Η παιδική όπερα του Νίκου Ξανθούλη «Το μαγικό βιολί», έρχεται στην Εθνική Λυρική Σκηνή για να μαγέψει μικρούς και μεγάλους από τις

8 Ιανουαρίου 2012.

Ένα μουσικό παραμύθι για την δύναμη της μουσικής και της αληθινής αγάπης που θα εντυπωσιάσει τις παιδικές ψυχές. Μια συγκριτική ιστορία που φέρνει το μήνυμα της αισιοδοξίας και της χαράς, ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες.

Ο συνθέτης Νίκος Ξανθούλης έγραψε μουσική με στόχο να απευθυνθεί σε όλες τις ηλικίες και κυρίως στα «νεανικά αυτιά», ενώ η Μαριβίτα Γραμματικάκη εμπνεύστηκε το λιμπρέτο, από μια προσωπική της εμπειρία: Μια γκρίζα ημέρα με σκοτεινές σκέψεις για πτώχευση, κρίση, απώλεια πέρασε μπροστά της ένας πλανόδιος μουσικός παίζοντας βιολί. Αυτή ήταν η αφορμή για την συγγραφή του έργου αυτού.

Η σκηνοθέτις της παράστασης Λένα Γεωργιάδου σημειώνει: «Πρόκειται για ιστορία «παραμυθένια», δομημένη με τα χαρακτηριστικά μιας τραγωδίας, όπου όλοι, «καλοί» και «κακοί» δεν υπακούν στις παραδοσιακές συμβάσεις, όπου το παρελθόν και το μέλλον, η λογική και η φαντασία, παύουν να αντιμετωπίζονται σαν αντιφατικά, κι όλα μαζί λειτουργούν σαν ποιητική απεικόνιση ενός κόσμου τόσο παλιού, όσο και σημερινού».

Η ιστορία

Κάποτε, σε μια γκρίζα πολιτεία,  ζούσε ένας βασιλιάς που μισούσε την ομορφιά, τα χρώματα και τα τραγούδια και απαγόρευε σε όλους τους πολίτες να τραγουδούν και να χαίρονται. Ακόμα και την κόρη του φυλάκισε γιατί τραγούδησε μια μέρα που είχε μαγευτεί από το βιολί ενός τσιγγάνου, που μπήκε τυχαία στη πολιτεία. Ο βασιλιάς τρόμαξε μόλις άκουσε το τραγούδι και διέταξε να φυλακίσουν όλους όσους τραγούδησαν μαζί με τον τσιγγάνο, καθώς και να πετάξουν το βιολί του. Μόνο ένας τρελός έμεινε έξω από τη φυλακή και έκρυψε το βιολί. 

Ο βασιλιάς μένει πια μόνος, συντροφιά  με τον τρελό της πολιτείας. Το άκουσμα του βιολιού ξυπνάει αναμνήσεις που τον γεμίζουν λύπη. Δεν ήταν πάντα έτσι. Ο θάνατος της αγαπημένης του βασίλισσας τον γέμισε πόνο. Για πρώτη φορά αποκαλύπτει πως φοβάται τον πόνο. Πιστεύει πως αυτός που δεν χαίρεται δεν λυπάται, επομένως δεν πονάει.
Τα λόγια του τρελού όμως και η μουσική του μαγικού βιολιού, δώρο της βασίλισσας στον τσιγγάνο, ξύπνησαν την καλοσύνη που είχε θάψει μέσα του. Η οπτασία της βασίλισσας και οι μαγικές μελωδίες του βιολιού, λύνουν τα μάγια. Έτσι άλλαξαν όλα.

Σημείωμα του συνθέτη Νίκου Ξανθούλη

Από μικρός λάτρευα τον Αστερίξ. Στην αρχή με συνάρπαζαν οι εικόνες, αργότερα οι ιστορίες και μεγάλος πια τρελαινόμουν για το χιούμορ του. Όταν διαπίστωσα ότι ένα έργο τέχνης μπορεί να μιλήσει τόσο στα παιδιά όσο και στους μεγάλους, με συνεπήρε η ιδέα ότι κάτι τέτοιο μπορώ να το κάνω κι εγώ με τη μουσική. Το πρόβλημα όμως πάντοτε είναι το κείμενο. «Δώσε μου ένα καλό λιμπρέτο κι εγώ θα βρω τη μουσική» έλεγε ο Βέρντι.

Η ευκαιρία δόθηκε με το διαγωνισμό λιμπρέτου για μουσικό παραμύθι που συνδιοργανώσαμε στα Εκπαιδευτικά Προγράμματα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μαζί με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου το Νοέμβριο του 2010. Η καλή μου φίλη Μαριβίτα Γραμματικάκη έφτιαξε με λίγες προτάσεις ένα σχέδιο παραμυθιού με τον τίτλο Το μαγικό βιολί πάνω στο οποίο μικροί μαθητές από όλη την Ελλάδα θα διαγωνίζονταν στη συγγραφή λιμπρέτου. Ο διαγωνισμός έγινε και το πρώτο βραβείο απέσπασε ένας μαθητής από τη Θεσσαλονίκη, ο Ραφαήλ Κετσετσίδης. Ο Ιωσήφ Βαλέτ ανέλαβε τη σύνθεση του έργου που παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία στο 2ο Μαθητικό Φεστιβάλ Όπερας, το οποίο διοργανώθηκε κάποιους μήνες μετά.

Λίγο καιρό αργότερα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός OPERA EUROPA διοργάνωσε σε συνεργασία με τα περισσότερα λυρικά θέατρα της Ευρώπης τις Ευρωπαϊκές Ημέρες Όπερας [European Opera Days] στις 7 και 8 Μαΐου του 2011 με τίτλο «Νεανικά αυτιά» [Young Ears]. Η μετάφραση της θεματικής δεν ήταν τυχαία. «Νεανικά αυτιά» έχουν οι άνθρωποι οποιασδήποτε ηλικίας που είναι ανοιχτοί σε νέα ακούσματα. Η Εθνική Λυρική Σκηνή μου ζήτησε να συνθέσω ένα έργο που να απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, ένα έργο που να μπορεί να το προσεγγίσει ένας μεγάλος, αλλά κι ένας νεαρός θεατής. Διάλεξα το Μαγικό βιολί χωρίς δεύτερη σκέψη. Ευτύχησα με το λιμπρέτο της Μαριβίτας Γραμματικάκη. Δουλέψαμε με πολύ κέφι με όλους τους συνεργάτες και με τους ανθρώπους της Εθνικής Λυρικής Σκηνής να είναι δίπλα μας σε όλες τις δυσκολίες. Μα το πιο όμορφο πράγμα… είναι να βλέπει κανείς τα χαμόγελα των παιδιών μετά την παράσταση.

Σύνθεση και Μουσική διεύθυνση Νίκος Ξανθούλης
Συγγραφέας –Στιχουργός Μαριβίτα Γραμματικάκη
Σκηνοθεσία Λένα Γεωργιάδου
Σκηνικά – Κοστούμια Χρυσάνθη Ψαροπούλου
Φωτισμοί Ιωάννης Παντελιάς
Χορογραφία – Κινησιολογία Θεμιστοκλής Παυλής
Διεύθυνση παιδικής χορωδίας Ρόζη Μαστροσάββα
Οράτιος (Βασιλιάς) Αλέξανδρος Σταυρακάκης – Γιώργος Ρούπας
Πρόκας (Σπιούνος) Παύλος Μαρόπουλος – Ζαφείρης Κουτελιέρης
Έντυ (Τρελός) Παναγιώτης Αθανασόπουλος – Κωστής Ρασιδάκης
Ρόζα (Βασιλοπούλα) Άρτεμις Μπόγρη – Τζίνα Φωτεινοπούλου
Αμίρ (Τσιγγάνος) Νίκος Στεφάνου – Θανάσης Ευαγγέλου 
Χορεύει η Εβίτα Χασάπογλου

Συμμετέχουν μέλη της Ορχήστρας της Παιδικής Σκηνής της Ε.Λ.Σ. και η παιδική χορωδία ROSARTE