Το Κουαρτέτο Εγχόρδων Τετρακτύς που πρότεινε φέτος το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – ως μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Κέντρων 

Συμφωνικής Μουσικής (ECHO) – για να εκπροσωπήσει τη χώρα μας στη Σειρά Rising Stars, παρουσιάζει ένα ιδιαίτερα απαιτητικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει έργα Μπαχ, Μπετόβεν, Σκαλκώτα και Χιναστέρα, την Τετάρτη 16 Νοεμβρίου, στις 8.30 το βράδυ στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος.

Το μουσικό σχήμα που επέλεξε να πάρει το όνομά του από τη λέξη-σύμβολο της Αρμονίας στον Κόσμο, σύμφωνα με τους Πυθαγορείους, αποτελείται από τέσσερις νέους, εξαιρετικά ταλαντούχους μουσικούς με περγαμηνές από εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού και με εμπειρία σε ορχήστρες υπό την διεύθυνση σπουδαίων αρχιμουσικών. Πρόκειται για τους :  Γιώργο Παναγιωτίδη (βιολί), Κώστα Παναγιωτίδη (βιολί), Ali Basegmezler (βιόλα) και Δημήτρη Τραυλό (βιολοντσέλο), τέσσερις σολίστ που επιδιώκουν να μεταδώσουν στο κοινό αυτήν ακριβώς την αίσθηση της αρμονίας, μέσω ερμηνειών με «μοναδικό στυλ», «διαυγή και μεστό ήχο», «αριστοτεχνική τεχνική» και «εκφραστικά περάσματα στις μουσικές φράσεις», όπως έχει  ήδη επισημάνει η διεθνής μουσικοκριτική από το 2008, οπότε το Κουαρτέτο δημιουργήθηκε και πραγματοποίησε την πρώτη του συναυλία.

Στο πλαίσιο της Σειράς Rising Stars νέοι καλλιτέχνες περιοδεύουν στις αίθουσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κέντρων Συμφωνικής Μουσικής. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Κέντρων Συμφωνικής Μουσικής (ECHO) με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συγκεντρώνει τους σημαντικότερους φορείς οργάνωσης συναυλιών με στόχο τις διεθνείς συνεργασίες. Με αφετηρία την κοινή πολιτιστική κληρονομιά, ο ECHO αναπτύσσει ένα δίκτυο συνεργασιών που έχει στόχο την προώθηση των πολιτιστικών ανταλλαγών και την ανάδειξη και διάδοση της μουσικής δημιουργίας.

Δυο χρόνια μετά την πρώτη τους εμφάνιση στο Μέγαρο Μουσικής όπου συνόδευσαν τον Jeremy Irons στην απαγγελία αποσπασμάτων από το βιβλίο του Charles Dickens «Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα», τα μέλη του Τετρακτύς, επιστρέφουν με μια συναυλία διεθνούς προσανατολισμού που περιλαμβάνει χαρακτηριστικά δημιουργήματα της εποχής του μπαρόκ και του κλασικισμού όπως τα Αποσπάσματα από την «Τέχνη της Φούγκας» του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ και την «Grosse Fuge» για Κουαρτέτο Εγχόρδων, έργο 133 του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, τον ελληνοπρεπή «Γέρο Δήμο» για Κουαρτέτο Εγχόρδων του Νίκου Σκαλκώτα αλλά και το λατινοαμερικάνικης χροιάς Κουαρτέτο για έγχορδα αρ.2, έργο 26 του Αλμπέρτο Χιναστέρα.

Το πρόγραμμα της συναυλίας του Κουαρτέτου Εγχόρδων Τετρακτύς ανοίγει με Αποσπάσματα από την «Τέχνη της Φούγκας» του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ (1685-1750) και συγκεκριμένα τα: Contrapunctus I (Grundfuge I), Contrapunctus VII (Gegenfuge III), Contrapunctus XII inversus a4  (Spiegelfuge I/II) και Contrapunctus XI (Tripelfuge II). Πρόκειται για φούγκες από το μνημειώδες έργο του σπουδαιότερου συνθέτη και οργανίστα της εποχής του Μπαρόκ το οποίο γράφτηκε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία για την αιτία σύνθεσής της, η «Τέχνη της Φούγκας» ήταν η προσφορά του Μπαχ στην «Κοινωνία των Μουσικών Επιστημών», μια ακαδημαϊκή εταιρία μαθηματικών, φιλοσόφων και καλλιτεχνών που έκαναν χρήση των μαθηματικών μέσα στο έργο τους προκειμένου να ερμηνεύσουν καλλιτεχνικά, φιλοσοφικά και κοσμικά φαινόμενα (ο Μπαχ έγινε μέλος της το 1747). Η εξαιρετική αυτή σύνθεση θεωρείται το επιστέγασμα, ο τελευταίος σταθμός μιας σειράς μεγάλων μονοθεματικών έργων του Μπαχ.

Αποτελείται συνολικά από δεκαεννιά φούγκες, όλες πάνω στο ίδιο θέμα, που ονομάζονται «αντιστίξεις» (contrapunctus) και κανόνες (canon) και φέρουν αρίθμηση με λατινικούς χαρακτήρες. Εξετάζοντας  τις επιμέρους σχέσεις τόσο μεταξύ των ενοτήτων όσο και μεταξύ των μερών τους, συνειδητοποιεί κανείς πως στο έργο αυτό υπάρχει μια άρτια συγκροτημένη κατασκευή, με συμπαγή σύνδεση των συστατικών της. Η πολυπλοκότητα του έργου αυξάνεται βαθμιαία για να κορυφωθεί στο τελευταίο κομμάτι, το οποίο παρέμεινε ημιτελές – εξαιτίας μιας σοβαρής ασθένειας που προσέβαλε την όραση του συνθέτη – εγείροντας περαιτέρω απορίες για το χαρακτήρα και το σκοπό του έργου.

Στο πρώτο μέρος της συναυλίας θα ακουστεί και η «Grosse Fuge» για Κουαρτέτο Εγχόρδων (δύο βιολιά, βιόλα και βιολοντσέλο), έργο 133 σε σι ύφεση μείζονα του κορυφαίου Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827), ένα από τελευταία κουαρτέτα του συνθέτη κι από τα πιο χαρακτηριστικά δημιουργήματα του κλασικισμού. Η ερμηνεία του Κουαρτέτου επενδύει στη μοναδικότητα και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του κάθε συντελεστή, στο βαθμό που – μέσα από τη σύμπραξη και την κοινή ανάγνωση του μουσικού κειμένου – ο καθένας ξαναβρίσκει σε υψηλότερο επίπεδο την ατομικότητά του.

Ελληνικό «χρώμα» στη βραδιά δίνει ο «Γερο Δήμος» για Κουαρτέτο Εγχόρδων του Νίκου Σκαλκώτα (1904-1949), του μεγάλου Έλληνα συνθέτη του 20ού αιώνα – μέλους της Δεύτερης Βιεννέζικης Σχολής – που δέχτηκε επιρροές τόσο από την κλασική όσο και από την εγχώρια παραδοσιακή μουσική. Ο «Γερο Δήμος» του Σκαλκώτα αφορά σε μεταγραφή για κουαρτέτο εγχόρδων της πασίγνωστης, ομώνυμης μελωδίας του Παύλου Καρρέρ (1829-1896) σε ποίηση Αριστοτέλη Βαλαωρίτη η οποία προστέθηκε από τον δημιουργό της στην τετράπρακτη όπερά του «Μάρκος Μπότσαρης». Η εμβληματική αυτή μελωδία (γραμμένη το 1859) απέκτησε τέτοια δημοτικότητα ώστε να λησμονηθεί εντελώς ο συνθέτης της και το έργο να θεωρείται δημοτικό τραγούδι.

Η συναυλία ολοκληρώνεται με το Κουαρτέτο για έγχορδα αρ.2, έργο 26 (Allegro rustico, Adagio angoscioso, Presto magico, Tempo libero e rapsodico, Furioso) γραμμένο το 1958 από τον Αργεντίνο συνθέτη Αλμπέρτο Χιναστέρα (1916-1983), δημιουργό έργων που «παντρεύουν» το παραδοσιακό αργεντίνικο στοιχείο με τους κανόνες της δυτικής κλασικής μουσικής.

Η Τετρακτύς, σύμφωνα με τους Πυθαγορείους, ήταν σύμβολο της Αρμονίας στον Κόσμο. Το Κουαρτέτο Εγχόρδων Τετρακτύς αφήνει το ακροατήριο του με αυτήν την αίσθηση της Αρμονίας μετά από κάθε συναυλία του. Το Κουαρτέτο δημιουργήθηκε το 2008 και σύντομα έγινε αποδεκτό από το κοινό αλλά και τους κριτικούς που έκαναν λόγο για ένα «νέο, ανερχόμενο κουαρτέτο με μοναδικό στυλ, διαυγή και μεστό ήχο, αριστοτεχνική τεχνική και εκφραστικά περάσματα στις μουσικές φράσεις».

Όλα ανεξαιρέτως τα μέλη του Κουαρτέτου είναι εξαιρετικά ταλαντούχα κι εκπαιδευμένα σε διεθνή πανεπιστήμια υψηλών προδιαγραφών ενώ έχουν συμμετάσχει σε ορχήστρες υπό την διεύθυνση μαέστρων παγκοσμίου φήμης. Ο Γιώργος Παναγιωτίδης, κάτοχος πρώτου παγκόσμιου βραβείου στο βιολί, έχει τη θέση του βοηθού κοντσερτίνου στην Καμεράτα και την Ορχήστρα Μουσικής Δωματίου των Αθηνών.

Ο Κώστας Παναγιωτίδης παίζει στα πρώτα βιολιά και ο Ali Basegmezler είναι κορυφαίος στις βιόλες. Ο Δημήτρης Τραυλός παίζει στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Το Δεκέμβριο 2008 έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση στο κέντρο πολιτισμού του Διονύσου στην Αθήνα δημιουργώντας ένα δυναμικό πυρήνα οπαδών. Το 2009 έδωσαν μια σειρά συναυλιών στο Ινστιτούτο Γκαίτε στην Αθήνα. Οι επόμενες συναυλίες στην Αίθουσα του Παρνασσού στην Αθήνα προσέλκυσαν για άλλη μια φορά το ευρύ κοινό.

Το Δεκέμβριο 2009 έπαιξαν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών συνοδεύοντας τον Jeremy Irons καθώς απήγγειλε αποσπάσματα από το βιβλίο του Charles Dickens «Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα». Το ρεπερτόριο του Κουαρτέτου είναι ποικίλο και συναρπαστικό. Προσπαθούν να συνδυάσουν την Κλασική περίοδο με τη Σύγχρονη – έπαιξαν Ligetti και Mozart στην ίδια συναυλία, Σκαλκώτα και Haydn, Webern και Beethoven