«Είναι εύκολο να υποτιμάς τους άστεγους», λέει ο πρώην άστεγος Mitchel. «Δεν μας διδάσκει κανείς να σεβόμαστε τους συνανθρώπους μας μέσα στην κοινωνία και αν μπορούμε να έχουμε λόγο να αγνοούμε τους ανθρώπους, είναι σαν να είναι έμφυτο χαρακτηριστικό μας να αγνοούμε τους άλλους».
Ο Mitchel κοιμόταν στους δρόμους του κεντρικού Λονδίνου για σχεδόν τρία χρόνια ενώ αρκετές φορές διέμενε και σε νυχτερινά καταφύγια και ξενώνες. Τώρα είναι ένας από τους συνεισφέροντες σε αυτό που περιγράφεται ως το πρώτο γραφικό μυθιστόρημα στον κόσμο που δημιουργήθηκε από ανθρώπους που πλήττονται από την έλλειψη στέγης και ελπίζει ότι το βιβλίο θα αλλάξει την αντίληψη του κόσμου για το συγκεκριμένο θέμα και θα ενθαρρύνει την ενσυναίσθηση.
Το βιβλίο μοιράζεται μαζί μας τις ιστορίες ζωής των συμμετεχόντων μέσα από τις δικές τους ζωγραφιές, τα ποιήματά και τις φωτογραφίες τους. Είναι το πνευματικό τέκνο της Marice Cumber, ιδρύτριας της φιλανθρωπικής οργάνωσης για τους αστέγους νέους, Accumulate, η οποία αυτοαποκαλείται ως «η σχολή τέχνης των αστέγων».
«Δεν ήθελα να είναι ένα γραφικό μυθιστόρημα για κάποιον που είναι άστεγος να που έχει δημιουργηθεί από κάποιον που δεν είναι άστεγος», λέει. «Ο πυρήνας του βιβλίου ήταν ότι θέλαμε αυτοί οι άνθρωπο να λένε τη δική τους ιστορία όπως αυτοί ήθελαν να την πουν».
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Οι συμμετέχοντες αποφάσισαν ότι το βιβλίο πρέπει να εξηγήσει το ταξίδι που τους οδήγησε στο δρόμο. Οι ιστορίες τους περιλαμβάνουν μαρτυρίες για βιασμό, σεξουαλική κακοποίηση, χρήση ναρκωτικών και οικογενειακή κατάρρευση. Η Accumulate ξεκίνησε μια πρωτοβουλία crowdfunding για το βιβλίο τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους και ξεκίνησαν τον Ιανουάριο δημιουργικά εργαστήρια με τους συμμετέχοντες – που ζούσαν όλοι σε ξενώνες, καταφύγια ή προσωρινά καταλύματα. Οι δάσκαλοι, μερικοί από τους οποίους είχαν προσωπική εμπειρία έλλειψης στέγης, πέρασαν χρόνο μέχρι να χτίσουν εμπιστοσύνη με τους συμμετέχοντες και να τους βοηθήσουν να αισθάνονται αυτοπεποίθηση για να πουν τις ιστορίες τους.
Ο Mitchel βρήκε τη συμμετοχή στην διαδικασία μια γλυκόπικρη εμπειρία. «Μερικές φορές, το να κοιτάζω πίσω στο σημείο που ήμουν πριν τα πράγματα πάρουν μια διαφορετική τροπή ήταν λυπηρό», λέει. «Αλλά επίσης κοιτάζοντας πίσω από πού ήρθα – όπου συναναστρεφόμουν με κλέφτες, βρισκόμουν μέσα και έξω από τη φυλακή και κοιμόμουν σε μια σκηνή – ήταν καλό γιατί με έκανε να συνειδητοποιώ πόσο προχώρησα από τότε».
«Και το να ακούω τις ιστορίες των άλλων συμμετεχόντων – συμπεριλαμβανομένης της ιστορίας μιας γυναίκας από την Αφρική που διέφυγε του βίαιου περιβάλλοντός της- ήταν οδυνηρή αλλά μου γέννησε και αισθήματα ταπεινότητας», προσθέτει ο Mitchel.
«Υπάρχουν τόσες πολλές παρανοήσεις και τόσα πολλά στερεότυπα για τους ανθρώπους που είναι άστεγοι και αυτοί οι άνθρωποι ήθελαν να πουν ότι δεν είναι αυτή η αλήθεια: υπάρχει μια διαφορετική αλήθεια εδώ», λέει ο Cumber.
Η Amalia, η οποία ήταν άστεγη μετά την απομάκρυνσή της από την οικογένειά της, λέει ότι η επεξεργασία της ιστορίας της ήταν θεραπευτική. «( Η εμπειρία δημιουργίας του βιβλίου) με πήρε από τον ξενώνα και με έβγαλε από μια δύσκολη ψυχολογική κατάσταση», λέει. «Κατάφερα να αισθάνομαι πιο κοινωνικά συνδεδεμένη με τους ανθρώπους». Ελπίζει ότι το βιβλίο θα «αλλάξει την αφήγηση περί των αστέγων».
Η Accumulate ξεκίνησε το 2013 αφού η Cumber οργάνωσε ένα φεστιβάλ τεχνών στη γειτονιά της στο βόρειο Λονδίνο, το οποίο περιελάμβανε εργαστήριο φωτογραφίας σε έναν ξενώνα. Βλέποντας πώς το εργαστήριο δημιούργησε την εμπιστοσύνη και τη θετικότητα των συμμετεχόντων, αυτό της έδωσε την ιδέα για τη φιλανθρωπική οργάνωση, η οποία τώρα λειτουργεί σε ξενώνες σε όλη την πόλη και έχει διαφοροποιηθεί για να συμπεριλάβει και εργαστήρια μόδας, ραδιοφωνικές εκπομπές και μαθήματα κεραμικής. Κατά τη διάρκεια της καραντίνας, η Accumulate συνέχισε το έργο της ταχυδρομώντας βαλιτσάκια με εργαλεία για τη δημιουργία τέχνης στους συμμετέχοντες στους ξενώνες τους και κάνοντας βιντεοκλήσεις μαζί τους.
Οι ξενώνες είναι απομονωμένα μέρη , λέει η Cumber και η ανάγκη για την υποστήριξη του φιλανθρωπικού οργανισμού αυξήθηκε κατά τη καραντίνα, με βαλιτσάκια να αποστέλλονται σε περισσότερα από 60 διαφορετικά μέρη. Η Accumulate παρέχει επίσης υποτροφίες σε ταλαντούχους ανθρώπους για να σπουδάσουν στο Πανεπιστήμιο Ravensbourne στο νότιο Λονδίνο.
Μέχρι στιγμής, 20 συμμετέχοντες στο Accumulate – συμπεριλαμβανομένων των Mitchel και Amalia – έχουν παρακολουθήσει το μάθημα πρόσβασης και οκτώ σπουδάζουν ήδη στο πανεπιστήμιο. Όλα τα κέρδη από το βιβλίο «The Book of Homelessness» θα μοιραστούν μεταξύ των δημιουργών του και του Accumulate. Εάν εξαντληθεί ολόκληρο το έντυπο, λέει η Cumber, θα χρηματοδοτήσει κι άλλη υποτροφία για το επόμενο έτος.
Η Amalia, η οποία ξεκίνησε την πορεία της αυτό το φθινόπωρο, περιγράφει το Accumulate ως «κόμβο ελπίδας» και λέει ότι έχοντας ένα μέρος όπου μπορεί να δημιουργεί την βοήθησε στο να προχωρήσει μακρυά από το παρελθόν της. «Είμαι επιτέλους σε έναν ασφαλή χώρο και είναι ο χώρος μου», λέει. «Δεν είμαι πια σε εκείνο τον ξενώνα. Ωστόσο, ήταν μια μάχη. Ακριβώς επειδή ζούμε σε έναν ξενώνα ή έχουμε εμπειρία στη ζωή στο δρόμο, αυτό δεν μας κάνει λιγότερο ανθρώπους. Μας κάνει πιο δυνατούς, μας επιτρέπει να κινηθούμε σε μια διαφορετική πορεία για να επιτύχουμε τα όνειρά μας».
Το όνειρό της είναι να δημοσιεύσει το δικό της βιβλίο ποίησης και να δημιουργήσει μια καριέρα στο σχεδιασμό ιστοσελίδων για τις επιχειρήσεις που λειτουργούν από άτομα που ανήκουν στην μαύρη κοινότητα ή σε άλλες εθνοτικές μειονότητες. Και ο Mitchel λέει ότι η Accumulate άλλαξε τη ζωή του. «Μου έδωσε εμπιστοσύνη και θετικότητα», λέει. «Αυτό το βιβλίο και τα άλλα έργα τέχνης που έχω κάνει μου έδωσαν κάτι για το οποίο είμαι περήφανος».
