Το Γεύμα, των Ευθύμη Θέου και Θανάση Δεληγιάννη, στην 17η Mediterranea στο Μιλάνο

«Το Γεύμα», το έργο των Ευθύμη Θέου και Θανάση Δεληγιάννη συμμετέχει στην 17η Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών Mediterranea στο Μιλάνο.

Υπό τον γενικό τίτλο «No Food’s Land» και την επιμέλεια του Andrea Bruciati, περισσότεροι από 300 καλλιτέχνες από 20 χώρες θα συναντηθούν για ένα μήνα (από τις 22 Οκτωβρίου έως τις 22 Νοεμβρίου 2015) στο Μιλάνο, προσφέροντας τροφή για σκέψη.  

Μετά την επιτυχημένη πορεία του στην Ελλάδα, το «Γεύμα», των Ευθύμη Θέου και Θανάση Δεληγιάννη ταξιδεύει τώρα στο εξωτερικό διευρύνοντας τον διεθνή διάλογο για τα όρια μεταξύ του σύγχρονου θεάτρου και της επιστήμης της αρχαιολογίας. Το «Γεύμα», αποτελεί μία από τις πρώτες προσπάθειες να διερευνηθούν τα όρια αυτά. Χρησιμοποιεί  τα εργαλεία του θεάτρου για να εξετάσει και να αφηγηθεί το αρχαιολογικό υλικό και τις μεθόδους της αρχαιολογίας για να προσεγγίσει την τέχνη του θεάτρου.

Το «Γεύμα» ασχολείται με το πολύπλοκο ζήτημα της τροφής και το ρόλο του γεύματος ως διαχρονικό κοινωνικό φαινόμενο και ως εμπειρία, με αφετηρία τα ευρήματα της αρχαιολογικής έρευνας στη νεολιθική θέση Κουτρουλού Μαγούλα στο Νέο Μοναστήρι Φθιώτιδας. Την ανασκαφή με τα πλούσια ευρήματα –αποκαλύφθηκαν σπίτια από πέτρα και πλίνθους – διενεργεί το Πανεπιστήμιο του Southampton και η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας –Σπηλαιολογίας Ν. Ελλάδος.

Οι δύο καλλιτέχνες, ο ηθοποιός και αρχαιολόγος Ευθύμης Θέου και ο συνθέτης και performer Θανάσης Δεληγιάννης συμμετείχαν ενεργά στην ανασκαφή και στην τεκμηρίωσή της.

Η έρευνά τους περιελάμβανε συνεντεύξεις με τους αρχαιολόγους και τους κατοίκους της περιοχής, μελέτη των αρχαιολογικών ευρημάτων, εθνογραφική έρευνα καθώς και καταγραφή των τοπικών συνηθειών που συνδέονται με το φαινόμενο του φαγητού.

Το έργο τους αρθρώνεται σε δύο μέρη: στην performance και στην εικαστική εγκατάσταση.

Στην performance οι δύο καλλιτέχνες καθισμένοι επι 30 λεπτά σε ένα τραπέζι αντλούν κείμενα που σχετίζονται με την τροφή και είναι είτε λογοτεχνικά κείμενα, αρχαιολογικές αναφορές, μαρτυρίες μέχρι και συνταγές. Η ερμηνεία τους, σαν μουσική σύνθεση, κινείται από την πεζή αφήγηση στο ρυθμικό λόγο έως και το τραγούδι. Στο τέλος θα έρθει και η σειρά του φαγητού να μπει στο τραπέζι.

Στην εικαστική εγκατάσταση ο θεατής, μέσα από φωτογραφίες, βίντεο, ηχητικά ντοκουμέντα, βιβλία και ημερολόγια, μπορεί να έρθει σε επαφή με το χώρο και τα ευρήματα της ανασκαφής, με τη διαδικασία δημιουργίας της περφόρμανς αλλά και την τεκμηρίωσή της, από τη μελέτη του αρχαιολογικού υλικού έως την εθνογραφική έρευνα και τα ημερολογιακά κείμενα των Άγγλων φοιτητών που συμμετείχαν στην ανασκαφή.

Το έργο αποτελεί μία βιωματική, πολυαισθητηριακή αφήγηση ενός αρχαιολογικού χώρου, προτείνοντας έναν ενσώματο, προσωπικό τρόπο ανάγνωσης του αρχαιολογικού υλικού σε αντίθεση με τις εθνικιστικές αναγνώσεις που προβάλλονται σήμερα με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα.

Η performance «Το Γεύμα» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το Σεπτέμβριο του 2011 στον χώρο της ανασκαφής παρουσία 200 θεατών της τοπικής  κοινότητας. Ένα χρόνο μετά οι επισκέπτες της ανασκαφής διπλασιάστηκαν. Εν συνεχεία  (Οκτώβριος 2013- Μάρτιος 2014) επιλέχτηκε από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της μεγάλης έκθεσης «Εκ νέου: Μια νέα γενιά Ελλήνων καλλιτεχνών» σε επιμέλεια Δάφνης Βιτάλη, Δάφνης Δραγώνα και Τίνας Πανδή.

Στο Μιλάνο θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2015 στις 5μμ το απόγευμα με αγγλικούς υπότιτλους, ενώ η έκθεση της εγκατάστασης «Το Γεύμα» θα διαρκέσει έως 22 Νοεμβρίου 2015.

Foodlab project

Το νέο κοινό τους έργο είναι το Foodlab project, ένα φιλόδοξο, μεγάλης κλίμακας έργο  που αντλεί υλικό από τρεις διαφορετικούς χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς σε τρεις διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες:

• την αρχαιολογική έρευνα στον Αλμυρό Βόλου που διενεργείται από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ
• την συστηματική ανασκαφή που διενεργεί το ίδιο πανεπιστήμιο στη θέση  Satricum κοντά στη Ρώμη της Ιταλίας
• και την σωστική ανασκαφή στο μεσαιωνικό μοναστήρι της Βηθλεέμ στο Blokker της Ολλανδίας, υπό την Αρχαιολογική Υπηρεσία Hoorn

Η performance που θα προκύψει θα συνδέσει στην αφήγησή της –θεατρική και μουσική- τα ίχνη των ευρημάτων με τα ίχνη των τοπικών κοινωνιών σε Ελλάδα, Ιταλία και Ολλανδία, «ενώνοντας» γύρω από ένα τραπέζι φαγητού διαφορετικές ιστορικές περιόδους, διαφορετικούς τόπους, διαφορετικούς ανθρώπους.  

Σύντομα βιογραφικά

Για τον 35χρονο αρχαιολόγο και ηθοποιό (μέλος της γνωστής θεατρικής ομάδας Vasistas) Ευθύμη Θέου, η αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων κατανόησης του ιστορικού παρελθόντος και η μεταφορά της αρχαιολογικής εμπειρίας και γνώσης σε ένα ευρύτερο κοινό αποτελεί το κέντρο του καλλιτεχνικού του ενδιαφέροντος.

Στην ίδια λογική με το «Γεύμα» είναι και το έργο του «Γαύδος: το σπίτι» (2012) το οποίο δημιουργήθηκε στην μινωική εγκατάσταση «Καταλύματα», την οποία ανασκάπτει το πανεπιστήμιο Κρήτης από το 2005 στο νησί της Γαύδου. Πρόκειται για ένα μεγάλο πολύχωρο, κτίριο του μέσου περίπου της 2ης χιλιετίας π.Χ., που φιλοξένησε μεικτές ανθρώπινες δραστηριότητες, αποθηκευτικές βιοτεχνικές, τροφοπαρασκευαστικές και άλλες.

Η performance «Γαύδος: το σπίτι» προσεγγίζει διαχρονικά την έννοια του σπιτιού και τις διάφορες μορφές κατοίκησης: Τι ονομάζουμε σπίτι; Ποιες μορφές μπορεί να πάρει; Ποιές είναι οι λειτουργίες του, σε τι διαφέρει από άλλα κτίσματα; Τι είναι ένα σπίτι στη Γαύδο, το νοτιοανατολικότερο άκρο της Ευρώπης; Πρωτοπαρουσιάστηκε σε συγγραφή και σκηνοθεσία δική του στη Γαύδο τον Αύγουστο του 2012, επαναλήφθηκε τον Δεκέμβριο του 2012 στο MIRfestival και πέρυσι τον Ιούνιο  παρουσιάστηκε στην Αθήνα ως τμήμα της έκθεσης «Ο πυρετός του Αρχαίου» στο κτίριο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολογων. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα και στο Βερολίνο.

Ο 32χρονος συνθέτης και performer Θανάσης Δεληγιάννης είναι ιδρυτικό μέλος του Ολλανδικού συνόλου I/O και καλλιτεχνικός συντονιστής του Atlas Academy και του Composers’ Festival Amsterdam του Conservatorium van Amsterdam. Ζει  και εργάζεται στο Άμστερνταμ.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την σελίδα στο Facebook: Performance – Archaeology

Φωτό: Από αριστερά: Θανάσης Δεληγιάννης και Ευθύμης Θέου © Anjli Kundi