Σώματα και Χρώματα: Αναδρομική έκθεση του Μιχάλη Παπακαλοδούκα στο Μουσείο Εργοστασίου ΕΜΕΡΥ

Ο εικαστικός Μιχάλης Παπακαλοδούκας παρουσιάζει, από το Σάββατο 1 Αυγούστου 2015, την πρώτη του αναδρομική του έκθεση ΣΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ στο νεοσύστατο Μουσείο Εργοστασίου ΕΜΕΡΥ.

Αυτοδίδακτος ο καλλιτέχνης, προσδιορίζεται ως ‘πυκνωτής που φορτίζει και μετά εκλύει ενέργεια με χρώματα’. Τα έργα του απεικονίζουν την ανθρώπινη μορφή, ιδίως το γυναικείο σώμα, μέσα από ένα προσωπικό υφολογικό καλειδοσκόπιο, με κύριες αναφορές σε Ευρωπαίους και Αμερικανούς Εξπρεσσιονιστές. Οι πληθωρικές γυναικείες φιγούρες πλαισιώνονται από συμβολικές ομαδικές σκηνές και σκηνές βίας τερατόμορφων εξουσιαστών εναντίον συρρικνωμένων αδυνάτων. Με όπλα τη μετωπικότητα, τις έντονες αντιθέσεις των χρωμάτων, την παχιά χειρονομιακή πινελιά και την ψυχογραφική διεισδυτικότητα ενός ‘παιδιού’, ο Παπακαλοδούκας φορτίζει τη ζωγραφική επιφάνεια με ενέργεια που ξεθεμελιώνει καθιερωμένα σχήματα και που παραμορφώνει το ‘οικείο’ της ανθρώπινης μορφής, ώστε να διατυπώσει οντολογικά ερωτήματα υψηλής τάσης. Έτσι, τα έργα του αποκτούν μία ιδιάζουσα χρονικότητα διηνεκούς ερωτήματος, μία μνημειακότητα, καθώς, όπως λέει ο ίδιος, ‘Θέλω ένα έργο να αντέχει στο χρόνο, να το βλέπω και να νιώθω ότι το ‘φτιαξα μόλις τώρα. Να γερνάει μαζί μου ηλικιακά, όχι ως έργο, ως ποιότητα, να μου θυμίζει την εποχή που το έκανα. Το έργο είναι ζωντανό’.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Με τη δική του φωνή

Η ΖΩΗ

Γεννήθηκα στη Ρόδο, όπου ζω και δημιουργώ, στις 13-1-1963. Είμαι παντρεμένος με τη Δανάη κι έχουμε μία κόρη, τη Φαίδρα. Έχω και μία κόρη, την Ελισάβετ από τον πρώτο μου γάμο.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗ

ΕΠΑΛ Ρόδου, ειδικότητα ‘ηλεκτρολόγος’. Δεν την άσκησα ποτέ. Με ηλεκτρίζουν μόνο τα χρώματα. Καμία ειδική εκπαίδευση στις τέχνες. Αυτοδίδακτος. Ταπεινός εργάτης. Μόνη διδασκαλία τα άφθονα βιβλία τέχνης που με ξεδιψούσαν και με ξεδιψούν.

ΕΡΓΑΣΙΑ

Στα 24 ανοίγω ένα καφέ κι εκεί, στο πατάρι, άρχισα να χρησιμοποιώ λάδια σε μουσαμά.

Μετά, ο βιοπορισμός και η ανήσυχη φύση μου με έσπρωξαν να ανοίξω διάφορα καταστήματα. Όμως, έτσι, σταμάτησα να ζωγραφίζω. Η ζωή με οδήγησε να κλείσω τις επιχειρήσεις αυτές. Ευτυχώς. Τώρα μπορώ να ζωγραφίζω. Εργάζομαι πλέον την τουριστική σεζόν σε υπεύθυνη θέση μεγάλου ξενοδοχείου.

ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Η πρώτη μου επαφή με την τέχνη έγινε στην πρώτη γυμνασίου, στο μάθημα του Γραμμικού Σχεδίου. Μου άρεσαν από τα μαθητικά μου χρόνια κιόλας οι πρωτόγονοι πολιτισμοί και με συγκινούσε η αμεσότητα και η εκφραστική δύναμη των έργων τέχνης τους.

ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΙΚΗ

Ο ραπιτογράφος- μόνο ασπρόμαυρα σχέδια- με κράτησε μαγεμένο για πολλά χρόνια. Τα λάδια σε μουσαμά, στη συνέχεια, επιβάρυναν την υγεία μου. Τότε ξεκίνησα τις τέμπερες και σειρά πήραν, μέχρι σήμερα, τα ακρυλικά. Έχω δημιουργήσει και λίγα έργα με μεικτές ύλες- ξύλο, σίδερο, driftwood-, όλα από καρνάγια ή που τα ξέρασε η θάλασσα.

Δεν αγαπώ το μουσαμά. Προτιμώ το χαρτόνι και το ξύλο. Δε χρησιμοποιώ καβαλέτο. Θέλω να δουλεύω το έργο πάνω σε τραπέζι, να το κοιτώ από ψηλά. Όταν κρεμάσω το έργο, τότε βλέπω τα λάθη. Το τελειώνω εκεί αμέσως  ή με βασανίζει.

Χρησιμοποιώ μόνο σκληρά πινέλα χοίρου. Όσο πιο φθαρμένα, τόσο το καλύτερο.

Αγαπώ το μέγεθος. Θέλω να φτιάχνω έργα μεγαλύτερης κλίμακας. Το υλικό περιορίζει.

Δε μου αρέσει η θεματική ευκολία. Αρνούμαι να κάνω ευπώλητα έργα.

Αν δεν έχω κάτι να πω ή δεν μπορώ να το εκφράσω, τότε δε ζωγραφίζω, ακόμα και για χρόνια.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ

Με ‘ανακάλυψε’ ο Ρόδιος ζωγράφος Άνθιμος Παπαχριστοδούλου. Είδε στο καφέ μου ένα έργο μου, την ‘Πτώση’, και το πρότεινε για αγορά στη Δημοτική Πινακοθήκη, όπως και έγινε. Δυστυχώς, από την πρώτη μου καλλιτεχνική περίοδο σώζεται μόνο ένα έργο.  Η μοναδική μου ως τώρα ατομική έκθεση έγινε υπό την αιγίδα του Δήμου Αφάντου, με τη βοήθεια του δημοσιογράφου Βασίλη Νικολή. Ένα έργο μου από εκείνην την έκθεση βρίσκεται στη Βουλή των Ελλήνων.  Ένα δώρο μου προς τον τ. Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Στεφανόπουλο βρισκόταν στο Προεδρικό Μέγαρο. Πήρα μέρος και σε ομαδική έκθεση στην Αθήνα, με έργα μου από μεικτά υλικά. Στη συνέχεια, γράφτηκα στο Σύλλογο Εικαστικών Δωδεκανήσου και εκθέτω σταθερά  μαζί τους.

Μετά από πολλά χρόνια ηθελημένης καλλιτεχνικής αποχής, ξανάρχισα το 2010, εντατικά από το 2012.

Είμαι έτοιμος για το παραπέρα.

ΣΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ, μία εικαστική πύκνωση ζωής

Επιμέλεια Έκθεσης,  Καλλιόπη Κουντούρη, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης.