος, διδάσκει, μεταφράζει τις γνωστότερες ευρωπαϊκές μπαλάντες, συγγράφει μελέτες φιλοσοφικές, αισθητικές, ψυχολογικές, λαογραφικές, αλλά και σχολικά εγχειρίδια και άρθρα για εγκυκλοπαιδικά λεξικά.

Το αφηγηματικό του υλικό, αντλημένο από προσωπικές και οικογενειακές μνήμες, από τις παραδόσεις και τα βιώματα της λαϊκής ζωής στην ιδιαίτερη πατρίδα του, διοχετεύεται στα διηγήματά του. Το υλικό αυτό ενισχυμένο από το στέρεο υπόβαθρο της παιδείας του και την επιστημονική γνώση της ψυχολογίας ενσωματωμένο σε μια ποικίλη, πλούσια γλώσσα υψηλού ήθους (λόγια, λαϊκή, ιδιωματική) διοχετεύεται στα διηγήματά του.

Έτσι, ο Βιζυηνός αναπτύσσει τη μυθοπλασία του. Ανακαινιστής και πρωτοπόρος, ανοίγει τον δρόμο της νεοελληνικής διηγηματογραφίας. Η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, η μυθιστορηματική πλαστικότητα των χαρακτήρων, οι δραματικές συγκρούσεις, η δομή, η δραματικότητα, η άρτια αφηγηματική τεχνική — η ενδιαφέρουσα διαπλοκή του ιστορικού και του αφηγηματικού χρόνου — είναι μερικά από τα βασικά γνωρίσματα του «Αμαρτήματος της μητρός μου», αλλά και των άλλων διηγημάτων του.

Όλες οι μελέτες του – όπως και αρκετές ποιητικές συλλογές – εκδόθηκαν σε αυτοτελή τόμο. Τα διηγήματα και τα άρθρα δημοσιεύθηκαν σε διάφορα έντυπα της εποχής και δεν συγκεντρώθηκαν σε τόμο κατά τη διάρκεια της ζωής του. Από τα χειρόγραφά του σώζονται κάποιες επιστολές και αρκετά ποιήματα.

Η ζωή του ενέπνευσε τον σκηνοθέτη Λάκη Παπαστάθη, ο οποίος και γύρισε την ταινία “Το μόνον της ζωής το ταξείδιον”. Η ταινία παρουσιάζει την περίοδο που ο συγγραφέας (ερμηνεία Ηλίας Λογοθέτης) ήταν έγκλειστος στο ψυχιατρείο και μεταφέρεται στην παιδική του ηλικία μέσα από διαλόγους με τον παππού του, ο οποίος του μιλούσε για φανταστικά ταξίδια.

Το αμάρτημα της μητρός μου, από τον Κωνσταντίνο Γιαννακόπουλο στο Θέατρο Εν Αθήναις

Η παράσταση «Το αμάρτημα της μητρός μου» του Γεώργιου Μ. Βιζυηνού κάνει πρεμιέρα στο...

O Τρομάρας, του Γεώργιου Βιζυηνού σε σκηνοθεσία Άννας Παπαμάρκου στο Θέατρο Altera Pars

Το Θέατρο Altera Pars υποδέχεται την παράσταση "O Τρομάρας", του Γεώργιου Βιζυηνού, σε σκηνοθεσία...

Λογοτεχνία και ψυχολογία – Η γυναίκα στην αφήγηση της ζωής της: Εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Ίδρυμα Θεοχαράκη

Στο Ίδρυμα Θεοχαράκη θα πραγματοποιηθούν τέσσερεις συναντήσεις για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Και τι είναι...

Στο καταφύγιο της τέχνης: Διαδραστική συνάντηση με αφορμή τις τέχνες στο Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη

Το Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη σας καλεί σε μία διαδραστική online ξενάγηση στην...

Νεκταρία Γιαννουδάκη: Το ραδιόφωνο αφήνει τον ακροατή ελεύθερο να φανταστεί

Η Νεκταρία Γιαννουδάκη πρωταγωνιστεί στη ραδιοφωνική παράσταση «Το αμάρτημα της μητρός μου», του Γεωργίου...

Πλατεία Θεάτρου: Το αμάρτημα της μητρός μου, από τον Γιώργο Νανούρη στο ραδιόφωνο!

«Το αμάρτημα της μητρός μου», το διάσημο διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού μεταφέρεται στο ραδιόφωνο,...

Πλατεία Θεάτρου: Το ελληνικό θεατρικό έργο επιστρέφει στο ραδιόφωνο!

Από την Δευτέρα 19/4 και για 10 εβδομάδες, 10 ελληνικά έργα παρουσιάζονται δωρεάν από...

Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου, του Γεωργίου Βιζυηνού στο Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη

Η Ομάδα The Young Quill παρουσιάζει στο Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη το θεατρικό...

Μορφές από το έργο του Βιζυηνού, με την Άννα Κοκκίνου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Σημείο αναφοράς και σταθμός στην ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου , το έργο Μορφές από...

#snfccAtHome: Η Άννα Κοκκίνου διαβάζει τον Μοσκώβ Σελήμ του Γεωργίου Βιζυηνού

Στην πρεμιέρα της νέας διαδικτυακής σειράς του ΚΠΙΣΝ Αναγνώσεις η Άννα Κοκκίνου διαβάζει τον...

Αἱ Συνέπειαι τῆς Παλαιᾶς Ἱστορίας, του Γεωργίου Βιζυηνού στο Θέατρο Αμαλία

Το «Αἱ Συνέπειαι τῆς Παλαιᾶς Ἱστορίας», ένα διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού με έντονα αυτοβιογραφικό...

Ο γύρος του χρόνου με ποιήματα – Συλλογικό

Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορεί το νέο παιδικό βιβλίο Ο γύρος του χρόνου με...

Το Αμάρτημα της μητρός μου, στον Πολυχώρο Vault

Το Αμάρτημα της μητρός μου, του Γεωργίου Βιζυηνού, η παράσταση του Δήμου Αβδελιώδη που...

“Το Αμάρτημα της μητρός μου” στο Θέατρο Σταθμός

Το Αμάρτημα της μητρός μου, του Γεώργιου Βιζυηνού παρουσιάζει η Ανωτέρα Δραματική Σχολή ΙΑΣΜΟΣ...

Το Μόνον Της Ζωής Του Ταξείδιον, στο Θέατρο Τζένη Καρέζη

Η 5η Εποχή παρουσιάζει την παράσταση του Δήμου Αβδελιώδη που συγκλόνισε κοινό και κριτικούς...

Το Μόνον Της Ζωής Του Ταξείδιον με την Ιωάννα Παππά στην Αττική

Ο Δήμος Αβδελιώδης παρουσιάζει «Το Μόνον Της Ζωής Του Ταξείδιον» του Γ. Βιζυηνού, με...