«Φιλουμένα»: Η αληθινή όψη του συναισθήματος

ΦΙΛΟΥΜΕΝΑ-ΔΙΑΝΑ

Η «Φιλουμένα Μαρτουράνο», του Εντουάρντο ντε Φιλίππο, όπως παρουσιάζεται στο Θέατρο Διάνα, σε διασκευή Ελένης Ράντου και σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή, είναι μια παράσταση που συστήνεται ανεπιφύλακτα.

Η ναπολιτάνικη αύρα, τα στενοσόκακα και οι φτωχογειτονιές της πόλης με τα υπαρξιακά διλήμματα, κυριαρχούν στο θεατρικό σανίδι. Μας μεταφέρουν στην τότε εποχή, στια μέσα του 20ου αιώνα, με τις ανάγκες και τα όνειρα των απλών ανθρώπων.

Η εξαιρετική Ελένη Ράντου μας αφηγείται την ιστορία μίας γυναίκας του περιθωρίου, μίας πόρνης, η οποία μεταμορφώνεται σε σύμβολο μητρότητας. Αγωνίζεται σθεναρά σε ό,τι υποκριτικό και φθηνό αντιστρατεύονται το αίσθημα του δικαίου. Ως Φιλουμένα, αληθινή, πληθωρική, ερωτική, μοιραία, εκπέμπει ένα δυναμισμό ψυχικής αυτάρκειας, που θα τη ζήλευε κάθε αρσενικό που σέβεται τον εαυτό του. Αντιμετωπίζει στα ίσια τον Ντομένικο Σοριάνο (Γιάννης Βούρος), όταν μετά από είκοσι χρόνια συμβίωσης, ετοιμάζεται να παντρευτεί μια νεότερή του γυναίκα.

Ο πυρήνας της υπόθεσης επικεντρώνεται στην υπεροχή της αγάπης πέρα από νόμους και κοινωνικές προκαταλήψεις. Εστιάζει στη δύναμη του πηγαίου συναισθήματος, ως το μόνο σταθερό αξίωμα της ύπαρξης.

Η παράσταση αυτή με τις φιλοσοφικές της γραμμώσεις, πλούσια σε δραματικότητα και λυρισμό, κάνει το θεατή συμμέτοχο στη θεατρική πράξη. Εισχωρεί σε μια ιστορία που γράφτηκε το 1946 από τον Ιταλό δημιουργό του, αλλά γίνεται επίκαιρη με τα διαχρονικά της μηνύματα.

Η σκηνοθετική ματιά του Φασουλή, με τα ευφάνταστα σκηνικά του Μανόλη Παντελιδάκη, προσφέρουν θέαμα με δραματικό βάθος. Οι ερμηνείες εξαιρετικά μεστές από όλους τους ηθοποιούς, που παίζουν ως μία ομάδα κατά λειτουργικό τρόπο. Η όλη επιτυχία στο concept αυτού του κλασικού έργου οφείλεται στην έμπνευση, που είχε ο σκηνοθέτης, αλλά και στη διασκευή της πρωταγωνίστριας. Έτσι οικοδομήθηκε ένα αρχιτεκτόνημα με καλλιτεχνικές αξιώσεις και ανθρώπινες προθέσεις.

Ο Γ. Βούρος είναι ένας κλασικός ωραιοπαθής Ναπολιτάνος, επιπόλαιος και γυναικάς, ένας αριβίστας, που εκμεταλλεύεται ανθρώπους και καταστάσεις.

Πολύ καλός στο ρόλο του, χειρίζεται δεξιοτεχνικά τις πτυχές του χαρακτήρα και μας δίνει ένα τέλειο Σοριάνο, με τις αμφιθυμικές εκρήξεις. Είναι ένας παραδοσιακός νάρκισσος, που δεν ενηλικιώθηκε ποτέ. Μέσα από την υποκριτική του αυτοτέλεια αναδύεται το ανδροκρατούμενο κοινωνικό μωσαϊκό, που θέλει και υποστηρίζει την τρέχουσα ηθική. Έστω και ψευδεπίγραφη.

Ταμπού και στερεότυπα υποχωρούν μπροστά στο ταπεραμέντο και την αυθεντικότητα της Φιλουμένα με το δύσκολο και κατακριτέο παρελθόν.

Η Ε. Ράντου κάτι παραπάνω από εκπληκτική, καθώς «αλωνίζει» κυριολεκτικά πάνω στο σανίδι και αποδεικνύει πεντακάθαρα τη στόφα της μεγάλης θεατρίνας. Μέσα στο ερμηνευτικό της κέντρο αποτυπώνει με μουσικότητα μια ολόκληρη εποχή και ζωγραφίζει την προσωπικότητα μιας γυναίκας αγωνίστριας. Μα πάνω από όλα μιας «επικίνδυνα» αυθεντικής οντότητας, που το μόνο που ζητάει είναι να υπερασπιστεί το αυτονόητο για μια μάνα, τα παιδιά της. Διαπράττει απάτη με συμμάχους το υπηρετικό προσωπικό, με μοναδικό σκοπό να κερδίσει χρήματα για να τα βοηθήσει.

Οι απανωτές προσβολές και κατηγορίες από το Ντομένικο, όχι μόνο την αφήνουν αδιάφορη, αλλά αντίθετα τη δυναμώνουν περισσότερο.

Ο τρόπος που χτίζει την περσόνα που υποδύεται, μας παραπέμπει σε ηρωίδες τραγικής διάστασης του διεθνούς δραματικού ρεπερτορίου. Πάθος, φλόγα, ένταση και αίσθηση του χιούμορ πλαισιώνουν το κάδρο της.

Η Φιλουμένα της Ράντου, αποπνέει ένα σεβασμό, μια ιερότητα, γιατί υπερβαίνει μεγαλειωδώς όποια μορφή πόνου, προσωπικής ασφυξίας ή ρατσισμού, συναντά. Και εδώ βρίσκεται και όλη η αίγλη της εσωτερικότητας αυτής της δυνατής γυναίκας με το λαμπερό ένστικτο της αυτοσυντήρησης.

Η Βίλμα Τσακίρη κερδίζει τις εντυπώσεις ως Ροζαλία(υπηρέτρια). Ερμηνεύει καταπληκτικά, πειστικά, με αυτοσαρκασμό και εύθυμο τρόπο, χωρίς να χάνεται το «μελό» της ιστορίας. Η άνεση και η μαεστρία της στολίζει το έργο με φρεσκάδα και συναισθηματική πληρότητα. Πραγματικά πολύ αξιόλογη η παρουσία της, καθώς σε ό,τι την αφορά εξελίσσει την πλοκή με σημαντικά παιγνιώδη τρόπο.

Ο Αλφρέντο του Τάσου Γιαννόπουλου, συμπαθητική φιγούρα, προσεγγίζει το ρόλο με ωριμότητα και συνείδηση. Αστείος και ευαίσθητος συμπληρώνει τη δομή του πετυχημένου καστ.

Επίσης πολύ καλή η Μαρσέλα Λένα ως επαναστατημένη υπηρέτρια, παίζει με μπρίο και ρυθμό. Η Κατερίνα Γερονικολού ως Ντιάνα κινείται με χάρη και δροσιά, αντίπαλος της Φιλουμένα. Ο Βαγγέλης Χατζηνικολάου ως δικηγόρος και ως κτηνίατρος διακρίνεται για τον τρόπο που διαχειρίζεται τα δρώμενα, μέσα σε ένα κολασμένο περιβάλλον.

Όλοι οι υπόλοιποι ηθοποιοί ενσάρκωσαν τους χαρακτήρες με σκηνική δεινότητα.

Τα όμορφα κοστούμια είναι της Ντένης Βαχλιώτη, οι σωστοί φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη και η ξεχωριστή μουσική της Ναλύσα Γκρην. Την κίνηση επιμελήθηκε η Αντιγόνη Γύρα.

«Φιλουμένα», μια θεατρική δουλειά ρωμαλέα, σφιχτοδεμένη, γλυκειά και τρυφερή. Με όχημα την ουμανιστική της διάσταση δυναμιτίζει τα σαθρά θεμέλια κάθε συντηρητικής κοινωνίας και αποβαίνει σύγχρονη για τις καθολικές της ιδέες.

Μία επιτομή της ελεύθερης αυτοδιάθεσης μέσα σε ένα κόσμο, που υποκρίνεται στο όνομα μιας ανελέητης δικαιοσύνης.

Συστήνεται ανεπιφύλακτα.


Διαβάστε επίσης: 

Φιλουμένα, στο Θέατρο Διάνα

x
Το CultureNow.gr χρησιμοποιεί cookies για την καλύτερη πλοήγηση στο site. Συμφωνώ