Η Πετρούπολη δεν υπάρχει, απλώς νομίζουμε ότι υπάρχει. Σε αυτή τη φασματική πόλη, όπου παντού περιφέρονται σκιές, όπου πυκνώνουν οι φασαρίες στους δρόμους, όπου τα γεγονότα βοούν ότι επίκειται η επανάσταση του 1905, οι ψυχές των ηρώων και των αναγνωστών, οι μορφές της ζωής και της αφήγησης βρίσκονται λίγο πριν την κατάρρευση. Ο νεαρός Νικολάι Απολλώνοβιτς Αμπλεούχοφ, ένας ριζοσπάστης δανδής, μετά από μια ερωτική απογοήτευση αναλαμβάνει να τοποθετήσει μια βόμβα στον σεβαστό γερουσιαστή και πατέρα του, Απολλών Απολλώνοβιτς Αμπλεούχοφ. Ο ωρολογιακός μηχανισμός ενεργοποιείται, ο χρόνος της αφήγησης διαστέλλεται, για να περιλάβει όλες τις πνευματικές, πολιτικές και αισθητικές εντάσεις της μεταιχμιακής εκείνης εποχής.

Η Πετρούπολη είναι ένα από τα μείζονα έργα της ρωσικής λογοτεχνίας. Το ιδιαίτερο ύφος της, οι ηχητικοί πειραματισμοί, τα αμέτρητα λογοπαίγνια, οι ελλειπτικοί διάλογοι, η παράδοξη στίξη και, κυρίως, το συμβολικό σύστημα που κυβερνά όλο το μυθιστόρημα καθιστούν κάθε μετάφρασή της ένα σημαντικό επίτευγμα. Ελπίζουμε η ταυτόχρονη κυκλοφορία δύο εκδόσεων του βιβλίου να δώσει αφορμή για μια γενικότερη συζήτηση γύρω από τη μετάφραση των κλασικών λογοτεχνικών κειμένων.

Η έκδοση συνοδεύεται από εκτενές επίμετρο του J. D. Elsworth, βραβευμένου μεταφραστή της Πετρούπολης στα αγγλικά (Pushkin Press 2009), στο οποίο αναλύεται διεξοδικά η ένταξη του μυθιστορήματος στο συνολικό έργο του Μπιέλυ, η εκδοτική ιστορία, οι διακειμενικές συνδέσεις και τα κεντρικά υφολογικά ζητήματα του βιβλίου:

«Αλλά αυτό που εκπλήσσει περισσότερο σε αυτά τα πανταχού παρόντα εικονοποιητικά μοτίβα είναι η κυκλικότητά τους. Όσο περισσότερο κάποιος παρακολουθεί τις επιπτώσεις τους τόσο πιο φανερό γίνεται ότι όλοι οι δρόμοι τον γυρίζουν πίσω στην ίδια αφετηρία: τον μαγικό κύκλο που είναι το περίκλειστο κρανίο του Απολλών Απολλώνοβιτς, το σπίτι του, η ίδια η πόλη, η ιστορία της Ρωσίας. Ή ίσως να είναι το μυθιστόρημα, ο νους του συγγραφέα του, από τον οποίο δεν υπάρχει καμία διαφυγή. Όλες οι επιλογές στο τέλος οδηγούν στο ίδιο σημείο, και ο κόσμος στους δρόμους, όπως και οι αναγνώστες του βιβλίου, συνεχίζουν “να κυκλοφορούν”, ακριβώς όπως θα ήθελε ο Απολλών Απολλώνοβιτς».


Ο Αντρέι Μπιέλυ (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Μπορίς Νικολάγιεβιτς Μπουγκάγιεφ, 1880-1934) γεννήθηκε στη Μόσχα. Από πολύ νωρίς τον συνεπήρε η λογοτεχνία αλλά και οι αποκρυφιστικές θεωρίες. Σπούδασε φυσικές επιστήμες και συνδέθηκε με τον φιλόσοφο Βλαδίμηρο Σολοβιόφ και τους κύκλους των συμβολιστών. Το 1902 εμφανίστηκε στα ρωσικά γράμματα με τη Συμφωνία αρ. 2 (δραματική), και υπήρξε ενεργό μέλος της λογοτεχνικής ζωής της Ρωσίας πριν και μετά την επανάσταση, γράφοντας ποίηση, πεζογραφία, καθώς και κριτικά και θεωρητικά δοκίμια. Το 1912 συνάντησε στο Βερολίνο τον Ρούντολφ Στάινερ, ιδρυτή του πνευματικού κινήματος της ανθρωποσοφίας, και έγινε μαθητής του. H Πετρούπολη (α΄ έκδοση: 1913-1914) είναι το σημαντικότερο έργο του και θεωρείται σταθμός του ρωσικού μοντερνισμού.

Η μετάφραση πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Ινστιτούτου Λογοτεχνικής Μετάφρασης της Ρωσίας.