9η Σκυταλοδρομία Λόγου: Από τον Soloúp στον Δήμο Αβδελιώδη

Στο Δημαρχιακό Μέγαρο της Αθήνας (πλατεία Κοτζιά) θα πραγματοποιηθεί η 9η Σκυταλοδρομία Λόγου της διοργάνωσης Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου του δήμου Αθηναίων! Μετά τους Τίτο Πατρίκιο, Παντελή Μπουκάλα, Ρέα Γαλανάκη, Δημήτρη Δασκαλόπουλο, Μαρία Στασινοπούλου, Νίκο Βατόπουλο, Θοδωρή Γκόνη, Μάκη Τσίτα και Χριστόφορο Χαραλαμπάκη, ο Soloúp (Αντώνης Νικολόπουλος), σκιτσογράφος, δρ Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας (Πανεπιστήμιο Αιγαίου), ως εκπρόσωπος του Graphic Novel, θα παραδώσει τη σκυτάλη στον Δήμο Αβδελιώδη, σκηνοθέτη στον κινηματογράφο και το θέατρο, σεναριογράφο και ηθοποιό, για το κειμενικό είδος του Σεναρίου.

Το «βιβλίο-αναφοράς» του Soloúp είναι «Ο Συλλέκτης-Έξι διηγήματα για έναν κακό λύκο» (Ίκαρος, 2018, bit.ly/SOLOUP_ΣΥΛΛΕΚΤΗΣ) που αυτές τις μέρες εκτίθεται και στο Μουσείο Μπενάκη. Και του Δήμου Αβδελιώδη, η διασκευή του έργου του Γεώργιου Βιζυηνού «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον» (Αιγόκερως, 2010, bit.ly/ΑΒΔΕΛΙΩΔΗΣ_ΒΙΖΥΗΝΟΣ) και βέβαια, όλα τα ανέκδοτα κινηματογραφικά του σενάρια και θεατρικά κείμενα.

Το συντονισμό της συζήτησης θα κάνουν οι δημοσιογράφοι Μαριλένα Αστραπέλλου και Αθηνά Καμπάκογλου.

Πρόκειται για την ένατη Σκυταλοδρομία Λόγου, ένα πρωτότυπο πρόγραμμα της διοργάνωσης Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου, μέγας δωρητής της οποίας είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το οποίο έχει συγκεντρώσει την προσοχή και την αγάπη των δημιουργών και του κοινού. Η Σκυταλοδρομία φέρνει Έλληνες συγγραφείς από διαφορετικά κειμενικά είδη πιο κοντά στο κοινό, αλλά και πιο κοντά μεταξύ τους, σε μια πρωτότυπη διαδοχή ιδεών, κειμένων και λόγου, που σαν θεμελιώδη βάση έχει το σεβασμό, την αλληλοεκτίμηση και αλληλεγγύη και τον ανοιχτό διάλογο. Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «Έλληνες Συγγραφείς» και η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.

Στην εκδήλωση της 14ης Ιανουαρίου, ο προηγούμενος σκυταλοδρόμος Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, σχολίασε σχετικά με την επιλογή του Soloúp: «Ο Soloúp συνδυάζει καλλιτέχνη, ερευνητή και επιστήμονα και μας προσφέρει την πνευματικότητα και τη λεπτή αίσθηση του χιούμορ που δείχνει την ευφυία του. Ο Συλλέκτης του θίγει ένα καυτό θέμα, το διαζύγιο, που παρουσιάζεται με απίστευτα τραγικό τρόπο, όπως τραγικά το βιώνει το παιδί, έναν μοναδικό τρόπο προσέγγισης. Το graphic novel ξαφνιάζει, όπως και καθετί νέο. είναι διαδραστικό, με πολυτροπικά κείμενα με σχέδια που οπτικοποιούν το θέμα. Ένας χαρισματικός λογοτέχνης μπορεί να κάνει εκεί διακειμενικές αναφορές ασυνήθιστες για τα άλλα βιβλία. Η λογοτεχνία είναι λόγος και τέχνη και το graphic novel είναι μια πολύ καλή μορφή συνδυασμού λόγου και τέχνης»

Ο Soloúp σχολίασε: «Κάθε τέχνη προσθέτει και απορροφά ενέργεια από άλλες τέχνες. Το graphic novel είναι συγγενής α’ βαθμού με τον κινηματογράφο και τα κόμικς. Εμφανίζεται μετά τα μέσα του περασμένου αιώνα, σε μια εποχή-μεταίχμιο όπου εισβάλλει η εικόνα, κυρίως σαν μια ανάγκη να διαφοροποιηθεί από τα άλλα κόμικς. Τώρα η εικόνα είναι παντού κι ο λόγος αγωνιά να βρει το χώρο του στην τέχνη. Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες απόδοσης του όρου στα ελληνικά, όπως η πολύ ωραία λέξη Εικονογραφήματα, αλλά εγώ προτιμώ να το ονομάζω graphic novel, έστω και μ’ ελληνικούς χαρακτήρες, γιατί με συνδέει με την ιστορία καθιέρωσής τους γύρω στο ‘86-87.

Με το graphic novel τα κόμικς ξαναμπήκαν στα μεγάλα βιβλιοπωλεία». Σχετικά με την επιλογή του να παραδώσει τη σκυτάλη στον Δήμο Αβδελιώδη είπε: Ο κ. Χαραλαμπάκης έκανε άλμα και πρότεινε μια τέχνη τόσο διαφορετική. Στη Σκυταλοδρομία Λόγου έχουν παρουσιαστεί πολλά είδη λόγου. Εγώ περνώ από το «σενάριο» του graphic novel να περάσω στο σενάριο του κινηματογράφου και το κείμενο του θεάτρου. Σχεδόν καρμικά βρέθηκα με τον Δήμο Αβδελιώδη, τον συνάντησα στην οικία Κατακουζηνού με τον Επιτάφιο λόγο του Περικλή, παρακολουθώ όλες τις ταινίες και τα θεατρικά του έργα και με μεγάλη χαρά του παραδίδω τη σκυτάλη!»

Ο Δήμος Αβδελιώδης που ήταν παρών στην εκδήλωση, σχολίασε: «Είναι χαρά και τιμή μου και μόνο που άκουσα αυτή τη συζήτηση και είδα το επίπεδό της. Η Σκυταλοδρομία Λόγου είναι ένα πνευματικό γεγονός που προσπαθεί να δώσει σε όλους μας πληροφορίες λόγου. Η τέχνη είναι το Ευ Ζην και για μένα σημασία έχει αν το οποιοδήποτε είδος λόγου μας δίνει υλικό για να ζούμε καλύτερα».

Στη Σκυταλοδρομία Λόγου, συγγραφείς επιλέγουν ο καθένας το αγαπημένο του βιβλίο από διαφορετική κατηγορία λόγου (Ποίηση, Ιστορία, Βιογραφία/ Απομνημονεύματα/ Ημερολόγιο, Μυθιστόρημα, Νουβέλα-Διήγημα, Επιστήμη, Θέατρο, Βιβλία για παιδιά και εφήβους, Φιλοσοφία, Κριτική-Δοκίμιο, κ.ά.). Στη συνέχεια καλούν το συγγραφέα του βιβλίου αυτού σε ένα ανοικτό, δημόσιο διάλογο, με τη συμμετοχή του κοινού, παραδίδοντάς του τη Σκυτάλη προκειμένου, στην επόμενη εκδήλωση, να επιλέξει και να παρουσιάσει τον επόμενο δημιουργό. Η δράση διαρκεί όλη τη χρονιά της διοργάνωσης. Συντονιστές-παρουσιαστές της εκάστοτε εκδήλωσης είναι εκπρόσωποι από το χώρο των γραμμάτων και των τεχνών – καλλιτέχνες, συγγραφείς, δημοσιογράφοι, πανεπιστημιακοί, κ.ά. Παράλληλα στην εκδήλωση γίνονται αναγνώσεις ή και προβολές οπτικοακουστικού υλικού.

Στοιχεία για τους συγγραφείς:

Soloúp

Ο Soloúp (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Αντώνη Νικολόπουλου) είναι πολιτικός γελοιογράφος και δημιουργός κόμικς. Είναι διδάκτωρ Πολιτισμικής Τεχνολογίας κι Επικοινωνίας (Πανεπιστήμιο Αιγαίου) κι έχει σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες στην Πάντειο. Μέχρι σήμερα έχει κυκλοφορήσει 14 άλμπουμ με γελοιογραφίες και κόμικς, τη μελέτη «Τα Ελληνικά Κόμικς» (Τόπος, 2012) και το graphic novel «Αϊβαλί» (Κέδρος, 2014), το οποίο έχει μεταφραστεί στα Γαλλικά και τα Τουρκικά. Επίσης το «Αϊβαλί» έχει βραβευτεί ως «Καλύτερο κόμικς» και «Καλύτερο Σενάριο» στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς 2015 όπως και με το “Coup de Coeur 2016” στο 17ο φεστιβάλ Rendez-vous du Carnet De Voyage (Clermont Ferrand/ France). Το 2015 πραγματοποιήθηκε στο μουσείο Μπενάκη η έκθεση «Αϊβαλί- ένα ταξίδι στο χρόνο» (Φεβρουάριος- Μάιος) – η πρώτη στην Ελλάδα μεγάλη έκθεση για βιβλίο comics που φιλοξενήθηκε σε μουσείο. \H έκθεση περιόδευσε συνολικά για πάνω από 400 μέρες σε μουσεία, γκαλερί και βιβλιοθήκες σε όλη την Ελλάδα. Ο Soloúp έχει σχεδιάσει ζωντανά επί σκηνής (live drawing) συνοδεύοντας μουσικές παραστάσεις στο Μέγαρο Μουσικής (2017), στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (2018) και αλλού. Κατά καιρούς διοργανώνει workshops στο πλαίσιο μιας ευρύτερης, υπό εξέλιξη έρευνας για το σκίτσο (γελοιογραφία – comics / graphic novels). Αυτή την εποχή η έκθεσή του «Ο Συλλέκτης-Έξι διηγήματα για έναν κακό λύκο» παράλληλα με δράσεις και ημερίδες με τη στήριξη της Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου.

Δήμος Αβδελιώδης

Ο Δήμος Αβδελιώδης γεννήθηκε το 1952 στη Χίο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Δραματική Σχολή Αθηνών. Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βορείου Αιγαίου 1997- 2000 και 2004-2010. Δίδαξε αφήγηση και λογική των συνδέσεων για τον κινηματογράφο και το θέατρο, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, 1993- 1997. Σεναριογράφος και σκηνοθέτης 4 πολυβραβευμένων κινηματογραφικών έργων με πολλές συμμετοχές σε διεθνή φεστιβάλ, Κάννες, Βερολίνο, Ν. Δελχί, Σαν Φρανσίσκο, Τόκιο κ.ά. (1983 ‘’Αθέμιτος Συναγωνισμός, 1986 ‘’Το Δέντρο που Πληγώναμε’’, 1990 ‘’Νίκη της Σαμοθράκης’’ και 1999 “Η Εαρινή Σύναξις των Αγροφυλάκων” που ψηφίστηκε το 2007 και το 2016 από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Ελλάδος, ανάμεσα στις 10 καλύτερες ταινίες του Ελληνικού Κινηματογράφου όλων των εποχών. Βραβείο GOVI στη Γένοβα 2001, για την ανάδειξη της μορφής ιδιαίτερων γλωσσικών διαλέκτων και πολιτισμικών στοιχείων στο κινηματογραφικό του έργο). Έχει συνδέσει το όνομά του με διακεκριμένες ταινίες και θεατρικές παραστάσεις που άνοιξαν νέους δημιουργικούς δρόμους στη τέχνη.

Στις πιο πρόσφατες, την «Πλάτωνα Απολογία Σωκράτη», παρουσίασε για πρώτη φορά στην ιστορία του θεάτρου αλλά και της ερευνητικής φιλολογίας, την απαγγελία της αρχαίας ελληνικής με την δική του λογική-μουσική μέθοδο, ώστε να ακούγεται σαν οικεία και ζωντανή γλώσσα, αλλάζοντας ριζικά τη σχέση μας με τα αρχαία ελληνικά. Κάθε μια από τις 26 θεατρικές παραστάσεις του ρεπερτορίου του, σχεδιασμένες και εκτελεσμένες σαν μουσικές παρτιτούρες, αναδεικνύουν παλαιότερους κλασικούς συγγραφείς, που εθεωρούντο ως τώρα δυσπρόσιτοι λόγω της ιδιάζουσας γλωσσικής μορφής των έργων τους, αποκαθιστώντας την ιδιομορφία αυτή της γλώσσας τους ως πλεονέκτημα, ώστε όχι μόνο να μη γίνεται το εμπόδιο για την κατανόησή τους, αλλά η κύρια αιτία για την βαθιά συγκίνηση που προκαλούν.

Το πρόγραμμα της διοργάνωσης Αθήνα 2018-Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου του δήμου Αθηναίων υλοποιείται χάρη στη στήριξη και των δωρητών: Μέγας δωρητής είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Χρυσοί δωρητές είναι το Ίδρυμα Ι. Λάτση και η εταιρία Core Α.Ε. Δωρητές είναι το Ίδρυμα Ωνάση, το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ), το Ίδρυμα Α. Κ. Λασκαρίδη και ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου (ΟΣΔΕΛ). Πολύτιμοι υποστηρικτές είναι η Aegean Airlines, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών και η εταιρία Σταθερές Συγκοινωνίες (ΣΤΑΣΥ).