«Η μέθοδος Γκρόνχολμ»: Αμείλικτες τακτικές των πολυεθνικών

Ένα ράπισμα στην αδυναμία του ανθρώπου να διεκδικήσει τα αυτονόητα, χωρίς να απωλέσει την ηθική του υπόσταση. Το βραβευμένο έργο του Τζόρντι Γκαλθεράν, «Η μέθοδος Γκρόνχολμ», παρουσιάζεται στο θέατρο Άνεσις, σε συμπαραγωγή με το θέατρο του Νέου Κόσμου. Μετά από δώδεκα χρόνια από το πρώτο ανέβασμα του στο θέατρο Τέχνης Κάρολου Κουν, οι τότε συντελεστές αναβιώνουν την παράσταση, τιμώντας τη μνήμη του σκηνοθέτη Διαγόρα Χρονόπουλου ( 1939- 2015).

Υπόθεση

Ο Καταλανός συγγραφέας Γκαλθεράν εμπνεύστηκε από πραγματικά στοιχεία και έγγραφα που βρέθηκαν πεταμένα στη Βαρκελώνη της Ισπανίας. Το έργο αφορά στην επιλογή προσωπικού – human resource -, και στις σκληρές τεχνικές που αναπτύσσονται από τις πολυεθνικές εταιρείες, για αυτό το σκοπό. Το ενδιαφέρον περιορίζεται περισσότερο στην «εικόνα» του υποψηφίου και όχι στο ποιος πραγματικά είναι. Δηλαδή πλασάρεται ως αξία το να μπορείς να πουλάς τον εαυτό σου, μέσα στο σκληρό ανταγωνισμό ενός ανελέητου καπιταλισμού. Ένα αμοραλιστικό ιδεώδες, με απότοκο την απανθρωποποίηση. Και καθώς η θεματολογική στόφα συνδυάζει το κωμικό με το δραματικό και το δυσάρεστο με το ευχάριστο, μπορούμε να δεχτούμε και τον κωμικό χαρακτήρα της παράστασης.

Σκηνοθεσία

Ο Γιάννης Μόσχος εικονοποιεί με ευθυβολία τις βάναυσες διαδικασίες επιλογής ανθρώπινου δυναμικού, έτσι ώστε να φωτιστεί ο παραλογισμός αυτής της τακτικής. Ο λόγος πυκνός και εύστροφος υπηρετεί τις κατευθύνσεις του προβληματισμού του συγγραφέα. Η εκφραστική κινητικότητα αποτυπώνει πεντακάθαρα τη δραματικότητα των προσώπων, και υπογραμμίζει το θριλερικό χαρακτήρα του έργου, με έξυπνο χιούμορ. Ο σκηνοθέτης αναδεικνύει τα πρόσωπα, αξιοποιώντας το ολόμαυρο με ανθρακί αποχρώσεις σκηνικό του Γιώργου Γαβαλά, έτσι ώστε να «μεταφράζεται» με ορθό τρόπο το αλλόκοτο σύμπαν.

Το αντιδεοντολογικό κλίμα που κυριαρχεί, υποθάλπει ένα μυστηριώδες παρασκήνιο, διανθισμένο με σαρκασμό, υπερβολή και παγίδες…Όλα μια φάρσα, ένας αλληλοσπαραγμός. Η βία της εξουσίας στο αποκορύφωμά της, καθώς η εκμετάλλευση του ανθρώπου κινεί τα νήματα, χωρίς κανένα ηθικό φραγμό. Τόσο αριστοτεχνικά εμπλέκεται το αληθινό με το ψεύτικο που ο θεατής δεν προλαβαίνει να αποκωδικοποιεί τη συνεχή διαφοροποίηση της θεατρικής σύμβασης.. Και αυτό όλο έχει τη δική του δυναμική και την πρόκληση του ενδιαφέροντος για την πλοκή, καθώς η αφήγηση ρέει με δραματική ακρίβεια.

Η πολυκύμαντη μουσική και τα « παιχνιδίσματα» που κάνει το φως, ενισχύουν το φόβο και την αγωνία. Ασύμμετρες χρονικές στιγμές που απορρέουν από τα εξαπατητικά παιχνίδια της αόρατης κριτικής επιτροπής… Αυτή η αποτρόπαια περιπέτεια υπαρξιακής απόγνωσης των υποψηφίων, με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί στη σύνθλιψη του εαυτού. Η ακύρωση του ανθρώπου, ως αξία, προσφέρεται δώρο στο βωμό της Ανάγκης… Μία ανάγκη ζωτικής σημασίας, η οποία ισχυροποιημένη μετατρέπει τους «ήρωες» σε άτομα με πολλά προσωπεία. Αυτή η προσποιητή συμπεριφορά, και η προκλητική υποκρισία είναι μη αναστρέψιμες και το τραγικό είναι πως βρίσκονται εκεί με τη θέλησή τους.

Ερμηνείες

Τέσσερις ηθοποιοί, τέσσερις υποκρίσεις με ικανοποιητικό επίπεδο θεατρικής εντιμότητας. Παρατηρείται συντονισμός στο στόχο, ευελιξία και ευεργετική διαχείριση του χειμαρρώδους ρυθμού της ιστορίας. Ο καθένας, δυνατός στο ρόλο του, ανταποκρίνεται στο καταιγιστικό γαϊτανάκι των συνεχών εκπλήξεων και του αναπάντεχου. Αυτά με τη σειρά τους συνηγορούν στο χαοτικό ψυχισμό των προσώπων που αδυνατούν να αντισταθούν στην επικίνδυνα ενορχηστρωμένη αυτή δοκιμασία. Ο Χρήστος Σαπουντζής, επιβλητικός, ο Ορφέας Αυγουστίδης, σε δύσκολο ρόλο πειστικός, ο Πέτρος Λαγούτης αξιοπρεπής και η Βίκυ Παπαδοπούλου επαρκής, στα ποικίλα στάδια δράσης της ηρωίδας της. Συνοπτικά η αύρα τους θετική και η επικοινωνία εντελής στις αλλεπάλληλες και απειλητικές μεταβλητές συνθήκες.

Αξιολόγηση

«Η μέθοδος Γκρόνχολμ», μια παράσταση με φιλοσοφικό υπόβαθρο απόλυτα ταιριαστό στη σύγχρονη πραγματικότητα, σε ένα ανάλγητο κόσμο που μάταια ψάχνει την ανθρώπινη ταυτότητά του. Η μέθοδος αυτή παράγει ένα ψυχογράφημα με διακριτά εφιαλτικά γνωρίσματα, που δόκιμα παραλύει κάθε αντίσταση. Αξιοσημείωτη η παρουσία ήπιας ιλαρότητας και «ευθυμίας», καθώς προκύπτουν μέσα από μονοπάτια πνευματώδους διανοητικής σύλληψης. Όλοι οι μηχανισμοί υπηρετούν μία πλανεύτρα και γόησα φενάκη. Εύγλωττη θεατρική πράξη, κατάφωρη παραβίαση των προσωπικών δεδομένων, ένα σκέτο συναισθηματικό πραξικόπημα, με μοναδικό σκοπό το κέρδος και τη μέθη της επιτυχίας.

Διαβάστε επίσης:

Η Μέθοδος Γκρόνχολμ, του Τζόρντι Γκαλθεράν στο Θέατρο Άνεσις