Δημοσθένης Αγραφιώτης: Σε αναζήτηση του «χαμένου» ντανταϊστή Θ. Μ. – Βελλούδιου

Ο ποιητής και εικαστικός καλλιτέχνης διαμέσων Δημοσθένης Αγραφιώτης, γράφει για το ευρύ και σύνθετο έργο του Φαντασιομέτρη Θάνου Μούρραη – Βελλούδιου, με αφορμή την πολυδιάστατη έκθεση που παρουσιάζεται στο The Box.

Ο κύκλος των εκθέσεων και εκδηλώσεων με τον τίτλο «Θάνος Μούρραης – Βελλούδιος, ο 166ος ντανταϊστής», αποτελεί την 5η προσπάθεια προσέγγισης του πολλαπλά ετερογενούς αλλά σύνθετου έργου του.

Η πρώτη προσπάθεια έγινε το 2008 με την έκθεση και τις συλλογικές συμμετοχικές επιτελέσεις (performances) στο πλαίσιο της δράσης «AUXLANG» [1]. Η δεύτερη στο BETON7 και στηρίχθηκε το υλικό που έχουν οι δύο σημαντικοί συλλέκτες του Βελλουδιακού έργου: Αντώνης Νταγκαδάκης και Απόστολος Αργυριάδης [2], και αποτέλεσε μια ισχυρή εισαγωγή στο έργο και τον μακρύ βίο του θαρραλέου ανεμοπόρου(1895-1992). Η τρίτη και αυτή στο BΕTON 7  είχε σαν στόχο να δείξει ότι το έργο του Θ. Μ. – Β. είναι παρόν άμεσα ή έμμεσα, με τρόπο προφανή ή λανθάνοντα στα έργα και τα προτάγματα των νέων καλλιτεχνών – απόδειξη σαφέστατη, της σημασίας του έργου του “ελάχιστου φαντασιομέτρη” [3]. Η τέταρτη, σχετίζεται με τα εκατό χρόνια από την ανάδυση του DADA στη Ζυρίχη, στο χώρο του Cabaret Voltaire ̇ με την ευκαιρία της επιτέλεσης μου « n – o – b – o – d – y» (09/04/2016) εισηγήθηκα στην οργανωτική επιτροπή των εορτασμών την εγγραφή του Θ. Μ. – Β. στον κατάλογο των ντανταϊστών, που περιελάμβανε ήδη 165 ντανταϊστές ̇ η επίσημη λίστα αποτέλεσε την αναφορά των 165 δράσεων (μία κάθε μέρα) για 165 ημέρες – γι’ αυτό το λόγο δόθηκε και ο τίτλος 166ος ντανταϊστής – ως ο διαφεύγων ντανταϊστής. [4].

Ο παρόν κύκλος, 5ος στη σειρά, είναι αφιερωμένος στην φιλία και την συνεργασία του Βελλούδιου και του Εμπειρίκου, στο όνομα της Ελληνοκεντρικής Φαντασιομετρικής Τέχνης και στο όνομα της λαογραφικής έρευνάς τους στον Τύρναβο για την επισήμανση των φαλλικών τελετουργιών στα δρώμενα της καθαρής Δευτέρας. Η έκθεση των 70 φωτογραφιών με τα φαντασιομετρικά αντικείμενα και 25 φωτογραφιών από τον Τύρναβο (όλες έργα του Εμπειρίκου  – υπολογίζονται περίπου 100 οι φωτογραφίες των φαντασιομετρικών προϊόντων- ανήκουν στις συλλογές του Αντώνη Νταγκαδάκη και του Λεωνίδα Εμπειρίκου.

Οι λοιπές εκδηλώσεις (προβολή ταινίας «Μανία», το αφιέρωμα για το ζευμπέκικο και οι συζητήσεις) έχουν σαν στόχο να τονίσουν το πολυπρισματικό χαρακτήρα του έργου του Βελλούδιου.

Αλλά πως ο Θ. Μ. – Β. συνδέθηκε με το DΑDA; Την απάντηση τη δίνει ο ίδιος. “Ο εξάδελφος μου, ο Χανς Βερ Μπασελέ με επήγαινε τότε εις την οδόν των Κατόπτρων, εις την Σπίγκελγκάσε, όπου ήταν κέντρον σουρεαλιστών, ή μάλλον ντανταϊστών, όπως ελέγοντο τότε οι πρόδρομοι του σουρεαλισμού, όπως ο Αρπ, ο Μπολ, ονοματίζων το νταντά ως μίαν φάσιν διαμαρτυρίας στους πολύ στενοζωσμένους καλλιτέχνας της εποχής τότε.
Βλέποντας τα πηδαλιουχούμενα του κόμητος Ζέπελιν είχα βρει ένα τετράφυλλο τριφύλλι απ’ έξω από το κτίριον Ουλιρσόφ, ένα από τα επτά κτίρια του Κολλεγίου εις τον Σαν Γκαλ, και έτσι έπιασα και εζωγράφισα σαν να πούμε ένα τσέπελιν, όχι να ρίχνει βόμβες, αλλά τετράφυλλα τριφύλλια. Αυτή ήταν η πρώτη μου φαντασιομετρική επίδοσις.”[5].

Ευτυχώς ακολούθησαν πλήθος  άλλων έργων, χειρονομιών, δράσεων και μελετών από τον Δέλφιν, Θ Μ-Β.


[1] “DADA – DAGADA/DIDI – DIGIDI”, έκθεση και συλλογική επιτέλεση στο πλαίσιο της «Auxlang», Αθήνα, Ιούνιος 2008. (Σε σπίτι – κατοικία σχεδιασμένη από Κ. Δοξιάδη, ακριβώς πίσω από το σπίτι του Θ. Μ. – Β. στην Πλάκα). Βλέπε και το κείμενο μας στο περιοδικό «Ο Φαρφουλάς», no 18, 07/2015, σελ. 12-13).
[2] 13/1-07/02/2015 Θ. Μ. – Β., χαμένος κρίκος (της πρωτοπορίας) ή σπινθηριστής), ΒΕΤΟΝ 7. (βλέπε www.dagrafiotis.com/?P=3208from_cat=72lang)
Από τις πολλαπλές εκδηλώσεις και εκθέσεις, προέκυψε και το ειδικό τεύχος του «Φαρφουλά» no 18, 07/2015.
[3] «Φαφαντασιομετρία», 12 – 29/01/2016, BETON7. (βλέπε dagrafiotis.com (p=4799from_cat=78lang=en), με τη συσχέτιση του DADA και της «ΦAντασιομετρίας». Ο κύκλος αυτός εγγράφεται και στα 100 χρόνια του DADA, ως ένας τρόπος εορτασμού-απόδοσης τιμής- των DADA – γενεθλίων.
[4] «Blag-o- Bung X – 100 χρόνια DADA Cabaret Voltaire». Επιτέλεση, Δράση, Ήχος, Ποίηση, Cabaret Voltaire, Spiegelgasse1 – 8001 Zurich, Ελβετία, 09/04/2016.(http://dagrafiotis.com/?p=5217).
[5] Απόσπασμα από τη συνέντευξη του Θ.Μ-Β στους Δ.Αγραφιώτη και Τ.Τ Δενέγρη. Απομαγνητοφώνηση και επιμέλεια Ελένη Πολυβίου.

Info:

Ο Δημοσθένης Αγραφιώτης (1946) είναι ποιητής, εικαστικός καλλιτέχνης διαμέσων (ζωγραφική, φωτογραφική, διαμέσα/intermedia, performance/επιτέλεση, εγκαταστάσεις) και ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας ΕΣΔΥ. Συγγραφέας βιβλίων με δοκίμια και επιστημονικά άρθρα για την τέχνη, την επιστήμη/τεχνολογία, υγεία ως κοινωνικο-πολιτιστικά φαινόμενα και τη νεωτερικότητα. Ατομικές και συλλογικές εκθέσεις ζωγραφικής, φωτογραφικής και οπτικής/εικονοσχηματικής ποίησης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συμμετοχές σε εκδόσεις, κοινωνικο-πολιτιστικές εκδηλώσεις, ταχυδρομική τέχνη, πολυμέσα και διαμέσα, εγκαταστάσεις (ιnstallations) επιτελέσεις (performances), “εναλλακτικές” καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Ειδικό ενδιαφέρον για τις συζεύξεις τέχνης και νέων τεχνολογιών – τεχνοεπιστήμης. Έκδοση φυλλαδίου τέχνης ‘Κλίναμεν’ (1980-90) περιοδικού «Κλίναμεν» (Εκδ. Ερατώ, 1990-94) και παραγωγή βιβλίων – καλλιτεχνημάτων (artists books) ‘Κλίναμεν’ . ‘Κλίναμεν’ ηλεκτρονικό (2001-).

www.dagrafiotis.com
www.crisiology.org


Διαβάστε επίσης:

Θάνος Μούρραης-Βελλούδιος – Ο 166ος Ντανταϊστής: Έκθεση στο The Box | Διάρκεια έκθεσης: 17 Απριλίου – 17 Μαΐου 2018

x
Το CultureNow.gr χρησιμοποιεί cookies για την καλύτερη πλοήγηση στο site. Συμφωνώ