Άκου… τα όργανα!: Κυριακή πρωί στο Μέγαρο Μουσικής

Το Μέγαρο των παιδιών είναι ένας ολόκληρος νέος κύκλος αφιερωμένος στα παιδιά με προτάσεις που απευθύνονται σε διαφορετικές ηλικίες. Στα Κυριακάτικα πρωινά που είναι πάντα γεμάτες εκπλήξεις, παιχνίδια και ιδέες μουσικές, φέτος τα παιδιά θα παρακολουθήσουν τη σειρά συναυλιών «Άκου… τα όργανα!» με θέμα τις ομάδες οργάνων της ορχήστρας.

Σε συμπαραγωγή με την Κρατική Ορχήστρα η πρώτη κυριακάτικη συναυλία αντλεί το θέμα της από το διάσημο ‘A Young Person’s Guide to the Orchestra’ του B. Britten. Στη μύηση στα μουσικά όργανα έπεται συνέχεια … ‘Άκου … τα χάλκινα!’ με το Ionian Brass Ensemble υπό τον Σωκράτη Ανθη και παρουσίαση από την Έφη Αβέρωφ-Μιχαηλίδου (19/1), ‘Ακου…τα ξύλινα!’ με το Κουιντέτο ξύλινων πνευστών ‘Αίολος’ (2/2), ‘Ακου… τα πλήκτρα!’ με το Χρίστο Παπαγεωργίου στο πιάνο και την παρουσίαση (9/2), ‘Άκου… τα κρουστά!’ με το Σύνολο των κρουστών της Κρατικής Ορχήστρας και παρουσίαση του Μπάμπη Ταλιαδούρου (9/3) και ‘Ακου… τα έγχορδα!’ με την Καμεράτα και παρουσίαση από την Έφη Αβέρωφ-Μιχαηλίδου (30/3).

Εύθυμες και μελαγχολικές μελωδίες, γρήγοροι και αργοί ρυθμοί, δυνατοί και σιγανοί ήχοι, μικρά και μεγάλα όργανα, οικείοι και εξωτικοί σκοποί, λόγια και νότες, χιούμορ και σοβαρότητα: ιδού τα ιδεώδη συστατικά, γεμάτα εναλλαγές και αντιθέσεις, για έναν συνθέτη που θέλει να δημιουργήσει μια μαγική φόρμουλα για να μυήσει τα παιδιά και τους νέους στον κόσμο της μουσικής!
Αυτά ακριβώς τα στοιχεία προσάρμοσαν στα μέτρα της φαντασίας τους ο Μπέντζαμιν Μπρίττεν και ο Γκρέγκορυ Σμιθ, στα έργα τους «Οδηγός Νέων για την Ορχήστρα» (A Young Person’s Guide to the Orchestra) και «Η σύνθεση του κ. Σμιθ» αντίστοιχα, τα οποία θα παρουσιαστούν το πρωί της Κυριακής 1ης Δεκεμβρίου (ώρα: 11.30 π.μ.) στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης. Οδηγοί του παιδικού και νεανικού ακροατηρίου στον απέραντο χάρτη της συμφωνικής μουσικής, τα μέλη της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και ο ηθοποιός Μηνάς Χατζησάββας (αφηγητής). Στο πόντιουμ, ο μαέστρος Μίλτος Λογιάδης. Η συναυλία, που είναι συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και της Κ.Ο.Α., εντάσσεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Σειράς «Κυριακή πρωί στο Μέγαρο».

Ο Μπέντζαμιν Μπρίττεν (1913-1976), ένας από τους σπουδαιότερους δημιουργούς του 20ού αιώνα, έγραψε τον «Οδηγό Νέων για την Ορχήστρα», έργο 34, κατόπιν παραγγελίας του βρετανικού Υπουργείου Παιδείας, για τις ανάγκες του εκπαιδευτικού ντοκιμαντέρ «Τα όργανα της ορχήστρας». Το φιλμ γυρίστηκε το 1946 με την καλλιτεχνική συνδρομή της Συμφωνικής Ορχήστρας του Λονδίνου υπό τον δημοφιλέστατο Σερ Μάλκολμ Σάρτζεντ, o οποίος άλλωστε διηύθυνε το έργο στην πρώτη του ζωντανή εκτέλεση σε συναυλιακή μορφή τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς με την Βασιλική Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λίβερπουλ.

Ο «Οδηγός Νέων» είναι ένα από τα πιο γνωστά και αγαπημένα έργα του πολυγραφότατου Βρετανού συνθέτη, μαέστρου και πιανίστα ‒φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννησή του‒ και παρουσιάζεται πολύ συχνά σε συναυλίες για μικρούς μουσικόφιλους. Ο Μπρίττεν το «αφιέρωσε στοργικά», όπως σημειώνει ο ίδιος πάνω στην παρτιτούρα του, στα τέσσερα παιδιά του Τζων και της Τζην Μωντ «για την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία τους». Έξοχος τεχνίτης της σύνθεσης και χαρισματικός ως προς την επικοινωνία του με τα παιδιά, χρησιμοποίησε ως βάση για τον «Οδηγό» του το ροντό από την προγραμματική μουσική που είχε γράψει στα 1695 ο διάσημος Άγγλος συνθέτης του Μπαρόκ Χένρυ Πέρσελ ‒τον οποίο θαύμαζε ο Μπρίττεν‒ για το θεατρικό έργο «Αμπντελαζάρ ή η Εκδίκηση του Μαυριτανού» της συγγραφέως και δραματουργού Άφρα Μπεν. Η σύντομη, παιγνιώδης και ιδιοφυής σύνθεση του Μπρίττεν ακολουθεί τη δομή του ντοκιμαντέρ. Αρχίζει με την έκθεση του κύριου μουσικού θέματος, το οποίο διαδέχονται 13 παραλλαγές. Μέσα από αυτές τις σοφά δουλεμένες παραλλαγές, κατακερματίζονται με μαεστρία και «συστήνονται» στο κοινό οι οικογένειες των οργάνων της ορχήστρας: τα ξύλινα πνευστά, τα έγχορδα, τα χάλκινα και τα κρουστά. Ο «Οδηγός Νέων» κλείνει με μια μεγαλειώδη φούγκα, στην οποία συμμετέχουν όλα τα όργανα. Τα μουσικά μέρη διανθίζονται από επεξηγηματικές ‒και συχνά χιουμοριστικές‒ παρεμβάσεις από έναν αφηγητή (ή μία αφηγήτρια) που μπορεί να είναι και ο ίδιος ο μαέστρος.

Το δεύτερο έργο της κυριακάτικης πρωινής συναυλίας της Κ.Ο.Α. στο Μέγαρο, «Η σύνθεση του κ. Σμιθ», έχει κι αυτό μουσικοπαιδαγωγικό χαρακτήρα, αλλά με έναν διαφορετικό, πολύ διασκεδαστικό τρόπο: το ακροατήριο, με την καθοδήγηση ενός αφηγητή, κάνει μια «περιπλάνηση» μέσα στο μυαλό του κ. Σμιθ, όσο εκείνος προσπαθεί να συνθέσει. Το κοινό μάλιστα συμμετέχει στην όλη διαδικασία, αφού στο τέλος καλείται να διαλέξει πώς θα τελειώσει το μουσικό έργο! Αυτό το διαδραστικό μουσικό παιχνίδι φέρει την υπογραφή του Γκρέγκορυ Σμιθ.

Παρτιτούρες για τη μουσική επένδυση ταινιών κινουμένων σχεδίων και ζωντανής δράσης, αλλά και παραγωγές μεγάλων τηλεοπτικών δικτύων, συνθέσεις και ενορχηστρώσεις για οπτικοακουστικές παραγωγές (Wishes, Remember-Dreams Come True, Magical, World of Color Road Show, κ.ά.) καθώς και για τα ψυχαγωγικά πάρκα της Walt Disney, εκπαιδευτικά προγράμματα συμφωνικής μουσικής για νέους αλλά και για όλη την οικογένεια… Και όχι μόνο! Αυτές είναι μερικές από τις ψηφίδες που διαμορφώνουν το μωσαϊκό των δημιουργιών του Γκρέγκορυ Σμιθ (γεν. 1957), δημιουργίες που έχουν ερμηνευθεί από τις Συμφωνικές της Ατλάντα, της Βαλτιμόρης, της Βόννης, της Βοστόνης, του Σινσινάτι, της Μιννεσότα και του Τορόντο, καθώς και από τις Φιλαρμονικές του Ρότσεστερ και του Χονγκ Κονγκ. Τα μουσικά εκπαιδευτικά προγράμματα του Γκρέγκορυ Σμιθ έχουν παρουσιαστεί περισσότερες από 800 φορές από 160 ορχηστρικά σύνολα, με τον ίδιο τον συνθέτη ως αφηγητή, από την Ευρώπη έως την Άπω Ανατολή και την Ωκεανία. Το κοινό αγκάλιασε με ενθουσιασμό, πριν από έναν χρόνο περίπου, το εκπαιδευτικό έργο του The Animated Orchestra (Η κινούμενη ορχήστρα) που διηύθυνε η διεθνούς φήμης Αμερικανίδα αρχιμουσικός Μάριν Άλσοπ, επί πολλά χρόνια συνεργάτιδα του Σμιθ. Από τις πιο πρόσφατες δουλειές του για τους νεαρούς φιλόμουσους ξεχωρίζουν το Student Composer Project (με τη Συμφωνική του Μουσικού Κέντρου Brevard) και η συνεργασία του με την Ορχήστρα της Σαρασότα, από την οποία προέκυψε η Tamiami Sinfonietta, το νέο έργο του Γκρέγκορυ Σμιθ. Επίσης, ο Σμιθ ανέλαβε την παραγωγή και διεύθυνση ορχήστρας για την επανεγγραφή του πρωτότυπου μουσικού θέματος του “Star Trek”, της κλασικής πλέον σειράς επιστημονικής φαντασίας, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 40 χρόνων από την πρώτη της προβολή στην τηλεόραση. Είναι επίσης μαέστρος. Διευθύνει συχνά ο ίδιος τα έργα του, κατά την ηχογράφησή τους σε στούντιο των Ηνωμένων Πολιτειών, της Βρετανίας και της Τσεχίας.

Σε αυτή τη διπλή μουσική διαδρομή, ξεναγός-αφηγητής για το νεανικό κοινό θα είναι ο Μηνάς Χατζησάββας, ένας πολύπλευρος καλλιτέχνης με μακρά πορεία στον χώρο του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Είναι ακόμη συγγραφέας διηγημάτων και σεναριογράφος.

Η εκπαιδευτική δραστηριότητα της Κ.Ο.Α., του παλαιότερου ελληνικού ορχηστρικού συνόλου, είναι πολλαπλή, καθώς η ορχήστρα διοργανώνει συχνά εκδηλώσεις σε σχολεία, συναυλίες για όλη την οικογένεια, ανοικτές δοκιμές, εργαστήρια χάλκινων πνευστών κ.ά..

Στη συναυλία της 1ης Δεκεμβρίου στο Μέγαρο, την Κ.Ο.Α. θα καθοδηγήσει από το πόντιουμ ο Μίλτος Λογιάδης, μόνιμος μαέστρος της Ορχήστρας των Χρωμάτων, με την οποία έχει κάνει πολλές εμφανίσεις στην ημεδαπή και την αλλοδαπή και έχει παρουσιάσει κατά καιρούς πλειάδα έργων Ελλήνων και ξένων συνθετών σε πρώτη πανελλήνια. Ακόμη, ο Μίλτος Λογιάδης, που θεωρείται ένας από τους πλέον καταξιωμένους μαέστρους της νεότερης γενιάς, έχει συμπράξει με γνωστά ελληνικά μουσικά σύνολα αλλά και με ορχήστρες στην Γερμανία, την Βρετανία και την Δανία, καθώς και με την Όπερα της Ουλμ, της οποίας διετέλεσε επί διετία μόνιμος αρχιμουσικός.