Λεώνη Βιδάλη: Οι φοιτητές της ΑΣΚΤ κοντά στην πραγματικότητα των Γραφικών Τεχνών

Με πυξίδα τη σκέψη του Stéphane Mallarmé ότι καθετί στον κόσμο υπάρχει για να καταλήξει μέσα σ’ ένα βιβλίο και τα λόγια του Γιάννη Κεφαλληνού για την ολοκληρωτική αφοσίωση και την αληθινή αυτοθυσία που απαιτούνται για να φτιαχτεί ένα ωραίο βιβλίο, ξεκίνησε η περιπέτειά μου με το Εργαστήριο της Τέχνης του Βιβλίου της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

Το 1996, μετά από δέκα χρόνια διδασκαλίας του μαθήματος της Λιθογραφίας στο Εργαστήριο Χαρακτικής, ανέλαβα τα «Στοιχεία Γραφικών Τεχνών» ως δίωρο εβδομαδιαίο υποχρεωτικό μάθημα για τους φοιτητές του Β’ έτους. Στην αρχή, ασχοληθήκαμε κυρίως με τη δημιουργία βιβλίων-κατασκευών και βιβλίων-αντικειμένων σε ένα και μοναδικό αντίτυπο. Η χάρη και η εφευρετικότητα πολλών από αυτά τα βιβλία-αντικείμενα ήταν πραγματική έκπληξη. Τα εκθέσαμε μάλιστα σε γκαλερί, σε τρεις Art Athina, απ’ όπου πολλοί συλλέκτες και φιλότεχνοι τα αγόρασαν.

Σύντομα όμως φάνηκε επιτακτική η ανάγκη να διασωθεί η παλιά παράδοση της Σχολής, προσαρμοσμένη βέβαια στις απεριόριστες τεχνολογικές δυνατότητες της σημερινής εποχής, αλλά και η ανάγκη σοβαρών καλλιτεχνικών σπουδών στο γνωστικό αντικείμενο – αιχμή του δόρατος της σύγχρονης επικοινωνίας. Έτσι, αποφάσισα να οργανώσω ξανά και με τον καλύτερο τρόπο το Εργαστήριο.

Το Τυπογραφείο της Σχολής που σκούριαζε στο υπόγειο του κτιρίου της οδού Πατησίων ήταν σκέτη ντροπή. Σήκωσα λοιπόν τα μανίκια, αφιέρωσα όλο μου τον χρόνο και τον εαυτό και στρώθηκα στη δουλειά. Πρώτα αναπαλαιώσαμε, ανασυγκροτήσαμε και εμπλουτίσαμε το ιστορικό Τυπογραφείο της Σχολής που ίδρυσε το 1939 ο Γιάννης Κεφαλληνός. Παράλληλα, στο κτίριο της οδού Πειραιώς οργανώσαμε το Εργαστήριο Γραφικών Τεχνών ως πλήρως λειτουργική μονάδα, βασισμένη στα πρότυπα της αγοράς, η οποία καλύπτει όλο το φάσμα των Γραφικών Τεχνών, με εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας που θα τον ζήλευαν μεγάλες εταιρείες και πανεπιστήμια του εξωτερικού.

Την ίδια εποχή, συστήσαμε τον Εκδοτικό Οργανισμό της ΑΣΚΤ με στόχο αφενός να συνεισφέρει στην ελληνόγλωσση βιβλιογραφία για την τέχνη και αφετέρου να φέρει τους φοιτητές κοντά στην πραγματικότητα των Γραφικών Τεχνών. Έτσι, ο σχεδιασμός και η τυπογραφική επιμέλεια των πέντε βιβλίων που έχουν εκδοθεί και κυκλοφορούν ως τώρα, έγιναν μέσα στο Εργαστήριο.

Από το 2002 λοιπόν, οι φοιτητές της ΑΣΚΤ έχουν τη δυνατότητα να πειραματίζονται με όλες τις μεθόδους στοιχειοθεσίας και εκτύπωσης, προσπαθώντας να συνδυάσουν τις αξεπέραστες αρετές της παραδοσιακής τυπογραφίας με τις σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες. Δοκιμάζουν επίσης τη δημιουργική γραφή και στη συνέχεια τυπώνουν και ενίοτε βιβλιοδετούν, δημιουργώντας πρωτότυπα ολοκληρωμένα βιβλία-έργα τέχνης, CD, κάρτες και αφίσες.

Όλα αυτά τα χρόνια προσπαθήσαμε με υποτροφίες εσωτερικού και εξωτερικού του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) και με ένα ή και δύο δεκαπενθήμερα workshops κάθε χρόνο, σε συνεργασία με άλλες ευρωπαϊκές σχολές, να εμπλουτίσουμε τις σπουδές των φοιτητών μας. Και σήμερα με συγκίνηση παρακολουθούμε αποφοίτους του Εργαστηρίου να δραστηριοποιούνται με επιτυχία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Για ό,τι προσπαθήσαμε, για ό,τι σχεδιάσαμε, για ό,τι καταφέραμε, η ευγνωμοσύνη που αισθάνομαι για τους φοιτητές και τους πολύτιμους συνεργάτες σ’ αυτή την προσπάθεια, είναι απεριόριστη. Τους ευχαριστώ για όλα αυτά τα δημιουργικά κι ευτυχισμένα χρόνια που μου χάρισαν.

Info:

Η Λεώνη Βιδάλη σπούδασε Χαρακτική και Τέχνη του Βιβλίου στην Α.Σ.Κ.Τ. Από το 1984 έως το 1998 δίδαξε Λιθογραφία στην Α.Σ.Κ.Τ., και από το 2000 έως σήμερα ως αναπληρώτρια καθηγήτρια διευθύνει το Εργαστήριο Γραφικών Τεχνών-Τυπογραφίας και Τέχνης του Βιβλίου της Σχολής. Το 2004 ίδρυσε τον Εκδοτικό Οργανισμό της Α.Σ.Κ.Τ. (έχουν εκδοθεί 5 τίτλοι). Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Νέα Υόρκη, και έχει πάρει μέρος σε Μπιενάλε και Τριενάλε Χαρακτικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει σχεδιάσει και επιμεληθεί βιβλία τέχνης, καταλόγους εκθέσεων για μουσεία και γκαλερί.