5 δεκαετίες, 50 ταινίες / Η δεκαετία του ’30: Λήξη αφιερώματος με την «Αστέρω» & τις S.W.I.M.

Μετά τις πολύ επιτυχημένες προβολές των χολιγουντιανών ταινιών Βασίλισσα Χριστίνα και Εύθυμη χήρα στο πλαίσιο της «μικρής λέσχης» της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, το αφιέρωμα «5 δεκαετίες, 50 ταινίες/Η δεκαετία του ‘30» κλείνει με την προβολή της ταινίας Αστέρω που δανείζεται κι αυτή από το Χόλιγουντ το μοτίβο της, προσαρμόζοντας το ξένο μελόδραμα  στη φουστανέλα.

Η προβολή μεταφέρεται για την Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016 και ώρα 21:00, ενώ η προτελευταία ταινία του αφιερώματος Ανεμοδαρμένα ύψη (1939) παραμένει, όπως είχε προγραμματιστεί, την Κυριακή 6 Μαρτίου στις 18.00. Την ταινία προλογίζει ο Σωκράτης Καμπουρόπουλος, πρώην ειδικός σύμβουλος ΕΚΕΒΙ (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου).

Την Αστέρω επενδύουν μουσικά οι S.W.I.M. και συνοδεύει στα φωνητικά η Νατάσα Γιανναράκη. Την ταινία προλογίζει ο Ιάσων Τριανταφυλλίδης, κριτικός κινηματογράφου.

Αστέρω

Μυθοπλασία, Ελλάδα, 1929,57’ (2.359 μ), 35mm, α/μ, βωβή

Σκηνοθέτης: Γαζιάδης Δημήτρης, Σενάριο: Ορέστης Λάσκος, Δημήτρης Γαζιάδης ( βασισμένο σε κείμενο του Παύλου Νιρβάνα), Δ/ντής Φωτογραφίας: Γαζιάδης Μιχάλης Καλλιτεχνική Δ/νση: Μελετόπουλος Τάσος  Παραγωγή: DAG Film Ηθοποιοί: Θεοδωρίδου Αλίκη, Μουσούρης Κώστας, Βεάκης Αιμίλιος, Τσακίρης Δημήτρης Αποκατάσταση κόπιας: Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Γαλλική Ταινιοθήκη Προέλευση κόπιας: Ταινιοθήκη της Ελλάδος

Η τρίτη παραγωγή της DAG Film σκιαγραφεί το πορτρέτο της βοσκοπούλας Αστέρως, την οποία υποδύεται η πολύ γνωστή ηθοποιός Αλίκη Θεοδωρίδου, κόρη της Κυβέλης και του Κώστα Θεοδωρίδη, και τον αγαπημένο της ο Κώστας Μουσούρης. Από το Χόλιγουντ δανείζεται την υπόθεσή της και η ελληνική Αστέρω, με το σενάριο να βασίζεται σε κείμενο του Παύλου Νιρβάνα – διασκευή του μυθιστορήματος της Αμερικανίδας Έλεν Χαντ Τζάκσον Ραμόνα, μιας ρομαντικής ιστορίας μεταξύ Ινδιάνων, η οποία είχε ήδη μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη από τον Ντέιβιντ Γρίφιθ. Η Αστέρω χάνει τα λογικά της από αγάπη για έναν πλούσιο πλην όμως καλό βοσκό, συνέρχεται ωστόσο μόλις ο αγαπημένος της αποφασίζει να ακούσει τη φωνή της καρδιάς του και όχι τις προκαταλήψεις της οικογένειάς του.

Η παρουσία μεγάλων ηθοποιών, όπως ο Μουσούρης και ο Βεάκης, η ομορφιά και η κομψότητα των γυναικών, μαζί με τη διαφήμιση που είχε γίνει από τις εφημερίδες και τα περιοδικά της εποχής, τράβηξαν στην ταινία μεγάλο αριθμό θεατών, με αποτέλεσμα η Αστέρω να θεωρείται ως η πρώτη μεγάλη εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία του ελληνικού κινηματογράφου.

Το αισθηματικό βουκολικό δράμα, γνώριμο είδος στο ελληνικό κοινό, γαλουχημένο με τα ειδύλλια του Περεσιάδη και του Κορομηλά, συνέβαλε στο να έχει τόση μεγάλη επιτυχία αυτή η ταινία και να γίνει ουσιαστικά ο πρόδρομος του είδους των ταινιών «φουστανέλας». Στο νέο είδος της «φουστανέλας», θα βασιστούν μεγάλες εμπορικές επιτυχίες της εποχής εκείνης, βωβές και ομιλούσες. Η εξιδανίκευση της ελληνικής υπαίθρου, που την εποχή εκείνη μαστίζεται από τα δεινά της παγκόσμιας ελληνικής κρίσης, λειτουργεί ως διέξοδος απέναντι στις αντίξοες συνθήκες της καθημερινότητας. Καθώς η ελληνική διανόηση δεν έχει ακόμα στραφεί στο αστικό προλεταριάτο και την ποιμενική υποκουλτούρα για να αντλήσει έμπνευση, οι ταινίες της εποχής εκείνης προσαρμόζουν μελοδραματικά μοτίβα από το ρεπερτόριο τόσο της ελληνικής θεατρικής σκηνής όσο και της ξένης κινηματογραφικής παραγωγής. Τον Ιανουάριο του 1944 κυκλοφόρησε στις αίθουσες η ηχητική εκδοχή της κόπιας σε μουσική του Γιάννη Βιδάλη, ενώ το 1959 γυρίστηκε από τον Ντίνο Δημόπουλο το ριμέικ της ταινίας, με πρωταγωνίστρια την Αλίκη Βουγιουκλάκη, που γνώρισε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία.

Η αποκατάσταση της Αστέρως βασίστηκε στην κόπια με γαλλικούς μεσότιτλους που ανακαλύφθηκε στη Γαλλική Ταινιοθήκη το 2003, χάρη στο κοινοτικό πρόγραμμα Lumière, το οποίο από το 1992 έθεσε τις βάσεις για την επιστάμενη έρευνα στα αρχεία όλου του κόσμου προκειμένου να ανευρεθούν χαμένες ταινίες. Η αποκατάσταση του μοναδικού αντιτύπου της ταινίας αποτελεί καρπό συνεργασίας της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και της Γαλλικής Ταινιοθήκης.

Trivia

Στην πρεμιέρα της Αστέρως, για πρώτη φορά γυρίστηκε ζουρνάλ: ο Μιχάλης Γαζιάδης έστησε τη μηχανή του και κινηματογράφησε τον Ελευθέριο Βενιζέλο, καθώς έμπαινε στον κινηματογράφο και χαιρετούσε τους αδερφούς Γαζιάδη. Στη συνέχεια, πήρε το αρνητικό, πήγε στο εργαστήριο, το εμφάνισε και «ανάβοντας μια οκά οινόπνευμα» (!) το στέγνωσε. Σε μιάμιση ώρα, μόλις τελείωσε η προβολή της ταινίας, ο Βενιζέλος που στο μεταξύ είχε δει τον εαυτό του να μπαίνει στον κινηματογράφο, ενθουσιασμένος υποσχέθηκε ότι ο ελληνικός κινηματογράφος θα έχει πλέον φορολογία μόνο 10%, πράγμα που εφάρμοσε.

Δημήτρης Γαζιάδης (1899-1959)

Γεννημένος στην Αθήνα το 1899, σπούδασε στη Φωτογραφική Ακαδημία του Μονάχου και εργάστηκε στη Γερμανία ως οπερατέρ και βοηθός σκηνοθέτη πλάι στους Λιούμπιτς, Παμπστ, Λανγκ και Κόρντα. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα ίδρυσε μαζί με τα αδέρφια του, Κώστα και Μιχάλη, την DAG Film, μια απ’ τις πρώτες σοβαρές ελληνικές εταιρείες παραγωγής, στην οποία σκηνοθέτησε 7 ταινίες. Την περίοδο 1919-1923, γύρισε ταινίες επικαίρων από τον πόλεμο και το 1928 ίδρυσε σχολή κινηματογράφου (καθηγητές, μεταξύ άλλων, οι Δ. Ροντήρης και Αιμ. Βεάκης). Στόχος πολιτικών επιθέσεων, πέθανε απογοητευμένος το 1959.

Φιλμογραφία

1922 Ελληνικόν θαύμα

1927 Έρως και κύματα

1929 Αστέρω

1929 Το λιμάνι των δακρύων

1930 Η μπόρα

1930 Οι απάχηδες των Αθηνών

1930 Φίλησέ με Μαρίτσα

1932 Έξω φτώχεια

Λίγα λόγια για τις S.W.I.M.

Η Μαρία Χατζάκου (παραγωγός στη Haos Film, τύμπανα) και η Μαριλένα Ορφανού (Berlin Brides, synths) γνωρίστηκαν στην Αθήνα πριν από εφτά χρόνια και πάντα ήθελαν να γράψουν μουσική. Μετά από 6 χρόνια διαφορετικής πορείας στο χώρο του κινηματογράφου και της μουσικής ξανασυναντήθηκαν και αποφάσισαν να δημιουργήσουν μία μπάντα. Με αφορμή τη δημιουργία ενός soundtrack κάλεσαν την Τζίνα Δημακοπούλου (Katrin The Thrill) να παίξει μαζί τους κιθάρες. Στη διαδικασία αυτή έγραψαν πολλά κομμάτια και αποφάσισαν να φτιάξουν τις S.W.I.M. Έχουν αδυναμία στα αναλογικά και toy-synths, τις χαοτικές κιθάρες, τα ψεύτικα βιολιά, τα γυναικεία φωνητικά και τα περίεργα ρυθμικά σχήματα. Η πρώτη τους εμφάνιση έγινε στα πλαίσια του 16ο Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου, όπου έπαιξαν ζωντανά τη δική τους πρωτότυπη μουσική για τη βωβή ελληνική ταινία Αστέρω του Δ. Γαζιάδη (1929).  Το πρώτο τους single “Αναζήτηση (Never Find it)” γράφτηκε ειδικά για τους τίτλους τέλους της νέας της ταινίας  της Αθηνάς Τσαγγάρη, Chevalier. Κυκλοφορεί από την Feelgood Records. Σύντομα θα κυκλοφορήσουν το επόμενο single τους σε συνεργασία με τη Σtella.

To πρώτο τους album θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2016.