Ατμόσφαιρες στα πόδια μου: Τέσσερα βίντεο για τη βιωσιμότητα του εδάφους της Γης στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος

Μέσα από τέσσερα καλλιτεχνικά βίντεο, η εκδήλωση «Ατμόσφαιρες στα πόδια μου» αναδεικνύει τις περιβαλλοντικές προκλήσεις της εποχής μας και προτείνει νέους τρόπους κατανόησης της σχέσης του ανθρώπου με τη γη. Αντλώντας έμπνευση από την οικοκριτική του Henry David Thoreau και το έργο του Walden, η εκδήλωση επιχειρεί να συνδέσει το βίωμα με την οικολογική σκέψη, φωτίζοντας με ποιητικό αλλά και κριτικό βλέμμα τις φθορές της Γης, τις προσπάθειες αποκατάστασης και τη σημασία της φυσικής κληρονομιάς.

Στον πυρήνα της εκδήλωσης βρίσκονται τα τέσσερα βίντεο έργα που δημιούργησαν οι εικαστικοί καλλιτέχνες Campus Novel, Catriona Gallagher, Μαρία Νικηφοράκη και Hypercomf. Μέσα από τα βίντεο οι καλλιτέχνες εξερευνούν το τοπίο ως φορέα μνήμης, οικολογικής κρίσης αλλά και αναγέννησης. Αποσκοπώντας η προβολή να μεταμορφωθεί σε μια ζωντανή πλατφόρμα διαλόγου μεταξύ τέχνης, επιστήμης και κοινωνίας, τα έργα συνοδεύονται από ανοιχτή συζήτηση με τους καλλιτέχνες και τους συντελεστές της εκδήλωσης.

Θέματα όπως η ρύπανση, η απώλεια της βιοποικιλότητας, η αύξηση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και η υπερβολική ανάπτυξη θίγονται στα βίντεο. Ωστόσο, οι καλλιτέχνες δεν καταγράφουν απλώς την κατάχρηση των πόρων και τις επιπτώσεις στα μέρη όπου πραγματοποίησαν τα βίντεο. Όσο και αν το έργο τους αφορά την υποβάθμιση ή και την αποκατάσταση των εδαφών, την ίδια στιγμή είναι σαν να προσπαθούν να διατηρήσουν τα μέρη ζωντανά.

Τα έργα που θα προβληθούν (με τη σειρά προβολής):

• Campus Novel. «Healing Earth». Βίντεο δοκίμιο. 14᾽06᾽᾽, 2023.

Ένα πολυεπίπεδο βίντεο-δοκίμιο με αφετηρία τη ρυπασμένη γη της Λαυρεωτικής και τις δυνατότητες αποκατάστασης μέσω των φυτών. Μέσα από δέκα κεφάλαια, συντίθεται ένα συμβολικό τοπίο που ενσωματώνει ιστορικά γεγονότα και μυθολογικές αναφορές, διερευνώντας τη διαφορά μεταξύ εξάντλησης και αξιοποίησης.

• Catriona Gallagher. «Fell». Διακαναλικό βίντεο. 1’25’᾽. Νορθάμπερλαντ. Αγγλία. 2021

Στο Fell, η Gallagher, ερευνά τις επιπτώσεις της δασικής αναδάσωσης στην Αγγλία. Η αλλαγή χρήσης γης από λιβάδια σε φυτείες ξυλείας δημιούργησε διαταραχές στο τοπικό οικοσύστημα. Μέσα από εικόνες πριν την αποψίλωση και κατά τη διάρκεια της, θέτει ερωτήματα για την ανθρώπινη παρέμβαση και τη φυσική εξέλιξη.

• Μαρία Νικηφοράκη. «Tongue Animal». Βίντεο περφόρμανς. 11’46’’. Λαύριο. 2023

Μια τελετουργική χορογραφία της καλλιτέχνης συνοδευόμενη από τον ήχο του tongue drum μετατρέπει τον χώρο υγειονομικής ταφής ρυπασμένων εδαφών (ΧΥΤΡΕ) εντός του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου σε μνημείο, προσδίδοντας πνευματική και συναισθηματική διάσταση.

• Hypercomf. «Grow Your Own Film Seed Festival». Βίντεο. 44᾽10᾽᾽. Τήνος. 2022

Το Grow Your Own Film Seed Festival των Hypercomf αναδεικνύει ένα βιώσιμο μοντέλο αγροτικής και πολιτιστικής ανάπτυξης στην Τήνο. Καλλιεργώντας φιστίκια που χρησιμοποιήθηκαν ως βιοκαύσιμο και σνακ για ένα υπαίθριο φεστιβάλ, προτείνουν έναν νέο τρόπο ενεργειακής αυτάρκειας και συμμετοχικής κουλτούρας.

Μέσα από τις διαφορετικές προσεγγίσεις τους, οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες αναδεικνύουν τη δημιουργική έκφραση ως ισχυρό εργαλείο για την κατανόηση της πολυπλοκότητας των περιβαλλοντικών προκλήσεων, αλλά και την αναζήτηση καινοτόμων λύσεων.

Η εκδήλωση φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως κόμβος, προβάλλοντας λύσεις και εναλλακτικές πρακτικές ενάντια στην οικολογική κρίση. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του IPCC, το 75% της γης έχει ήδη υποβαθμιστεί και έως το 2050 το ποσοστό αυτό ενδέχεται να φτάσει το 90%. Η ανάγκη για δράση είναι άμεση. Το κοινό καλείται να στοχαστεί, να αισθανθεί και να εμπνευστεί, περπατώντας στα όρια της τέχνης, της επιστήμης και της οικολογικής συνείδησης – μια υπενθύμιση πως ήρθε η ώρα να αισθανθούμε ξανά το έδαφος κάτω από τα πόδια μας.

Συντελεστές:

• Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Campus Novel, Catriona Gallagher, Μαρία Νικηφοράκη, Hypercomf
• Συντονισμός ανοιχτής συζήτησης:
  • • Χριστόφορος Δουλγέρης — εικαστικός φωτογράφος, πτυχιούχος Κοινωνιολογίας,
    • Γεωργία Κανελλοπούλου — Μηχανικός, με εξειδίκευση στη Γεωπεριβαλλοντική Μηχανική και τον Περιβαλλοντικό Αναπτυξιακό Σχεδιασμό, σύμβουλος Μπουλούκι
    • Ειρήνη Μιχαηλίδου — γεωπόνος, υπεύθυνη ΚΕΠΕΑ Λαυρίου
• Συμμετοχή:
  • • Δρ. Δημήτρης Καλιαμπάκος — Καθηγητής ΕΜΠ, Κοσμήτορας Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων – Μεταλλουργών, Διευθυντής Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας (ΜΕΚΔΕ) του ΕΜΠ, Αντιπρόεδρος Τεχνολογικού & Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου
    • Θωμαΐς Δερμάτη — Αρχαιολόγος – Μουσειολόγος, Msc ψηφιακού πολιτισμού, μέλος της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής & του Κοιν.Σ.Επ. Εργαστήρι «Μέμνησο»
• Συνεργαζόμενοι φορείς:
  • • Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου,
    • Εταιρεία Μελετών Λαυρεωτικής,
    • Κέντρο Εκπαίδευσης Λαυρίου για το Περιβάλλον και την Αειφορία, Κοιν.Σ.Επ. Εργαστήρι«Μέμνησο»,
    • Μπουλούκι – Περιοδεύον εργαστήριο για τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης
• Εικαστική Ταυτότητα εκδήλωσης: Αριστέα Χαρωνίτη,
• Teaser video: Αλεξάνδρα Μασμανίδη
• Διοργάνωση: ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗ-ΑΜΚΕ & Αμαλία Χαρικιοπούλου
• Με την οικονομική υποστήριξη και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Μαρία Νικηφοράκη. Tongue Animal. Βίντεο περφόρμανς. 11’46’’. Λαύριο. 2023. Στιγμιότυπο από το βίντεο.