Βυθός (Djúpid), του Jόn Atli Jόnasson στο Θέατρο 104

Το Θέατρο 104 παρουσιάζει το έργο του Jόn Atli Jόnasson, Βυθός (Djúpid), σε σκηνοθεσία Κωστή Καλλιβρεττάκη, με τον Θανάση Δόβρη, από τη Δευτέρα 7 Απριλίου 2014.

Το γεγονός: Στις 11 Μαρτίου του 1984 βυθίζεται ανοιχτά των νήσων Γουέστμαν, στην Ισλανδία, μια ψαρότρατα με πενταμελές πλήρωμα. Μετά από 6 ώρες κολύμπι στον παγωμένο Βόρειο Ατλαντικό, αναρρίχηση στην κοφτερή λάβα και περπάτημα δυόμιση περίπου ωρών, ο μοναδικός επιζών Γκουδλάουγκουρ Φρίδθορσσον-(Γκούλλι ), φτάνει στην πρώτη πόρτα του χωριού του και καταρρέει. Προς κατάπληξη των γιατρών θα καταφέρει να επιζήσει, παρ’ όλο που η  πίεσή του είναι  μη μετρήσιμη και η θερμοκρασία σώματός του κάτω από 35 βαθμούς. Υποβλήθηκε πολύ σύντομα μετά την περιπέτειά του, σε πειράματα, με στόχο να γίνει κατανοητό πώς τα κατάφερε. Βρέθηκε ότι το λίπος του είναι 2-3 φορές πιο χοντρό από το ανθρώπινο, προσομοιάζοντας σ’ αυτό της φώκιας. Για τον ίδιο, η επιβίωσή του οφείλεται στο ότι παρέμεινε ήρεμος και στο ότι ήθελε οπωσδήποτε να ζήσει.   

Το έργο: Η ιστορία που είχε συγκλονίσει όλη την Ισλανδία πριν 30 χρόνια, ενέπνευσε τον συγγραφέα και «γέννησε» έναν θεατρικό μονόλογο το 2009. Ένα μονόλογο κι ένα έργο για μια χώρα στα πρόθυρα της οικονομικής καταστροφής κι έναν λαό που θα παλέψει να επιβιώσει, κόντρα σε όλα τα προγνωστικά και ενάντια στις στρατηγικές των διεθνών οικονομικών επιτελείων: Η Ισλανδία της κρίσης χρειάζεται να εμψυχώσει τους ανθρώπους της. Όχι πια μόνο με τις αρχαίες Saga, αλλά και με ένα «μύθο» από την πρόσφατη ιστορία της, που ταξιδεύει πια 30 χρόνια από στόμα σε στόμα. Μια αφήγηση βυθισμένη στις τελευταίες αναμνήσεις, ποτισμένη με χιούμορ και πείσμα, από έναν άνθρωπο που δεν εγκατέλειψε, γιατί ονειρεύτηκε αυτή την παραπάνω μέρα που θα του άλλαζε τη ζωή. Ένας αντι-ήρωας μέχρι τέλους. Που «απλά κολύμπησε».

Το Djúpid (Βυθός ή Άβυσσος στα ισλανδικά), έχει παιχτεί στο Reykjavík City Theater σε σκηνοθεσία του ίδιου του Jόnasson, και στη Schaubühne Berlin σε σκηνοθεσία των Egill Heiðar- Anton Pálsson. Είναι η πρώτη φορά που ανεβαίνει ισλανδικό έργο στην Ελλάδα.

O Γιον Ατλι Γιόνασσον το 2004 ψηφίστηκε ως ο καλύτερος Ισλανδός συγγραφέας. Εκτός από θεατρικά έχει γράψει κι αρκετά σενάρια για τον κινηματογράφο.   Η ταινία “the Deep” της οποίας το σενάριο συνυπέγραψε με τον σκηνοθέτη Baltasar Kormákur προκρίθηκε στη πρώτη λίστα των υποψήφιων για Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας του 2013, αλλά κέρδισε και τον αριθμό ρεκόρ των 11 βραβείων Εdda-ανάμεσά τους καλύτερης ταινίας, καλύτερης σκηνοθεσίας και Α’ ανδρικού. Η ταινία προβλήθηκε τον Φεβρουάριο του 2014 στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες.

Δημιουργικοί συντελεστές
Κείμενο: Jόn Atli Jόnasson
Μετάφραση/σκηνοθεσία: Κωστής Καλλιβρεττάκης
Σκηνικά/Κουστούμια: Δάφνη Κούτρα
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Μάνος Στεφανάκης

Ερμηνεύει ο Θανάσης Δόβρης

Διάρκεια παράστασης: 80’

Σύντομο βιογραφικό του συγγραφέα

Γεννήθηκε στο Ρέυκιαβικ της Ισλανδίας το 1972. Παράτησε το γυμνάσιο και ξεκίνησε να εργάζεται ως ψαράς, ψήστης, heavy metal dj κι εργάτης οδοποιίας. Το 2001 έκανε ντεμπούτο με τη συλλογή διηγημάτων “A Broken Beat”, με θέμα ανθρώπους που ψάχνουν πράγματα στο χιόνι. Το 2002 κερδίζει ένα διαγωνισμό θεατρικής συγγραφής στην Ισλανδία κι από τότε γράφει κείμενα για το θέατρο, το ραδιόφωνο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, με εγχώρια και διεθνή αναγνώριση. Συμμετέχει ως ηθοποιός στο “101 Ρέυκιαβικ” του Baltasar Kormákur. Συμμετέχει και σε άλλες ταινίες αλλά από το 2002, στην ουσία δουλεύει πλέον ως συγγραφέας-σεναριογράφος. Το 2003 προσκλήθηκε στο Royal Court Theatre’s International Residency και το 2004 ψηφίστηκε ως ο καλύτερος Ισλανδός θεατρικός συγγραφέας, για το έργο “Surf”. Έχει γράψει, ανάμεσα σε άλλα, τα έργα: Brim για το θέατρο Vesturport, Draugalest για το Δημοτικό θέατρο του Ρέυκιαβικ, Rambó 7 για το Εθνικό Θέατρο της Ισλανδίας και είναι ιδρυτικό μέλος του Mindgroup, μιας ευρωπαϊκής κολεκτίβας για το πειραματικό θέατρο.

Στον κινηματογράφο έχει γράψει: το “Eleven Men Out” (2005) του Robert Douglas, το προτεινόμενο  για το βραβείο του Nordic Council “Thicker than Water” (2006) του Árni Óli Ásgeirsson, το θρίλερ “Frost” του Reynir Lyngdal (2012) και τελευταία τη δραματική ταινία “Ferox” του Thór Ómar Jónsson. Εκτός από την ταινία “Τhe Deep”, της οποίας συνυπέγραψε το σενάριο και η οποία προκρίθηκε στη πρώτη λίστα των υποψήφιων για  Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας του 2013 αλλά κέρδισε και τον αριθμό ρεκόρ των 11 βραβείων Εdda -ανάμεσά τους καλύτερης ταινίας, καλύτερης σκηνοθεσίας και Α’ ανδρικού- άλλη μια ταινία που βασίστηκε σε θεατρικό του έργο (Brim) είναι το “Undercurrent” κέρδισε δύο βραβεία Edda-καλύτερης ταινίας και Α’ γυναικείου.

Το 2010 αρνήθηκε την υποψηφιότητά του στα ισλανδικά θεατρικά βραβεία Grίmsson, γιατί  υποστηρίζονταν από τον πρόεδρο της Ισλανδίας Ólafur Ragnar Grímsson. Σε δήλωση που έστειλε στα μέσα ενημέρωσης, ο Γιόνασσον παρότρυνε τους συναδέλφους του να κάνουν το ίδιο.  “Δεν μπορούμε να δεχτούμε υποψηφιότητες ή βραβεία από έναν πρόεδρο του οποίου η θητεία οφείλει να διερευνηθεί και να επανεκτιμηθεί”.

Το “Djúpid” κερδίζει το 2011 το βραβείο του καλύτερου ισλανδικού και του καλύτερου σκανδιναβικού ραδιοφωνικού έργου.