Θέατρο και επιστήμη, από το 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθηνών

«Η σκέψη είναι μια από τις μεγαλύτερες απολαύσεις του ανθρώπινου γένους». Η φράση αυτή του Μπέρτολτ Μπρεχτ στάθηκε αφορμή για τον Θεατρικό Όμιλο του 2ου Προτύπου Πειραματικού Γυμνασίου Αθηνών να προχωρήσει στη νέα του σκηνική εξόρμηση με τίτλο «Θέατρο και επιστήμη» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Αυτή τη φορά, τα 33 νεαρά μέλη του Ομίλου συναντούν 5 θεατρικούς συγγραφείς (από τον Αριστοφάνη έως τον Ιονέσκο) και επιλέγουν αποσπάσματα από έργα τους που αναφέρονται στην επιστήμη μέσα από διάφορες –και διαφορετικές– οπτικές. Τα αποσπάσματα επιλέχθηκαν με ιστορική σειρά και αναφέρονται σε κείμενα που η ομάδα έχει επεξεργασθεί και παρουσιάσει στα 10 χρόνια της λειτουργίας της.

Η παράσταση της θεατρικής ομάδας του 2ου Προτύπου Πειραματικού Γυμνασίου Αθηνών φιλοξενείται από το Megaron Plus στην Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας, την Τετάρτη 26 Μαρτίου, στις 7:00 το απόγευμα.

Οι μαθητές, οι μαθήτριες και οι υπεύθυνες του Θεατρικού Ομίλου του 2ου Προτύπου Πειραματικού Γυμνασίου Αθηνών, Σταυρούλα Κούβαρη και Ελένη Λυμπεροπούλου, υπό τους ήχους των συνθέσεων της Μαρίας Κοκκολάκη, του Νίκου Κανακάρη αλλά και του πάντα επίκαιρου, αν και προκλασικού, Ζαν-Μπατίστ Λουλλύ θα ταξιδέψουν με τη «χρονοκάψουλα» του θεατρικού λόγου από τον 5ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 20ό. Στο σημείωμά τους για την εκδήλωση, οι συντελεστές της εκδήλωσης τονίζουν ότι η προσπάθεια της ομάδας είναι συλλογική: «Μαθητές και καθηγητές διαβάζουμε, μαθαίνουμε, αναλύουμε, σκηνοθετούμε, πλάθουμε τους ρόλους των έργων που επιλέγουμε και βεβαίως διασκεδάζουμε. Στόχος μας είναι η αυτογνωσία, η ανάπτυξη του συνεργατικού πνεύματος, αλλά και η ανακάλυψη των κρυμμένων ικανοτήτων που οι πιο πολλοί από εμάς έχουμε».

Στο ταξίδι τους μέσα στον θεατρικό χωροχρόνο, τα μέλη του Θεατρικού Ομίλου του 2ου Πειραματικού θα θυμίσουν στους θεατές του Μεγάρου ένα πολύ διασκεδαστικό απόσπασμα από τους «Όρνιθες»  του Αριστοφάνη που παραπέμπει στο πρόβλημα του τετραγωνισμού του κύκλου: ένας παράξενος –πλην όμως υπαρκτός– γεωμέτρης και αστρονόμος (και όχι μόνο) της Αρχαίας Ελλάδας, ο Μέτων ο Αθηναίος, επιθυμεί να παράσχει τις υπηρεσίες του στη Νεφελοκοκκυγία, να… γεωμετρήσει τον αέρα και να τον πουλήσει στρέμμα στρέμμα!

Κατόπιν, η θεατρική ομάδα του 2ου Πειραματικού θα κάνει ένα άλμα στον χρόνο για να συναντήσει τον νομπελίστα Ιταλό συγγραφέα Ντάριο Φο (γεν. 1926) και το έργο του «Η Ισαβέλλα, τρεις καραβέλες και ένας παραμυθάς», όπου ο Χριστόφορος Κολόμβος καταβάλλει επίπονες προσπάθειες για να πείσει τη βασίλισσα Ισαβέλλα να χρηματοδοτήσει το ταξίδι του προς τις Δυτικές Ινδίες. Ο Ιταλός θαλασσοπόρος μελετά τα επιστημονικά συμπεράσματα των συγχρόνων του και τολμά το ταξίδι που θα οδηγήσει στην ανακάλυψη μιας νέας ηπείρου, καθώς είναι πεπεισμένος ότι η Γη δεν είναι επίπεδη. Έτσι, αρχίζουν γι’ αυτόν ένα σωρό περιπέτειες όχι μόνο στους απέραντους ωκεανούς (μέσα από τα λάθη στους υπολογισμούς του), αλλά και μέσα στις δαιδαλώδεις ατραπούς των σχέσεων με τη συντηρητική εξουσία.

Οι νεαροί μαθητές, αμέσως μετά, θα παραμείνουν στον 20ό αιώνα για να παρουσιάσουν στο κοινό την 4η Σκηνή από τη «Ζωή του Γαλιλαίου» του Μπέρτολτ Μπρεχτ (1898-1956). Βρισκόμαστε στις απαρχές της επιστημονικής επανάστασης του 17ου αιώνα. Ο διάσημος Ιταλός επιστήμονας και φιλόσοφος εγκαταλείπει τη Δημοκρατία της Βενετίας για την αυλή της Φλωρεντίας. Στρέφει το τηλεσκόπιό του προς τον ουρανό και, παρατηρώντας τις κινήσεις των δορυφόρων του Διός, κάνει λόγο περί ηλιοκεντρικού συστήματος. Όμως, το φλωρεντινό επιστημονικό κατεστημένο αμφισβητεί τα επιτεύγματά του, και ο ίδιος συγκρούεται κατά μέτωπον με τη δογματική Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, που αρνείται πεισματικά να παραδεχθεί τις ανακαλύψεις του.

Όπως άλλωστε αρνείται να παραδεχθεί την ημιμάθειά του και ο «Αρχοντοχωριάτης» του Μολιέρου (1622-1673). Στην 6η Σκηνή της Β΄ Πράξης, ο πρωταγωνιστής της δημοφιλούς κωμωδίας, ο κύριος Ιορδάνης, που έχει μεγαλοπιαστεί ξαφνικά, αποφασίζει να μάθει γράμματα στα γεράματα και να μελετήσει φιλοσοφία προσλαμβάνοντας έναν οικοδιδάσκαλο, ο οποίος δέχεται να παίξει το παιχνίδι της γνώσης και να κολακεύσει τον μαθητή του. Όμως, η αλήθεια είναι ότι ο νεόπλουτος κύριος Ιορδάνης, επί της ουσίας, πέφτει θύμα της ίδιας του της αλαζονείας και ότι, στο τέλος, γελοιοποιείται. Ανήκει σε μια ανερχόμενη αστική τάξη –εναντίον της οποίας στρέφει συχνά τα βέλη και την πένα του ο ευφυέστατος Γάλλος συγγραφέας–, μια τάξη που διεκδικεί μερίδιο από τα φώτα της επιστήμης, χωρίς ωστόσο να έχει το απαραίτητο μορφωτικό υπόβαθρο.

 
Εξίσου ευτράπελες είναι και οι καταστάσεις που δημιουργούνται στο αντισυμβατικό «Μάθημα» του Ευγένιου Ιονέσκο (1909-1994). Ο διαπρεπής Ρουμάνος συγγραφέας, ο οποίος ήταν μεγάλος μάστορας της γαλλικής γλώσσας και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του Θεάτρου του Παραλόγου, για μια ακόμα φορά θέτει το πρόβλημα της επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους. Μέσα από αυτό το μονόπρακτό του, έρχεται να υπονομεύσει και εντέλει να ανατρέψει το στερεοτυπικό διδακτικό σχήμα «πομπός-δέκτης»: ένας καθηγητής προσπαθεί να παραδώσει ένα ιδιαίτερο μάθημα σε μια πλούσια μαθήτρια χρησιμοποιώντας μια ξύλινη γλώσσα όπου ελλοχεύει διαρκώς ο κίνδυνος της παρανόησης και της ασυνεννοησίας.

Η εκδήλωση θα μεταδοθεί ζωντανά από το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας & Τεχνολογίας https://webcast.grnet.gr