Μαθηματικός Γραμματισμός και καθημερινότητα: Ομιλία με την Κατερίνα Καλφοπούλου στο Μουσείο Ηρακλειδών

Η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ σας προσκαλεί την Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου 2016 στις 7 μ.μ. στο Μουσείο Ηρακλειδών στην εκδήλωση Μαθηματικός Γραμματισμός και καθημερινότητα με ομιλήτρια την Κατερίνα Καλφοπούλου.

Ο μαθηματικός γραμματισμός, δηλαδή η ικανότητα του ανθρώπου να προσδιορίζει και να κατανοεί το ρόλο των Μαθηματικών στον κόσμο, να αναπτύσσει τεκμηριωμένες κρίσεις, να χρησιμοποιεί τη μαθηματική γνώση και τις δεξιότητες που σχετίζονται με αυτή, για να αντιμετωπίζει τις ανάγκες της καθημερινής του ζωής ως σκεπτόμενος, δημιουργικός και ενεργός πολίτης, αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ εργαλείο διαβίωσης του ατόμου στο κοινωνικό, στο φυσικό και στο πολιτισμικό του περιβάλλον. Στην ομιλία αυτή θα εξετάσουμε τις διεθνείς τάσεις που σχετίζονται με την παραπάνω θέση και θα συζητήσουμε σκέψεις και προτάσεις για την ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα.

Ομιλήτρια

Κατερίνα Καλφοπούλου

Η Κατερίνα Καλφοπούλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Εκπαίδευση. Μετά από είκοσι χρόνια εργασίας στη φροντιστηριακή εκπαίδευση διδάσκει Μαθηματικά σε δημόσια σχολεία. Από το 2006, ως μέλος της Ομάδας ΘΑΛΗΣ+ΦΙΛΟΙ, έχει διοργανώσει «Σεμινάρια για τη Μέση Εκπαίδευση» στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης και έχει συντονίσει πολλές μαθητικές λέσχες ανάγνωσης μαθηματικής λογοτεχνίας.

Έχει διοργανώσει το «Μαθηματικό Πανηγύρι» στη Θεσσαλονίκη, από το 2009 έως το 2012, όπου συμμετείχαν σχολεία από όλη την Ελλάδα. Προσφέρει εθελοντική εργασία σε ό,τι προάγει τη φιλαναγνωσία και τα Μαθηματικά, όπως τα Πολιτιστικά Προγράμματα της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης, από όπου έχει βραβευτεί για τη συνολική προσφορά της. Παράλληλα υλοποιεί Περιβαλλοντικά Προγράμματα, με στόχο τη διασύνδεση των Μαθηματικών με τα προβλήματα του περιβάλλοντος και έχει βραβευτεί από την Επιτροπή Περιβάλλοντος του Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης στο διαγωνισμό «Καλύτερη Περιβαλλοντική Δράση 2014-2015» για το πρόγραμμα «Η περιβαλλοντική εκπαίδευση μέσα από τη μαθηματική δραστηριότητα», που υλοποίησε στο σχολείο της.

Είναι μέλος του παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας και της οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου «Διεθνής Μαθηματική Εβδομάδα», που διοργανώνεται από το παράρτημα κάθε Μάρτιο, στη Θεσσαλονίκη. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα συμπεριλαμβάνεται η μελέτη για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές κατά τη μετάβασή τους από το Γυμνάσιο στο Λύκειο και ειδικά για τα εμπόδια που προκύπτουν κατά την εκμάθηση της Άλγεβρας. Από το 2008 διατηρεί την ιστοσελίδα «Μαθηματικά + Λογοτεχνία».

Φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από τη δημιουργία της ομάδας ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ. Όλες οι εκδηλώσεις της χρονιάς ενισχύουν τις αρχικές σκέψεις και την επιθυμία των ιδρυτών της ομάδας για τη δημιουργία δράσεων που προάγουν το στοχασμό, τη γνώση και το διάλογο.

Στις φετινές εκδηλώσεις περιλαμβάμνονται διαλέξεις των: Κατερίνας Καλφοπούλου, Κύρας Κοτζιά, Φανής Κοσώνα, Πότας Κοταρίνου, Άλκηστης Πατρινέλη, Τεύκρου Μιχαηλίδη, Στάμου Τσιτσώνη, Επαμεινώνδα Ζαφείρη, με θέματα που ξεκινούν από τη γεωμετρία και τα μαθηματικά για να συναντήσουν τη σκέψη του Μπόρχες, την Ιστορία, τη φιλοσοφία, τη μουσική, τη ζωγραφική και το θέατρο.

Να υπενθυμίσουμε, συνοπτικά, την διαδρομή της ομάδας τα τελευταία δέκα χρόνια:

H Ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ είναι μια μεγάλη παρέα εθελοντών, που εμπνέει και στηρίζει τη δημιουργία λεσχών ανάγνωσης, καθώς και άλλων δραστηριοτήτων. Είναι ένα ανοιχτό δίκτυο ενημέρωσης και κοινών δράσεων, που ξεκινά από το χώρο της εκπαίδευσης, και ανοίγεται στην κοινωνία. Ιδρύθηκε το 2005 από τους μαθηματικούς και συγγραφείς Απόστολο Δοξιάδη, Τεύκρο Μιχαηλίδη και τον καθηγητή του Τμήματος Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Πέτρο Δελλαπόρτα, οι οποίοι μοιράζονται το κοινό ενδιαφέρον τους για το πάντρεμα των μαθηματικών με την αφήγηση.

Το 2005, η ομάδα ΘΑΛΗΣ+ΦΙΛΟΙ οργάνωσε και το πρώτο συνέδριο με τίτλο «Μαθηματικά και Αφήγηση». Συμμετείχαν διακεκριμένοι στους κλάδους τους, μαθηματικοί, ιστορικοί, φιλόσοφοι, συγγραφείς και καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο.  Ήταν υπό την αιγίδα του Ινστιτούτου Έρευνας Μαθηματικών Επιστημών (Mathematical Sciences Research Institute) και έγινε, από τις 12 έως τις 15 Ιουλίου, στη Μύκονο.

Η πρώτη δραστηριότητα, ύστερα από το αρχικό συνέδριο, ήταν η δημιουργία λεσχών ανάγνωσης σε σχολεία, με τη συνεργασία εθελοντών εκπαιδευτικών. Από τότε, λειτουργούν αδιαλείπτως εκατοντάδες σχολικές λέσχες, καθώς και λέσχες ενηλίκων σε όλη την Ελλάδα, από το Σουφλί έως την Κρήτη.

Το Ιούνιο του 2006, η ομάδα οργάνωσε στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς το συνέδριο ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ ΔΡΟΜΟΙ: Αφηγηματικές Τέχνες και Μαθηματικά. Μια εκδήλωση με τη συμμετοχή επιστημόνων, συγγραφέων, καλλιτεχνών, δημοσιογράφων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που διερεύνησε τη σχέση των μαθηματικών με τη δημιουργική ανάγνωση, την αφήγηση και τον πολιτισμό στα πλαίσια της εκπαίδευσης, των μέσων μαζικής ενημέρωσης, της λογοτεχνίας και των τεχνών.

Το 2007, ακολούθησε η διοργάνωση της δεύτερης συνάντησης με θέμα τη σχέση μαθηματικών και αφήγησης, που έγινε, με τη βοήθεια του κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου (20 -23 Ιουλίου), στους Δελφούς. Από τις εργασίες του συνεδρίου γεννήθηκε η ιδέα και του πρώτου, παγκοσμίως, ερευνητικού βιβλίου που αφορά τη σχέση μαθηματικών και αφήγησης. Πρόκειται για την έκδοση Circles Disturbed: The Interplay Between Mathematics and Narrative. (Κύκλοι Διαταραγμένοι) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Princeton University Press, σε επιμέλεια του Απόστολου Δοξιάδη και του αμερικανού καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ Barry Mazur.

Κινητήριος δύναμη της ομάδας και των εκατοντάδων πλέον φίλων της, παραμένει η αγάπη για τη λογοτεχνία και τα μαθηματικά, αλλά και η ζωηρή επιθυμία να αποκτήσει κοινωνική διάσταση η, κατά κανόνα, μοναχική εμπειρία της ανάγνωσης. Η δράση της ομάδας δίνει, επίσης, την ευκαιρία σε δεκάδες φωτισμένους εκπαιδευτικούς να εμψυχώσουν τους μαθητές τους, ώστε να ανακαλύψουν τη χαρά της ανάγνωσης, να καλλιεργήσουν τα ταλέντα, τις ικανότητές τους και ενδιαφέροντα που δεν περιορίζονται στο αναλυτικό σχολικό πρόγραμμα.

Στο ίδιο πνεύμα εντάσσονται επίσης και αρκετές ακόμα διοργανώσεις της ομάδας σε όλη την Ελλάδα, όπως ήταν τα Θερινά και Φθινοπωρινά Σχολεία (Νάουσα Ημαθίας, Πάρος, Σκιάθος), τα Μαθηματικά Πανηγύρια με τις συναντήσεις των μελών από τις Λέσχες ανάγνωσης, Ημερίδες και Διαλέξεις με ποικίλα θέματα.

Τέλος, σημειώνουμε ότι ενώ τα μαθηματικά παραμένουν ένα από τα κύρια ενδιαφέροντα της ομάδας, η θεματική των λεσχών και των εκδηλώσεων έχει επεκταθεί για να περιλάβει τις επιστήμες, τη φιλοσοφία, την Ιστορία, την κλασική λογοτεχνία, καθώς και κάθε πνευματική δραστηριότητα που έχει στο επίκεντρό της το στοχασμό.

Ευχαριστούμε θερμά το Μουσείο Ηρακλειδών για τη φιλοξενία των φετινών εκδηλώσεων της oμάδας  ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ

Το Μουσείο Ηρακλειδών υπηρετεί από το 2004 την τέχνη, την παιδεία και τον πολιτισμό. Εμπνευστές και ιδρυτές του μουσείου είναι ο Παύλος και η Άννα-Μπελίντα Φυρού. Σήμερα το μουσείο έχει μετεξελιχτεί σε διαδραστικό κέντρο εκλαΐκευσης της επιστήμης. Με βασική φιλοσοφία του το τρίπτυχο «Επιστήμη, Τέχνη και Μαθηματικά», υλοποιεί καινοτόμα επιμορφωτικά προγράμματα για μαθητές, εκπαιδευτικούς κι ενηλίκους στο κεντρικό του κτίριο (Ηρακλειδών 16, Θησείο), καθώς και εκθέσεις έργων τέχνης κι εκλαΐκευσης της επιστήμης στο παράρτημά του (Απ. Παύλου 37, Θησείο).