Η Νικολέττα Μαρκοπούλου παρακολούθησε το έργο της Kathrine Kressmann Taylor, σε σκηνοθεσία και μετάφραση της Νάντιας Φώσκολου, με τον Δημήτρη Αγαρτζίδη και τον Αλμπέρτο Φάις, που παρουσιάζεται στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, μίλησε με τους συντελεστές και μας μεταφέρει το κλίμα εντός και εκτός σκηνής.

Το Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων παρουσιάζει την παράσταση Παραλήπτης Άγνωστος. Ένα έργο αντιναζιστικό, που επιδιώκει να φωτίσει το πως μια κοινωνία, ανίκανη να διαχειριστεί τον εαυτό της, κινδυνεύει να συνθλιβεί κάτω από το βάρος των επιλογών της.

Σε όλη τη διάρκεια της παράστασης παρακολουθούμε την αλληλογραφία που ανταλλάσουν δύο αδελφικοί φίλοι, συνέταιροι σε μια γκαλερί έργων τέχνης στο San Francisco:ο Max εβραϊκής καταγωγής  και ο Martin, γερμανικής καταγωγής, που επιλέγει να επιστρέψει στη Γερμανία.

Η Νάντια Φώσκολου, η σκηνοθέτης της παράστασης, μας λέει «Το έργο το επέλεξε και μου το πρότεινε ο Δημήτρης Αλεξάκης, ο ιδιοκτήτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΕΤ μαζί με τη Φωτεινή Μπάνου. Δεν είναι θεατρικό αλλά αφήγημα με μορφή επιστολών. Όταν το διάβασα το ερωτεύτηκα αμέσως. Γραμμένο το 1938 από την Kathrine Kressmann Taylor, μια γυναικά που έζησε στην Αμερική. Έχει ανέβει σε πολλές χώρες, ενώ στην Ελλάδα παρουσιάζεται για πρώτη φορά επί σκηνής.  Από την ανταπόκριση που έχει, θεωρώ, ότι η πλειοψηφία του κοινού βρίσκει το έργο επίκαιρο.»

Υπάρχουν κινήματα πολύ μεγαλύτερα από τον άνθρωπο που το απαρτίζουν και εγώ είμαι  μέρος του κινήματος.

Καθώς η μια επιστολή διαδέχεται την άλλη, μας αποκαλύπτεται η μεταμόρφωση ενός ανθρώπου προς την υποταγή και την αποκτήνωση. «Το έργο αναλύει βαθιά την ανθρώπινη φύση. Με ένα απτό και χειροπιαστό τρόπο απαντάει στο πως κάποιοι άνθρωποι κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες επιλέγουν το κακό. Βλέπεις, δηλαδή, πως κάποιος τόσο υψηλού οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου μπορεί να παρασυρθεί και να ακολουθήσει, τελικά, το κύμα.», υποστηρίζει η Νάντια Φώσκολου.

Ο Ναζισμός είναι ένα φαινόμενο που δύσκολα μπορεί να υπαχθεί σε ορθολογική ανάλυση. Η Νάντια Φώσκολου μας λέει «Θέλαμε την ιστορία να μπορεί κανείς  να την παρακολουθήσει ασχέτως ιδεολογίας. Να εντοπίσει τα σημεία εκείνα, που είναι ανθρώπινα ή δείχνουν ανθρώπινες επιλογές. Το θέατρο, εξάλλου, για αυτό μιλάει. Το κείμενο είναι για τον ναζισμό αλλά η παράσταση αναφέρεται στην ιστορία ενός ανθρώπου.»

Τι θα μπορούσα να κάνω;

Σε ένα σκηνικό λιτό, οι δύο ηθοποιοί της παράστασης κάθονται σε παλιές καρέκλες και εναλλάξ διαβάζουν τις επιστολές τους, στον τοίχο προβάλλονται με βίντεο τα δύο επιστολόχαρτα, ενώ το πάτωμα είναι γεμάτο από λωρίδες χαρτιού.

Ο Δημήτρης Αγαρτζίδης μας μιλά για τον ρόλο του Martin, που υποδύεται. «Ο Martin είναι ένας άνθρωπος που έχει επίγνωση του εαυτού του. Δεν είναι κάποιος που μπορεί εύκολα να γίνει έρμαιο. Ωστόσο, ακόμα κι αυτός -που έχει επίγνωση- βλέπουμε ότι  τη χάσει. Άρα τίθεται το ζήτημα της προσωπικής ευθύνης που έχει ο καθένας. Πολλές φορές νομίζουμε ότι είμαστε σε αφύπνιση αλλά εν τέλει βρισκόμαστε σε βαθιά ύπνωση.»

Το έργο αντιτίθεται σε μια σοβαρή κοινωνική ασθένεια, που ενδημεί ακόμα και στις μέρες μας. Ο Αλμπέρτο Φάις, υποδύεται το Max και μας λέει «Είμαστε όλοι φορείς του μικροβίου και δεν ξέρεις πως μπορεί να εκδηλωθεί. Η αδυναμία του συστήματος οδηγεί σε φασιστικά κινήματα. Υπάρχει πάντα η ανάγκη των απόλυτων λύσεων. Όταν μια κοινωνία βρίσκεται σε κρίση πασχίζει να δημιουργήσει καινούργιες και εκεί παρεισφρέει ο κίνδυνος της αναζήτησης μιας απόλυτης βιαιότητας. Η ανθρωπιστική παιδεία είναι η λύση».

Κοντολογίς, η ιστορία των δύων φίλων βασίζεται στο στοιχείο της μεταμόρφωσης, της προδοσίας και της  εκδίκησης, ενώ αντικατοπτρίζει την μετάλλαξη ολόκληρης της κοινωνίας προς την ηθική κατάπτωση και παρακμή. Το τέλος είναι ανατρεπτικό και αποκαλύπτει την ανθρώπινη διάσταση του προβλήματος.

Συντελεστές της παράστασης

Μετάφραση, σκηνοθεσία: Νάντια Φώσκολου
Σκηνογραφία, video design: Μικαέλα Λιακατά
Σχεδιασμός φωτισμών: Βασίλης Κλωτσοτήρας
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Χειρισμός ήχων, φωτισμών & βίντεο: Δάφνη Καφετζή
Παίζουν: Δημήτρης Αγαρτζίδης, Αλμπέρτο Φάις
Φωτογραφία: Νικηφόρος Πλυτάς

Η παράσταση παρουσιάζεται από τις 16 Φεβρουαρίου μέχρι τις 17 Μαρτίου 2015 στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων. Περισσότερες πληροφορίες.