Αυτή θα είναι μια ιστορία τρόμου. Όμως δεν θα μοιάζει τέτοια. Δεν θα μοιάζει επειδή η αφηγήτρια είμαι εγώ.

Κάθε φορά που ένα έργο ανεβαίνει στη σκηνή, γίνεται αγωγός της μνήμης. Στο Φυλαχτό, ο Ρομπέρτο Μπολάνιο ψηλαφίζει τη μνήμη, τόσο την ατομική, όσο και τη συλλογική, αναπλάθοντας με τις χούφτες του το τραύμα μιας ολόκληρης γενιάς.

Το 1999 παραδίδει ως φόρο τιμής το Φυλαχτό στη γενιά του, χαρακτηρίζοντάς το ως ένα ερωτικό γράμμα. Μέσα από την καρδιά και το μελάνι του Μπολάνιο, η πραγματική ιστορία της ποιήτριας Alcira Soust Scaffo αλλά και τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στο Μεξικό το 1968, εναντιώνονται στη σιωπή και τη λήθη.

Η Αουξίλιο Λακουτύρ, η αινιγματική ηρωίδα του Μπολάνιο, η μητέρα της μεξικανικής ποίησης, η φίλη όλων των Μεξικανών, η γυναικεία εκδοχή του Δον Κιχώτη, ως ένας παράξενος ήλιος θα φωτίσει τα θραύσματα της Ιστορίας. Μιας ιστορίας που μιλά για την ήττα, για τα παιδιά των υπονόμων, για τη σαρωτική αξία της αγάπης.

Στις 18 Σεπτεμβρίου του έτους 1968, ενώ η Αουξίλιο κάνει περιστασιακές εργασίες στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού, θα γίνει μάρτυρας των άγριων πολιτικών γεγονότων. Θα βρεθεί να παίζει κυνηγητό με την Ιστορία, με μια ιστορία τρόμου που όμως δεν θα μοιάζει τέτοια. Στο κλίμα της παγκόσμιας αναταραχής των γεγονότων του 1968 και εν όψει των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων σε χώρα της Λατινικής Αμερικής, η κυβέρνηση του Μεξικού αποφασίζει ωμά να “τακτοποιήσει” τους αντιρρησίες. Καταλαμβάνει το Πανεπιστήμιο και πνίγει το Τλατελόλκο στο αίμα.

Στις δεκατέσσερις ημέρες του αναπάντεχου εγκλεισμού της στις τουαλέτες της Σχολής Φιλολογίας και Φιλοσοφίας του Αυτόνομου Πανεπιστημίου του Μεξικού, η Αουξίλιο Λακουτύρ μη μπορώντας να βρει τρόπο ασφαλούς διαφυγής, θα παραμείνει κρυμμένη στις τουαλέτες, με την εκκωφαντική σιωπή να διαδέχεται τον εκκωφαντικό θόρυβο από τις μπότες των στρατιωτών στους διαδρόμους. Στερεωμένη στο κενό και μέσα από παραισθησιογόνες συναντήσεις με συγγενικές περιπλανώμενες υπάρξεις, ως προστάτιδα μνήμης και τρυφερή αντι-ηρωίδα, θα κάνει ένα ταξίδι στο χρόνο υμνώντας τους απανταχού ηττημένους.

Σ’ έναν μη-τόπο, σ’ ένα σκηνικό περιβάλλον που μοιάζει με καθρέφτη, η ηρωίδα ως φλεγόμενο άγαλμα και κάνοντας μικρά βήματα για βγει από το σκοτάδι στο φως, εκτελεί σχεδόν διάφανες μετατοπίσεις με την πληγή ανοιχτή. Και εκεί, στο σημείο όπου επιπλέουν όλα τα χωροχρονικά σημεία και με το σχεδόν στατικό της σώμα να βρίσκεται ”εντοιχισμένο” στα γεγονότα και στη μνήμη, θα συναντήσει τα θραύσματα της ιστορίας της. Θα κάνει το δικό της οδοιπορικό υπενθυμίζοντας πως μέσα στο δυστοπικό παρόν η ποίηση δεν θα εξαφανιστεί … η ποίηση δεν θα εξαφανιστεί….

Στη δική μας παράσταση, μέσα στο διάφανο σύμπαν στο οποίο εξελίσσεται το έργο, δεν θα μπορούσα να φανταστώ καλύτερη ερμηνεύτρια για την Αουξίλιο από την Αγγελική Παπαθεμελή! Η συνάντηση με τους συντελεστές της παράστασης υπήρξε για εμένα σπάνια. Ο Παύλος Παυλίδης με την ευρηματική μουσική του, η χορογράφος Όλγα Σπυράκη, η σκηνογράφος-ενδυματολόγος Γιωργίνα Γερμανού, ο φωτιστής Λάμπρος Παπούλιας, η βοηθός σκηνοθέτη Μαρία Φασουλή και ο δημιουργός του teaser Αλέξανδρος Χαντζής, όλοι σφράγισαν το Φυλαχτό με το ταλέντο και την γενναιοδωρία τους. Και βέβαια, δεν θα μπορούσα να ξεχάσω τον μεταφραστή του βιβλίου, Κρίτωνα Ηλιόπουλο.

Διαβάστε επίσης:

Φυλαχτό, του Ρομπέρτο Μπολάνιο στο Θέατρο οδού Κυκλάδων

Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Μυτιληναίος