Πολύμνια Κοσσόρα: Ο πυρήνας κάθε κεφαλαίου-ψηφίδας της Ανοξείδωτης Μνήμης, είναι ένα απόλυτα αληθινό γεγονός

Η Πολύμνια Κοσσόρα μιλάει για το βιβλίο της με τίτλο «Ανοξείδωτη μνήμη», την έκδοση του οποίου έχει αναλάβει…

… η Άνεμος Εκδοτική.

Συνέντευξη: Βάσω Παπαδοπούλου

Culturenow.gr: Πρόκειται για το πρώτο σας βιβλίο, επιλέξατε να μιλήσετε για μία αληθινή προσωπική ιστορία. Η διαδικασία της γραφής έφερε απαντήσεις – λύτρωση ή προσέθεσε νέα ερωτηματικά;
Πολύμνια Κοσσόρα: Όταν καταπιάστηκα για πρώτη φορά με την ιστορία του βιβλίου, δεν φανταζόμουν ότι ξεκινούσα μια περιπέτεια. Περιπέτεια έρευνας, συναισθημάτων, αναδίφησης, ανάλυσης χαρακτήρων που ακόμη και για τους ήρωες που γνώριζα προσωπικά, αποδείχτηκε μια διαδικασία ανακάλυψης. Ναι, λοιπόν υπήρξαν απαντήσεις, ολοκληρώθηκαν μισοτελειωμένες εικόνες ζωής, αλλά εκεί που τελειώνει η αθωότητα των προσωπικών αισθημάτων, γεννιούνται νέα ερωτηματικά για τους χαρακτήρες, τα κίνητρά τους, τις προσωπικές τους αναστολές.

Cul. N.: Μιλάτε για τη μέση τάξη της Ιωνίας και συνεχίζετε με την εργατική τάξη της Νέας Ιωνίας, δε σκεφθήκατε να παραλλάξετε τα γεγονότα, να τους δώσετε μία μεγαλύτερη αίγλη;
Π.Κ.: Είναι ενδιαφέρον  να προσεγγίσουμε το ζήτημα της ελευθερίας του συγγραφέα  να απλώνει τη μυθοπλασία πέρα και έξω από τα όρια των πραγματικών γεγονότων. Να έρχεται αντιμέτωπος και με τον κίνδυνο της αγιογράφησης των χαρακτήρων ή  εξωραϊσμού του «σκηνικού». Για μένα δεν υπήρξε ωστόσο δίλημμα. Στην καρδιά της ιστορίας του βιβλίου μου είναι οι απλοί εργατικοί άνθρωποι της Ιωνίας, η ταλαιπωρία της προσφυγιάς, το ξεκίνημα της νέας ζωής από το μηδέν στην εργατική συνοικία της Νέας Ιωνίας. Αν δοκίμαζα να «στολίσω» αυτές τις αλήθειες θα έγραφα ίσως ένα πιο μυθιστορηματικό έργο, αλλά πολύ μακριά από αυτό που ήθελα πραγματικά να κάνω. Είναι ίσως χρήσιμο να διευκρινίσω εδώ,  ότι ο πυρήνας κάθε κεφαλαίου-ψηφίδας της  «Ανοξείδωτης  Μνήμης» είναι ένα απόλυτα αληθινό γεγονός. Πάνω εκεί χτίστηκε η  μυθοπλασία ως προς τις εικόνες, τις λεπτομέρειες, τα λόγια, τις κινήσεις των χαρακτήρων, ωστόσο σε καμμιά περίπτωση  δεν αλλοιώθηκε ο πυρήνας των γεγονότων.

Cul. N.: Ο ήρωάς σας ο Αρίστος ή Άριστος, μήπως έχει μία ιστορία πίσω από το όνομα του; Ή πρόκειται για το πραγματικό του όνομα;
Π.Κ.: Άριστος, όπως βαφτίστηκε,  ή Αρίστος, όπως ονομαζόταν σε όλη τη ζωή του ο κεντρικός ήρωας,  είναι το πραγματικό του όνομα. Κατά μια περίεργη ή όχι σύμπτωση, είτε συνειδητά, επειδή το επιδιώκει, είτε ασυνείδητα,  αναδεικνύεται άριστος στα διάφορα πεδία  της ζωής του, το σχολικό, το επαγγελματικό, το οικογενειακό. Και βέβαια, με όλες τις αναστολές, το προσωπικό κόστος, τις θυσίες που απαιτεί η μοίρα των αρίστων. 

Cul. N.: Στις τελευταίες σελίδες όπως και στο εξώφυλλο, περιλαμβάνονται οικογενειακές φωτογραφίες. Δε νοιώσατε ευάλωτη με τη δημοσιοποίηση αυτή ή απλά κλείνετε με αυτό τον τρόπο οφειλές του παρελθόντος;
Π.Κ.: Ομολογώ ότι δίστασα  να συμπεριλάβω φωτογραφίες των πραγματικών χαρακτήρων του βιβλίου. Είναι ένα σοβαρό ρίσκο του συγγραφέα να δίνει πρόσωπο στους ήρωές του, προκαταλαμβάνοντας την φαντασία του  αναγνώστη. Πήρα όμως τελικά την απόφαση θέλοντας να αντικρίσω πρώτα εγώ και να δείξω ύστερα και στο κοινό τον σκληρό πυρήνα της αλήθειας. «Αυτή είναι μια αληθινή ζωή, αυτά είναι και τα αληθινά πρόσωπα», σκέφτηκα. Ωστόσο,  στη συνέχεια συνέβη κάτι παράξενο. Ένα είδος αποστασιοποίησης. Ναι, οι φωτογραφίες προέρχονται από το οικογενειακό αρχείο, όμως τώρα πια έχουν φύγει από μένα, ανήκουν στους χαρακτήρες του βιβλίου και επομένως και στον αναγνώστη. Όσο για το εξώφυλλο συνολικά, αυτό ήταν αποκλειστική ιδέα και έμπνευση των εκδοτών.

Cul. N.: Ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται από τον τρόπο γραφής, πως ανοίξατε το σεντούκι και βγάλατε την πρώτη ιστορία. Να περιμένουμε και άλλες;
Π.Κ.: Ήταν να μην ανοίξει το σεντούκι! Και βέβαια έρχονται και άλλες ιστορίες, μόνο που δεν αφορούν την ίδια θεματολογία. Ούτε την ίδια εποχή. Προς το παρόν το κεφάλαιο Μικρασία  / προσφυγιά θα μείνει να ξεκουραστεί. Το επόμενο βιβλίο μου ασχολείται με σύγχρονους χαρακτήρες σε μια τελείως διαφορετική προβληματική. Μεγάλη η απόσταση από το κλίμα της «Ανοξείδωτης Μνήμης» που βοηθάει ωστόσο στον απογαλακτισμό του συγγραφέα από το μωρό του.