Το Δάσος με τις Σημύδες, του Αντρέι Βάιντα

Η NEW STAR προβάλλει στους κινηματογράφους από τις 28 Ιουλίου 2016, το κλασικό αριστούργημα του Αντρέι Βάιντα “Το Δάσος με τις Σημύδες” (Brzezina).

ΣΥΝΟΨΗ:

Τα γεγονότα της ταινίας διαδραματίζονται στις αρχές του 20ου αιώνα, στο χαμένο στο δάσος με τις σημύδες σπίτι του δασολόγου Μπολεσλάβ. Ο θάνατος της συζύγου του έχει αλλάξει εντελώς τη ζωή του, και μονάχα η παρουσία της κόρης του Όλιας και της οικονόμου δεν μας επιτρέπουν να τον χαρακτηρίσουμε ως ερημίτη. Μια μέρα στο σπίτι του τον επισκέπτεται ο αδερφός του ο Στανισλάβ, ο οποίος είναι άρρωστος με φυματίωση. Ξέρει, ότι σύντομα θα πεθάνει, θέλει όμως να γευθεί τη ζωή του στο έπακρον. Η γοητεία της απελπισίας του και η δίψα του για τη ζωή έρχονται σε αντίθεση με την πνευματική νάρκη του Μπόλεσλαβ. Έτσι, αρχίζει μια υποσυνείδητη συναισθηματική αντιπαλότητα ανάμεσα στα δυο αδέρφια…

Δράμα, Πολωνία, 1970, 99’

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Andrzej Wajda

ΣΕΝΑΡΙΟ Jaroslaw Iwaszkiewica, Andrzej Wajda

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ: Daniel Olbrychki, Olgierd Lukaszewicz, Emilia Krakowsk

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ:   Barbara Pec-Slesicka 

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ:  Zygmunt Samosiuk

ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Andrzej Korzynski

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΑΙΝΙΑΣ:

Το σκηνοθετικό ταλέντο του Βάίντα  εντάσσει στο παιχνίδι των αντιθέσεων όλα τα μέσα, που ένας δημιουργός του βεληνεκούς του μπορεί να μεταχειριστεί : από το μακιγιάζ των ηθοποιών και τη μουσική, ως και την ίδια τη φύση. Έτσι, εσκεμμένα «πρασινίζει» το πρόσωπο του φυματικού αδερφού, για να τονίσει την αντίθεση με τον ροδομάγουλο ήρωα του Ολμπρίχσκι, εστιάζοντας στη ζωή που πάλλεται στα στήθη ενός ετοιμοθάνατου, και στον θάνατο – συναισθηματικό – που ενοικεί σε έναν υγιή κατά τα άλλα άνθρωπο. Η μουσική, που παίζουν τα δυο αδέρφια στο πιάνο αντανακλά τέλεια την συναισθηματική και ψυχική κατάσταση του καθενός. Όταν εμφανίζεται ο Μπόλεσλαβ, το δάσος μοιάζει σκοτεινό και σκυθρωπό, ενώ με την εμφάνιση του Στανισλάβ λούζεται στις ηλιαχτίδες.

Πρόκειται για μια ταινία για τον έρωτα και τον θάνατο, η ατμόσφαιρα της οποίας θυμίζει τον ψυχολογικό κινηματογράφο του Μπέργκμαν. Γύρισε μια σκληρή, εκφραστική, μεστή μεταφορών αλλά συνάμα ντελικάτη ταινία για την ομορφιά της ανθρώπινης ψυχής. Δεν είναι τυχαίο, που ο ίδιος συχνά επαναλαμβάνει  πως  «ο σκηνοθέτης πρέπει να έχει το ταμπεραμέντο ενός πολεμιστή και την ψυχή ενός ποιητή».

Για πρώτη και τελευταία φορά, ο Βάιντα κατόρθωσε το ακατόρθωτο. Δημιούργησε μια ταινία περιεκτικότατη και μεστή φιλοσοφικών νοημάτων, παράλληλα όμως γεμάτη με αχαλίνωτη αισθησιακή ομορφιά. Το πιο παράξενο όμως εδώ είναι το γεγονός ότι την ίδια τολμηρή ομορφιά μεταφέρουν τα έργα του Jacek Malczewski. Η ομοιότητα της ταινίας με το έργο του καλλιτέχνη της μελαγχολίας έχει ξανά τονιστεί  άλλωστε επανειλημμένα στο παρελθόν. Είναι απορίας άξιο το αν ο Βάιντα εσκεμμένα στυλιζάρισε κάποιες σκηνές σε καμβά του Malczewski. Πράγματι, μόνο έτσι μπορεί να εξηγηθεί η παρουσία στην ταινία σχεδόν ασάλευτων τοπίων, που κατοικούνται από χαρακτήρες οι οποίοι σα να έχουν κοπεί από το φόντο από το χέρι κάποιου μυστηριώδη δημιουργού. Η προσαρμοστικότητα της πλαστικής ευαισθησίας του σκηνοθέτη, την οποία παρατηρούμε στο «Δάσος με τις Σημύδες» έχει επηρεαστεί επίσης από τους μαιτρ του πινέλου Gierymski και Wyspianski.

Η επιδέξια τεχνική, που παραπέμπει στην τέχνη της ζωγραφικής οφείλεται επίσης στον καμεραμάν Zygmunt Samosiuk,  που κατάφερε να ενσωματώσει αυτές τις ζωντανές εικόνες στον καμβά της ιστορίας με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην διαταραχθεί η ροή της αφήγησης. Η ταινία είναι βασισμένη στην ομώνυμη νουβέλα του Jaroslaw Iwaszkiewicz.  Ο σκηνοθέτης επενέβη μέχρι ενός σημείου στο κείμενο του Iwaczkievitcz: οι ήρωες του φαντάζουν ανανεωμένοι, ο Boleslaw απέκτησε στρατιωτικό παρελθόν, υπάρχει τόλμη στις σκηνές του σεξ, ενώ πρόσθεσε και δυο διαλόγους. Παρ’ όλα αυτά, κατάφερε να διατηρήσει το πνεύμα και το βαθύ φιλοσοφικό υπόβαθρο της ιστορίας. Η νουβέλα, μεταφερμένη στην οθόνη, παραμένει κατά κύριο λόγο μια οικεία, ζεστή και συγκινητική ιστορία για τον έρωτα, τον θάνατο και τη μοναξιά. Παρουσιάζει ενδιαφέρον και το γεγονός ότι το αριστούργημα αυτό του Βάιντα είναι η πρώτη του ταινία, που προβλήθηκε και στην πολωνική τηλεόραση και στους κινηματογράφους. Ο σκηνοθέτης δεν αγγίζει, όπως συνηθίζει, τα μεγάλα εθνικά θέματα, και ίσως γι ’αυτό η ταινία να εγκωμιάσθηκε τόσο στην Πολωνία όσο και στο εξωτερικό.

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΜΟΣΧΑΣ

ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΑΝΔΡΙΚΟ ΡΟΛΟ ΣΤΟΝ DANIEL OLBRYCHSΚΥ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ

Αντρέι Βάιντα

Ο Αντρέι Βάιντα, σπούδασε στην σχολή Καλών Τεχνών της Κρακοβίας και στη συνεχεία ήρθε σε επαφή με τον κινηματογράφο, στην ξακουστή σχολή Λοτζ. Πριν σκηνοθετήσει την πρώτη του ταινία με τον τίτλο “Ποκολένιε” – στην

Ελλάδα βγήκε στις αίθουσες με τον τίτλο “Μια Γενιά” – σχετικά με την γερμανική κατοχή των Πολωνών, υπήρξε βοηθός του Αλεξάντρ Φορντ.

Ο Βάιντα, πρωτοστάτησε στην πολωνική σχολή που ξεπήδησε από τη Λοτζ, σκηνοθετώντας την προσωπική του εκδοχή για τα γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία. Στην πλούσια καριέρα του, έχει τιμηθεί με πλήθος βραβείων, ενώ τέσσερις συνολικά ταινίες του έχουν προταθεί για το αντίστοιχα Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, ανάμεσά τους και «Η ΓΗ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΙΑΣ».

Δεν το κέρδισε ποτέ, αλλά το 2000 τιμήθηκε από την Αμερικάνικη Ακαδημία Κινηματογράφου για τη συνολική προσφορά του, στον χώρο της Έβδομης Τέχνης για περισσότερες από πέντε δεκαετίες.

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

1955 A GENERATION

1957 KANAL

1958 ASHES AND DIAMONDS

1959 LOTNA

1961 SIBERIAN LADY MACBETH

1965 THE ASHES

1968 PRZEKTADANIEC

1970 THE BIRCH WOOD

1973 WESELE

1975 THE PROMISED LAND

1979 THE MAIDS OF WILKO

1981 MAN OF IRON

1983 DANTON

1999 PAN TODEUSZ

2013 WALESA – MAN OF HOPE

JAROSLAW IWASKIEWICZ

“Πάντα φοβάμαι να ξεκινήσω  κάτι μεγαλύτερο, γιατί φοβάμαι ότι δεν θα το τελειώσω “- ομολόγησε στο τέλος της ζωής του ο  Ivashkevich σε μια συνέντευξη  του για το πολωνικό ραδιόφωνο.

Ο Jarosław Iwaszkiewicz, επίσης γνωστός  με  το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Eleuter  (20 Φεβρουαρίου 1894 – 2 Μαρτίου 1980), ήταν πολωνός ποιητής, δοκιμιογράφος, δραματουργός και συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Kalnik στο Κίεβο. Μετά το θάνατο του πατέρα του αυτός και η μητέρα του έζησαν  στη Βαρσοβία μεταξύ 1902-1904, και στη συνέχεια επέστρεψε πίσω στην Ουκρανία το 1904-1912. Αποφοίτησε από το γυμνάσιο στο Κίεβο το 1912 και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κιέβου.

 Το 1915 έκανε το ντεμπούτο του με το  ποίημά  “Lilith” στο μοναδικό τεύχος του περιοδικού «Πένα».

Από το 1916-1918 ήταν διευθυντής του Θέατρου Μελέτη Wysocka στο Κίεβο. Το 1921 ίδρυσε μαζί με φίλους του το πειραματικό καλλιτεχνικό θέατρο  “Elsinore, στο οποίο ανέβασε τους “Πραγματιστές”  του Στανισλάβ Ιγκνάσυ Βίτκιεβιτς

Το 1922 παντρεύτηκε και εγκαταστάθηκε στο Podkowa Lesna.

Κατά τα έτη 1927-1932 εργάστηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών ως επικεφαλής για την προπαγάνδα της  τέχνης. Διετέλεσε γραμματέας της πολωνικής πρεσβείας στην Κοπεγχάγη (1925-1932) και στις Βρυξέλλες (1935-1936).

Μετά τον πόλεμο από το 1945-1949  ήταν  διευθυντής του πολωνικού θεάτρου στην Βαρσοβία. Το 1945-1946, ήταν ο εκδότης του Πόζναν. Από το 1947-1948 – εκδότης της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Λογοτεχνικό News”.. Το 1948 συμμετείχε (με τον Jerzy Borejsza) στη διοργάνωση του Παγκόσμιου Συνεδρίου των Διανοουμένων για την Ειρήνη στη Wroclaw, το 1950, ήταν εκπρόσωπος στο Δεύτερο Παγκόσμιο Συνέδριο της Ειρήνης.

Από το 1955 -1957 διετέλεσε  πρόεδρος του συνδικάτου  των Πολωνών Συγγραφέων (ZZLP, αργότερα ZLP). Για αρκετά χρόνια και συνεχώς από το 1959, εκδότης του Twórczosc. Από  το 1965 πρόεδρος της πολωνικής Εταιρείας Ευρωπαϊκού Πολιτισμού (SEC)

Από το 1952 ήταν μέλος του πολωνικού κοινοβουλίου για πολλές διαδοχικές θητείες.

Το 1952, το 1954 και το 1970 έλαβε το πτυχίο National Arts Award. . Από το 1955 έως το 1979 δημοσίευσε μια εβδομαδιαία στήλη στην “życie Warszawy” με τίτλο “Συζητήσεις για τα βιβλία. Κατά τα έτη 1955-1957 ήταν και πάλι λογοτεχνικός  διευθυντής του πολωνικού θεάτρου στη Βαρσοβία. Το 1960 εξελέγη στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας των Συγγραφέων Από το 1965 διετέλεσε πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλίας Πολωνίας-Ιταλίας από το 1966 πρόεδρος της πολωνικού  Συνδέσμου Ευρωπαϊκού Πολιτισμού (SEC). Κατά την περίοδο 1970-1971 διδάξε πολωνική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας (UW), το 1971 έγινε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, και το 1979  του Πανεπιστήμιου Jagiellonian. Ήταν μέλος της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών (από το 1972). Από το 1976 ήταν επίτιμο μέλος της Εταιρείας Frederic Chopin.

Το 1977 εκλέχτηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του Κογκρέσου, την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου, από το 1979 ήταν επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Ιστορίας της πολωνικής λογοτεχνίας στην Μπολόνια. Είναι θαμμένος στο Brwinow κοντά στη Βαρσοβία. Στο σπίτι του συγγραφέα στην Stawisko  ιδρύθηκε μουσείο  αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του.

Ποιήματα, πεζά και σχόλια που δημοσιεύονται στη “Νέα Πολιτισμός» (1950-1956) και «Πολιτιστική Review” (1952-1954).

Ποίηση, πεζογραφία και σχόλια του  δημοσιεύονται στο “Reborn” (1945-1949), «Τομή» (1945-1954) και “Forge” (1946-1949).

Έχει λάβει πολυάριθμα βραβεία τόσο στην Πολωνία όσο και στο εξωτερικό

Έχει βραβευτεί με το Premio Mondello στη Σικελία

Τιμήθηκε το 1988 με το μετάλλιο του Δίκαιου των Εθνών.

Βραβείο Ειρήνης Λένιν.

ΕΡΓΑ

Διηγήματα

Panny z  Brzezina Βαρσοβία 1933

Młyn nad Utratą Βαρσοβία 1936

Δύο ιστορίες, Βαρσοβία 1938

Νέα αγάπη και άλλες ιστορίες Βαρσοβία 1946

Tatarak i inne opowiadania), Βαρσοβία 1960

Δύο ιστορίες), Πόζναν 1964

Μυθιστορήματα

Απόδραση στην Βαγδάτη  Βαρσοβία 1923

Ζηνοβία Palmura, Πόζναν 1920

Czerwone tarcze (Red Shields), Βαρσοβία 1934

Sława i chwała (Δόξα και ματαιοδοξία), τομ. 1-3, Βαρσοβία 1956-1962

Hilary, ( ο Υιός του λογιστή), Βαρσοβία 1923

Księżyc wschodzi  Βαρσοβία 1925

Zmowa mężczyzn  (Συνωμοσία των ανδρών), Βαρσοβία

ΠΟΙΗΣΗ

Oktostychy (Octostichs), Βαρσοβία 1919

Kaskady zakończone siedmioma wierszami (Cascades Επτά ποιήματα), Βαρσοβία 1925

Dionizje (Dionysiacs), Βαρσοβία 1922

Pejzaże sentymentalne (Συναισθηματικ’ο  Τοπία), Βαρσοβία 1926

Księga dnia i Księga nocy (βιβλίο της ημέρας και Βιβλίο της νύχτας), Βαρσοβία 1929

Powrót κάνει Europy (Επιστροφή στην Ευρώπη), 1931

Inne życie (μια άλλη ζωή), 1938

Λατώ 1932 (Καλοκαίρι 1932), 1933

ΤΑΙΝΙΕΣ

Mother Joan of the Angels 1961

Kochankowie z Marony 1966

The Maids of Wilko 1979

The Birch Wood 1970

Rys 1981

Sweet Rush 2009

ΝΤΑΝΙΕΛ ΟΛΜΠΡΙΝΣΚΙ

Πολωνός ηθοποιός γνωστός από πρωταγωνιστικούς ρόλους σε πολλές ταινίες του Αντρέι Βάιντα.  Το 1971 τιμήθηκε στο 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Μόσχας με το βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού για την ταινία «Το Δάσος με τις σημύδες». Έχει επίσης εμφανιστεί σε μία από τις 10 ιστορίες στην ταινία του Κριστόφ Κισλόφσκι, «Ο Δεκάλογος». Το 1986 τιμήθηκε από τη Γαλλική Δημοκρατία με τον υψηλότερο τίτλο L’Ordre national de la Légion d’honneur.

Το 2007 του απονεμήθηκε το βραβείο Στανισλάφσκι στο 29ο Διεθνές Φεστιβάλ Μόσχας, για την εξαιρετική του παρουσία στη καριέρα του ως ηθοποιός και για την αφοσίωση του στις αρχές της σχολής Στανισλάφσκι.

Το 2015 επιλέχθηκε να βρίσκεται στην κριτική επιτροπή του Φεστιβάλ των Καννών για τις κατηγορίες Cinéfondation και ταινίες μικρού μήκους

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

1965 THE ASHES

1966 ROSA LUXEMBURG

1968 EVERYTHING FOR SALE

1970  THE BIRCH WOOD

1970 FAMILY LIFE

1972 THE WEDDING

1974 THE PROMISED LAND

1974 THE DELUGE

1979 THE MAIDS OF WILKO

1996 PONAN ΄56

1999 PAN TADUSZ

2010 SALT