Τo Koυαρτέτο Εγχόρδων της Φιλαρμονικής του Μονάχου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών υποδέχεται για μια ακόμη χρονιά τον Κύκλο Μουσικής Δωματίου, που φέτος αποτελείται από τρεις θεματικές ενότητες, η πρώτη από τις οποίες τιτλοφορείται «Μπετόβεν κοινός παρονομαστής».

Η ενότητα περιλαμβάνει μια σειρά συναυλιών με γνωστά κουαρτέτα εγχόρδων, έργα-ορόσημα, του μεγάλου γερμανού μουσουργού, τα οποία παρουσιάζονται από γνωστά σχήματα μουσικής δωματίου. Το πρόγραμμα συμπληρώνεται από μεταγενέστερα έργα σπουδαίων συνθετών του 20ού αιώνα, όπως των Σοστακόβιτς, Μπάρτοκ, Παπαδάτου και Ντονατόνι.

Η αυλαία των φετινών εκδηλώσεων ανοίγει την Πέμπτη 20 Οκτωβρίου (ώρα 20:30) με το Κουαρτέτο Εγχόρδων της Φιλαρμονικής του Μονάχου (Ιάσων Κεραμίδης-βιολί, Κλεμάν Κουρτέν-βιολί, Κονσταντίν Ζέλχαϊμ-βιόλα, Μάνουελ φον ντερ Νάμερ-βιολοντσέλο) που θα ερμηνεύσει τα Κουαρτέτα αρ. 12 του Μπετόβεν και αρ. 8 του Σοστακόβιτς καθώς και το έργο Crystallogenesis του σύγχρονου βρετανού συνθέτη Γκράχαμ Ουότερχαους.

Στο φετινό πρόγραμμα των εκδηλώσεων του κύκλου Μπετόβεν κοινός παρονομαστής συμμετέχουν επίσης τα Κουαρτέτα Εγχόρδων Αnima (26/11), Lyskamm (8/2/2016) και Τετρακτύς (29/3/2017), καθώς και το Psophos Quartet με τον πιανίστα Γιάννη Βακαρέλη (25/5/2017).

Το πρόγραμμα

Το Κουαρτέτο εγχόρδων σε μι ύφεση μείζονα, αρ. 12, έργο 127 του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827), με το οποίο αρχίζει το πρόγραμμα της βραδιάς, αποτελεί σύνθεση της ώριμης περιόδου του μεγάλου γερμανού κλασικιστή και ανήκει στα πέντε όψιμα κουαρτέτα του. Ο Μπετόβεν χρειάστηκε δύο χρόνια για να το ολοκληρώσει (1822), ύστερα από πολυετή αποχή από τη σύνθεση κουαρτέτων εγχόρδων. Το έργο, το οποίο έχει τετραμερές σχήμα, παρουσιάστηκε σε πρώτη εκτέλεση τον Μάρτιο του 1825 και είναι αφιερωμένο στον πρίγκιπα Νίκολαους Γκαλίτσιν.

Το δεύτερο κουαρτέτο εγχόρδων του προγράμματος φέρει τον τίτλο Crystallogenesis, ο οποίος παραπέμπει στην εικόνα του συμμετρικού πολλαπλασιασμού των κρυστάλλων από ένα μικροσκοπικό κύτταρο. Το υπογράφει ο βρετανός τσελίστας και συνθέτης Γκράχαμ Ουότερχαους (γενν. 1962) που, υπό τη δεύτερη καλλιτεχνική του ιδιότητα, έχει δεχθεί παραγγελίες από αξιόλογους πολιτιστικούς φορείς και ορχηστρικά σύνολα (International Double Reed Society-IDRS, Ορχήστρα Δωματίου της Λωζάννης, Μπιενάλε του Μονάχου, Φεστιβάλ Σλέσβιγκ-Χόλσταϊν, Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα του Μεξικού). Έργα του έχουν βραβευτεί σε διεθνείς διαγωνισμούς καθώς και από την Εταιρεία Μουσικής Δωματίου του Μπέρμιγχαμ.

Ο επίλογος ανήκει σε μια από τις εμβληματικές μορφές της μουσικής του 20ού αιώνα, τον Ντμίτρι Σοστακόβιτς (1906-1975), στον οποίο οφείλονται 15 κουαρτέτα εγχόρδων, που κατατάσσονται ομόφωνα από τους μελετητές στα σημαντικότερα έργα μουσικής δωματίου του προηγούμενου αιώνα. Το αυτοβιογραφικό 8ο κουαρτέτο σε ντο ελάσσονα, έργο 110 (Ιούλιος 1960) γράφτηκε κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης του Σοστακόβιτς στη Δρέσδη για επαγγελματικούς αλλά και ιατρικούς λόγους. Η εικόνα της κατεστραμμένης πόλης από τους βομβαρδισμούς των συμμάχων επανέφερε στη μνήμη του τις εικόνες της φρίκης του πολέμου. Μόλις ένα μήνα πριν, είχε πάρει τη βασανιστική για τον ίδιο απόφαση να γίνει μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι, το κουαρτέτο αυτό είναι η μουσική επιτομή μιας περιόδου προσωπικής κρίσης του συνθέτη, με σκέψεις γύρω από τις σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης φύσης, τη βία, τον πόνο και τις τύψεις.

Κουαρτέτο Εγχόρδων της Φιλαρμονικής του Μονάχου

Οι τέσσερις μουσικοί του, στα δέκα σχεδόν χρόνια της κοινής καλλιτεχνικής τους πορείας –το Κουαρτέτο ιδρύθηκε το 2007–, έχουν ταξιδέψει από την Ευρώπη έως την Ιαπωνία και την Κούβα. Το σχήμα απαρτίζεται από τους Ιάσωνα Κεραμίδη (βιολί), Κλεμάν Κουρτέν (βιολί), Κόνσταντιν Ζέλχαϊμ (βιόλα) και Μάνουελ φον ντερ Νάμερ (βιολοντσέλο) και έχει συμπράξει με φημισμένους καλλιτέχνες από διάφορους χώρους: τον τσελίστα Γκωτιέ Καπυσόν, τον τενόρο Μίχαελ Σάντε, τον πιανίστα Ίγκορ Λέβιτ, τη συγγραφέα Έλκε Χάιντενραϊχ και την ερμηνεύτρια-λυρική τραγουδίστρια Αννέτε Πόστελ. Οι ερμηνευτές του Κουαρτέτου έχουν βραβευτεί ως σολίστ σε σημαντικούς διεθνείς διαγωνισμούς και προέρχονται όλοι από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Μονάχου, ο μοναδικός ήχος της οποίας τους βοήθησε να διαμορφώσουν το ιδιαίτερο μουσικό στίγμα του Κουαρτέτου. Ως μέλη της Ορχήστρας έχουν συνεργαστεί με μαέστρους διεθνούς κλάσης όπως οι Μέτα, Ληβάιν, Μάαζελ, Τίλεμαν και Γκεργκίεφ.

Το 2014 και το 2015 το Κουαρτέτο Εγχόρδων της Φιλαρμονικής του Μονάχου προσκλήθηκε από το Ίδρυμα Μπάρενμποϊμ-Σαΐντ να δώσει συναυλίες και σεμινάρια τελειοποίησης στο Ισραήλ και στη Δυτική Όχθη. Πρόσφατα εμφανίστηκε στο περίφημο Φεστιβάλ Μπετόβεν της Βόννης.