Χριστούγεννα με την ΚΟΘ στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Το χαρμόσυνο νέο της Γέννησης του Χριστού μεταφέρεται μέσα από το Ορατόριο των Χριστουγέννων (Weihnachtsoratorium, BWV 248) του …

Johann Sebastian Bach, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης στις 21 και 23 Δεκεμβρίου. Η συναυλία που εντάσσεται στον Κύκλο Χριστούγεννα στο Μέγαρο είναι μια συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης.

Τη μουσική διεύθυνση της Κ.Ο.Θ. θα έχει ο Andrea Pestalozza με σολίστ τους Αντωνία Καλογήρου (σοπράνο), Άννα Παγκάλου (μετζο-σοπράνο), Αντώνη Κορωναίο (Ευαγγελιστής/τενόρος) και Τάση Χριστογιαννόπουλο (μπάσος). Συμπράττει η Μικτή Χορωδία Θεσσαλονίκης (διδασκαλία χορωδίας: Μαίρη Κωνσταντινίδου).

Γραμμένο για τον εορτασμό των Χριστουγέννων του 1734/35, το Χριστουγεννιάτικο Ορατόριο αποτελεί το πρώτο ενός τρίπτυχου που συνέθεσε ο J. S. Bach προς το τέλος της καριέρας του.

Πρόκειται για ένα έργο ιδιότυπο, που συντίθεται από Έξι αυτοτελείς Καντάτες, οι οποίες αφηγούνται επεισόδια από την ιστορία της Γέννησης και εκτελέστηκαν στις εκκλησίες του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Θωμά της Λειψίας υπό τη διεύθυνση του συνθέτη, σε έξι διαφορετικές ημέρες, από τις 25 Δεκεμβρίου του 1734 έως τις 6 Ιανουαρίου του 1735.

Στη σημερινή πρακτική το έργο συνηθίζεται να παρουσιάζεται ως ενιαίο, ωστόσο στην αυθεντική του μορφή κάθε μια από τις Καντάτες παρουσιάστηκε ανεξάρτητα σε μια εκτενή μουσική αφήγηση που κάλυψε με έξι συναυλίες όλο το διάστημα του λουθηρανικού εορτασμού της Γέννησης, από την πρώτη μέρα των Χριστουγέννων μέχρι τα Επιφάνια.

Στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης θα παρουσιαστούν οι 3 από τις 6 καντάτες: 1.«Πρώτη Ημέρα των Χριστουγέννων: Γέννηση» (Jauchzet, frohlocket, auf, preiset die Tage), 2.«Δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων: Ευαγγελισμός των ποιμένων» (Und es waren Hirten in derselben Gegend) και 3.«Τρίτη ημέρα των Χριστουγέννων: Η προσκύνηση των ποιμένων» (Herrscher des Himmels, erhoere das Lalle).

Στην πρώτη ο Ευαγγελιστής αφηγείται το ταξίδι της Μαρίας και του Ιωσήφ προς την Ιερουσαλήμ ώστε να προετοιμαστεί για την έλευση του νυμφίου. Στη Δεύτερη Καντάτα παρακινούνται οι ποιμένες να αναζητήσουν τον Ιησού, ενώ στην Τρίτη Καντάτα οι ποιμένες προσκυνούν το Θείο Βρέφος ολοκληρώνοντας έτσι την ενότητα της Γέννησης.

Σύμφωνα με τη μουσικό Αντωνία Ρουμπή «είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο Bach αντιλαμβανόταν τις Έξι Καντάτες που απαρτίζουν το Χριστουγεννιάτικο Ορατόριο ως μέρη ενός ενιαίου έργου. Αυτό φανερώνει άλλωστε και η έκδοση του λιμπρέτου λίγες ημέρες πριν την παρουσίαση της Πρώτης Καντάτας.

Η ιδέα ενός σπονδυλωτού έργου με τμήματα που παρουσιάζονται σε διαφορετικές ημέρες, δεν ήταν καινούργια. Ορατόρια με πέντε μέρη παρουσιάζονταν σε ισάριθμες Κυριακές πριν από τα Χριστούγεννα στα πλαίσια των «Abendmusiken» που οργάνωνε στο Lübeck ο Dietrich Buxtehude (1637/9-1707)».

Η ίδια προσθέτει ότι «μετά την πρώτη του εκτέλεση τα Χριστούγεννα του 1734, το Χριστουγεννιάτικο Ορατόριο πέρασε στη λήθη για περισσότερο από έναν αιώνα. Παρουσιάστηκε εκ νέου σε μία πλήρη εκτέλεση από τη «Sing-Akademie zu Berlin» υπό τη διεύθυνση του Eduard Grell, στις 17 Δεκεμβρίου του 1857. Όπως ήταν φυσικό, το έργο κέρδισε γρήγορα τη θέση που του αρμόζει στο διεθνές ρεπερτόριο, ως μία λαμπρή μουσικο-ποιητική έκφραση της χριστιανικής πίστης που ξεχειλίζει από εκφραστικό πλούτο, λαμπρότητα και αισιοδοξία».