Robert McCabe: έκθεση φωτογραφίας στο Πνευματικό Κέντρο Χώρας Πάτμου

Το Πνευματικό Κέντρο Χώρας Πάτμου παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφίας του Robert McCabe

από τις 24 Ιουλίου μέχρι τις 25 Αυγούστου 2013.

Όπως φαίνεται και στο συνημμένο βιογραφικό σημείωμα, η ενασχόληση του Robert McCabe (γεν. 1934, Σικάγο Η.Π.Α.) με τη φωτογραφία έχει παρουσιαστεί επανειλημμένα σε σημαντικά φωτογραφικά λευκώματα, καθώς και σε ατομικές εκθέσεις του στο εξωτερικό (Νέα Υόρκη, Παρίσι, Λονδίνο κ.ά.) και στην Ελλάδα (Αθήνα, Πάτρα, Σαντορίνη, Πόρο, Μονοδένδρι κ.ά.).

Η πιο πρόσφατη παρουσίαση του φωτογραφικού έργου του είναι η μεγάλη έκθεσή του Ελλάδα–Κίνα: Λαοί αρχαίοι, κόσμοι που αλλάζουν, με φωτογραφίες του από την Ελλάδα και την Κίνα, στο Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας (Παλιά Ανάκτορα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου), η οποία εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2012 και συνεχίζεται μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2013.

O Robert McCabe ήρθε στην Ελλάδα για πρώτη φορά το 1954 και από τότε συνέδεσε τη ζωή του με τη χώρα μας. Επισκέφθηκε την Πάτμο το 1967 και αμέσως ξεχώρισε το νησί από όλη την περιήγησή του, καθώς αντιλήφθηκε τη σπάνια ένωση μιας ζωντανής κοινότητας ανθρώπων με τη θρησκευτική και ιστορική τους παράδοση και το μοναδικό φυσικό και αρχιτεκτονικό κάλλος του τόπου τους.

Η τωρινή έκθεση στο νησί της Αποκάλυψης δεν αποτελεί μόνο το προϊόν της μεγάλης αγάπης του Robert McCabe για την Πάτμο. Θα αποτελέσει ταυτόχρονα την αφορμή να αναγεννηθούν πολύτιμες μνήμες της ζωής του νησιού. Μέσα από περίπου 60 φωτογραφίες, αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό από τη συλλογή του φωτογράφου, άρτια επιμελημένο εποπτικό υλικό, καθώς και έντυπο που θα εκδοθεί ειδικά για την έκθεση, οι επισκέπτες του νησιού, Έλληνες και ξένοι, θα μπορέσουν να δουν όχι μόνο την εικόνα μιας Πάτμου που χάθηκε σιγά-σιγά, αλλά και αγαπημένες όψεις της πατμιακής καθημερινότητας και παράδοσης που αντιστέκονται στο πέρασμα του χρόνου. Τοπία ξεχασμένα και άνθρωποι που ίσως να μην υπάρχουν πια, ζουν μέσα από τον σεβασμό με τον οποίο τους αντιμετώπισε ο διακριτικός φακός του Robert McCabe. 

ROBERT A. McCabe

Ο Robert McCabe γεννήθηκε το 1934, στο Σικάγο.  Δύο χρόνια αργότερα, ο πατέρας του αναλαμβάνει εκδότης της εφημερίδας Daily Mirror της Νέας Υόρκης και η οικογένειά μετακομίζει στα προάστια της Νέας Υόρκης. Η Daily Mirror την εποχή εκείνη ήταν από τις λίγες εφημερίδες της εποχής με φωτογραφίες, γεγονός που οδήγησε τον McCabe από νωρίς στην ενασχόλησή του με τη φωτογραφία. Σε ηλικία μόλις 4½ ετών τού χάρισαν μια Kodak Baby Brownie. Ως παιδί φωτογράφιζε διάφορα γεγονότα και σκηνές που έκρινε ότι θα «έβγαζαν» είδηση: από τυφώνες και ατυχήματα μέχρι και ένα γάμο!

Μεγαλώνοντας και αναβαθμίζοντας τον φωτογραφικό εξοπλισμό του, μαζί με τον αδελφό του μοιράζονταν τον σκοτεινό θάλαμο που διαμόρφωσαν στο υπόγειο του σπιτιού τους και από καιρό σε καιρό έβγαιναν σε αποστολές μαζί με τους φωτογράφους της Daily Mirror.

Το ενδιαφέρον του για τη φωτογραφία εντείνεται όταν από την αποκλειστική αναζήτηση της είδησης πέρασε στην αποτύπωση συνθέσεων που περιέχουν εικόνες ανθρώπων, τοπίων και στιγμών ζωής. Έτσι τον βρίσκουμε να φοιτά στο U.S. Camera Annual, το οποίο ανέδειξε μερικούς από τους πιο ταλαντούχους φωτογράφους της εποχής.

Για τον Robert McCabe, έναν αμερικανό φοιτητή του Princeton, η «φωτογραφική ανακάλυψη» της Ευρώπης ταυτίζεται με την ανακάλυψη της Ελλάδας το 1954, η οποία αποτέλεσε σταθμό σε ένα ταξίδι του σε 3 χώρες: Γαλλία, Ιταλία και Ελλάδα την περίοδο εκείνη της ζωής του.

Συγκεκριμένα, το καλοκαίρι του 1954 σε ηλικία 21 ετών είχε την ευκαιρία να έρθει στην Ελλάδα με τον αδελφό του, ο οποίος είχε προσκληθεί από τον συμφοιτητή και φίλο του Πέτρο Νομικό. Ενώ η πρόσκληση ήταν για 2 εβδομάδες, όσοι μπορούν να φανταστούν την ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής καταλαβαίνουν γιατί τα δύο αδέλφια κατέληξαν να περάσουν όλο το καλοκαίρι του στην Ελλάδα! Εκείνο τον καιρό, χάρη στην απουσία του τουρισμού ένιωσε ότι κατέγραφε το ντοκουμέντο ενός άγνωστου, ανεξερεύνητου τρόπου ζωής σε ένα παράξενα όμορφο μέρος του κόσμου.

Μια ανάθεση από το National Geographic τον φέρνει λίγα χρόνια αργότερα στα ελληνικά νησιά το 1957, απ’ όπου προέρχεται ένας μεγάλος αριθμός έγχρωμων φωτογραφιών, της πρώτης και μόνης παρέκκλισης από το ασπρόμαυρο φόντο που τον χαρακτηρίζει στην μετέπειτα πορεία του.

Η «φιλία» του με την Ελλάδα έχει καταλάβει σημαντικό μέρος της δημιουργίας του και οι φωτογραφίες του από αυτή εκτέθηκαν σε πολλές πόλεις του κόσμου, από το Art Association στο Jackson Hole του Wyoming και το Ισπανικό Ινστιτούτο «Βασίλισσα Σοφία» στη Νέα Υόρκη, μέχρι το Κέντρο Ελληνισμού στο Λονδίνο και φυσικά σε πολλά μέρη της Ελλάδας.

Ανάμεσα στις πολλές εκδόσεις που έχει στο ενεργητικό του, η πλέον ευπώλητη θεωρείται η έκδοση «Greece: Images of an Enchanted Land 1954-1965», το οποίο στην Ελλάδα μεταφράστηκε και εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Πατάκη και ήδη κυκλοφορεί η 4η έκδοσή του.

Οι φωτογραφίες της πρώτης επίσκεψης στην Ελλάδα ήταν σε ασπρόμαυρο φιλμ Plus-x μέσα από μια RolleiFlex της εποχής.

Φωτογραφίζοντας την Κίνα το 2006, χρησιμοποιεί μια ψηφιακή κάμερα Panasonic Lumix, ως την πιο κατάλληλη επιλογή για να φωτογραφίσει αυθόρμητες σκηνές στο δρόμο, που χρειάζονται γρήγορη εστίαση. Ο McCabe είναι πολύ υπερήφανος γι’ αυτή τη δουλειά καθώς καμία φωτογραφία δεν χρειάστηκε «κροπάρισμα» (ψηφιακή παρέμβαση στο τελικό κάδρο) εκ των υστέρων – πράγμα σπάνιο για το είδος της φωτογράφισης. Όλα του τα θέματα εικονίζονται όπως ακριβώς φωτογραφίστηκαν. Εξάλλου, επιλογές από φωτογραφίες του από την Κίνα μαζί με επιλογές από φωτογραφίες του από την Ελλάδα αποτελούν το περιεχόμενο της μεγάλης έκθεσής του Ελλάδα – Κίνα: Λαοί αρχαίοι, κόσμοι που αλλάζουν, στο Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας (Παλιά Ανάκτορα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου), η οποία εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2012 και συνεχίζεται μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2013).

Σήμερα, ο Robert McCabe μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα στη Νέα Υόρκη, το Παρίσι και την Αθήνα, πατρίδα της συζύγου του. Αυτήν την περίοδο προετοιμάζει την προσεχή έκδοσή του, που αφορά στις Μυκήνες, η οποία θα συνοδευτεί από το πρώιμο έγχρωμο φωτογραφικό υλικό του που εξασφάλισε το 1954 για το National Geographic.

Επιμέλεια έκθεσης: Ελισάβετ Πλέσσα