Ναυάγιο με θεατή – Χανς Μπλούμενμπεργκ

Από τις εκδόσεις Αντίποδες κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία το Ναυάγιο με θεατή του Χανς Μπλούμενμπεργκ σε μετάφραση και επίμετρο Θοδωρή Δρίτσα.

Το θαλασσινό ταξίδι υπήρξε πάντοτε μια απόπειρα υπέρβασης του περιορισμένου και κλειστού βίου του ανθρώπου. Τη θάλασσα όμως την κυβερνούν απρόβλεπτες δυνάμεις και το ναυάγιο είναι ένα ενδεχόμενο που αντιμετωπίζει κάθε ταξιδιώτης. Ο Χανς Μπλούμενμπεργκ, σε μία από τις παραδειγματικές μελέτες του για τις θεμελιώδεις μεταφορές της σκέψης, μελετά την εικόνα του ναυαγίου και του θεατή του ως μεταφορά για την ανθρώπινη ύπαρξη. Διερευνά τη θέση του ναυαγού αλλά και την αισθητική και την ηθική του θεατή του ναυαγίου, ξεκινώντας από τις πρώτες χρήσεις του τύπου του ναυαγίου με θεατή στην ποίηση της αρχαιότητας και παρακολουθώντας τις μεταμορφώσεις του στον Μονταίν, τον Βολταίρο, τον Γκαίτε, τον Σοπενχάουερ, τον Νίτσε και τον Μπούρκχαρτ. Στο μικρό δοκίμιο «Ενόψει μιας θεωρίας της μη εννοιακότητας», ο Μπλούμενμπεργκ εξηγεί τη λειτουργία των μεταφορών στο πλαίσιο της φιλοσοφίας και εκθέτει το επιστημολογικό θεμέλιο του εγχειρήματός του. Στο επίμετρο του Θοδωρή Δρίτσα αναπτύσσονται τα βασικά στοιχεία της φιλοσοφικής πορείας και της μεθόδου του σπουδαίου Γερμανού φιλοσόφου.

Η έκδοση του Ναυαγίου με θεατή αποτελεί ένα πείραμα με την επικαιρότητα του φιλοσοφικού λόγου. Η εικόνα του ναυαγίου βρίσκεται τα τελευταία ιδίως χρόνια στο επίκεντρο του φαντασιακού μας, είτε ως κυριολεξία είτε ως μεταφορά: ζούμε σε μια μεταφορικά διαρκώς ναυαγισμένη χώρα, όντας παράλληλα θεατές των κυριολεκτικών ναυαγίων των άλλων. Το μικρό αυτό έργο του Μπλούμενμπεργκ, ένα δείγμα της μεθόδου που ακολουθεί η μεταφορολογία του, αποτελεί συγχρόνως μια κριτική στην εργαλειοποίηση αλλά και μια εμβάθυνση στην ιστορικότητα της εικόνας του ναυαγίου. Ο Μπλούμενμπεργκ διευρύνει το πεδίο αναφοράς αυτής απόλυτης μεταφοράς, αναλύοντας τις διαδοχικές μορφές που έλαβε σε κομβικές στιγμές της ιστορίας της σκέψης. Η διεύρυνση αυτή μας επιτρέπει να συλλάβουμε το ναυάγιο ως μια σταθερά της ανθρώπινης ύπαρξης: σύμφωνα με τη ρήση του Πασκάλ στο μόττο του βιβλίου, έχουμε πάντοτε ήδη επιβιβαστεί.


Ο Χανς Μπλούμενμπεργκ (1920-1996) υπήρξε μία από τις σημαντικότερες φιλοσοφικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης Γερμανίας. Είναι γνωστός κυρίως για το θεμελιώδες έργο του Νομιμοποίηση της νεωτερικότητας (Legitimität der Neuzeit, 1966), για τις επιστημολογικές του έρευνες για την ιστορία της αστρονομίας (Die Genesis der kopernikanischen Welt, 1975), καθώς και για τη συμβολή του στη θεωρία της μεταφοράς και του μύθου. Το Ναυάγιο με θεατή είναι το πρώτο έργο του που μεταφράζεται στα ελληνικά.

x
Το CultureNow.gr χρησιμοποιεί cookies για την καλύτερη πλοήγηση στο site. Συμφωνώ