Ο Καρυοθραύστης από το Μπαλέτο της ΕΛΣ στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Με ένα από τα πιο διάσημα μπαλέτα όλων των εποχών, τον παραμυθένιο Καρυοθραύστη του Τσαϊκόφσκι, το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ξανασυναντά το κοινό της Θεσσαλονίκης, στις 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12 Δεκεμβρίου 2015, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης με την σύμπραξη της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης.

Η χορογραφία του Ρενάτο Τζανέλλα πρωτοπαρουσιάστηκε στην Κρατική Όπερα της Βιέννης το 2000, ενώ από το 2012 παρουσιάζεται με ιδιαίτερη επιτυχία, κάθε χρόνο στην Εθνική Λυρική Σκηνή.

Ο Καρυοθραύστης δικαίως θεωρείται ένα από τα δημοφιλέστερα μπαλέτα του ρεπερτορίου, αφού η συναισθηματική δύναμη και η θεατρικότητα της μουσικής του Τσαϊκόφσκι μαγεύουν διαχρονικά τους μικρούς και μεγάλους θεατές.

Στον Καρυοθραύστη, την ομορφότερη ιστορία των Χριστουγέννων, τα όρια μεταξύ της πραγματικότητας και του ονείρου είναι δυσδιάκριτα. Η χορογραφία του Τζανέλλα εστιάζει στο όνειρο της Κλάρας, που αποδεικνύεται μια δραματική διαδικασία ενηλικίωσης μέσα από την αγάπη και τον φόβο. Πρόκειται για μια λαμπερή παραγωγή με θεαματικά σκηνικά και πλούσια κοστούμια του Κριστόφ Κρέμερ που μεταφέρει το κοινό στον κόσμο του παραμυθιού, ενώ η συμμετοχή Παιδικής Χορωδίας, είναι ένα από τα πιο συγκινητικά στοιχεία της παράστασης.

Στον Καρυοθραύστη αναδεικνύονται οι σπουδαίες δυνατότητες των διαπρεπών χορευτών του Μπαλέτου της ΕΛΣ, ενώ χάρη στις διαφορετικές διανομές το κοινό της Θεσσαλονίκης θα έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει και να απολαύσει τους καταξιωμένους αλλά και τους νεότερους χορευτές του συνόλου.

Η σύμπραξη του Μπαλέτου της ΕΛΣ με την εξαιρετική Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, στην υπέροχη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, θα αποτελέσει πραγματικό γεγονός για την πολιτιστική ζωή της Θεσσαλονίκης.

Σκέψεις του Ρ. Τζανέλλα για τον Καρυοθραύστη (από το πρόγραμμα της παράστασης)

Η αγάπη είναι πολύ σημαντική στην παράσταση. Είναι παντού. Όπως και ο έρωτας. Στη δική μου εκδοχή δεν κρύβω τον Πρίγκιπα, είναι παρών από την αρχή. Αλλά η αγάπη έρχεται σταδιακά, όταν η Κλάρα-Μαρία διαπιστώνει πόσα μπορεί να κάνει γι’ αυτήν ο νέος άνδρας που την ακολουθεί μέχρι το τέλος του κόσμου. Ήθελα η ιστορία μου να είναι πραγματική και να εμπεριέχει πραγματικά συναισθήματα.

Η παράσταση απευθύνεται σε όλη την οικογένεια. Η δική μου εκδοχή είναι μια ερωτική ιστορία, ενώ το αρχικό σενάριο αφορά το όνειρο ενός μικρού κοριτσιού που δεν μπορούσε ούτε καν να ονειρευτεί τον έρωτα, αφού δεν τον είχε γνωρίσει. Προσπάθησα να δω το θέμα σαν εκπαιδευτικός και σαν πατέρας. Η παράστασή μου έχει αρκετό χιούμορ κι ενώ υπάρχει πολλή ένταση, δεν υπάρχει βία. Προσπάθησα να αποφύγω αυτό το βίαιο περιβάλλον που συνήθως προτείνεται σήμερα στα παιδιά.

Ένα σημαντικό στοιχείο του έργου, το οποίο το φέρνει πιο κοντά στους εφήβους, είναι τα σκηνικά και τα κοστούμια, που είναι σαν να βγαίνουν από κόμιξ. Η ατμόσφαιρα, τα χρώματα, το μακιγιάζ, ο τρόπος που είναι φτιαγμένα ακόμα και τα μουστάκια των χαρακτήρων, θα ταξιδεύουν τα παιδιά σε ένα μαγικό κόσμο, που όμως δεν είναι αυτός του παραμυθιού. Πιστεύω ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα παιδιά με σοβαρότητα, και όχι να τους δίνουμε εύπεπτα θεάματα που δεν θρέφουν το μυαλό και τη φαντασία τους. Και πρώτα απ’ όλα θέλω να είναι διασκεδαστικό, να περνά κανείς μια υπέροχη βραδιά στην παράσταση. Όμως, και για τα μικρότερα παιδιά θα υπάρχουν στοιχεία γοητευτικά: είναι Χριστούγεννα, υπάρχουν πανέμορφα στολίδια, ένα πολύ εντυπωσιακό δέντρο και πολύς χορός.

O Καρυοθραύστης με μια ματιά

Ο συνθέτης

Ο Ρώσος Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι [1840-1893] υπήρξε ένας από τους δημοφιλέστερους συνθέτες του 19ου αιώνα. Συνέθεσε με την ίδια επιτυχία συμφωνίες, κοντσέρτα, όπερες, μουσική δωματίου και μουσική για τα μπαλέτα Η λίμνη των κύκνων [1877], Η Ωραία κοιμωμένη [1890], Ο Καρυοθραύστης [1892], τα οποία μέχρι σήμερα παραμένουν τα δημοφιλέστερα του ρεπερτορίου, χάρη στην συναισθηματική δύναμη και τη θεατρικότητα της μουσικής τους.

Τα ίδια στοιχεία, που διέπουν συνολικά το δημιουργικό έργο του Τσαϊκόφσκι οδήγησαν επίσης αρκετούς χορογράφους να αξιοποιήσουν μουσική του συνθέτη δημιουργώντας νέα έργα. Έτσι, δεν είναι συμπτωματικό ότι το όνομα του συνθέτη έχει συνδεθεί με την τέχνη του χορού, ίσως περισσότερο από οποιουδήποτε άλλου συναδέλφου του.

Το έργο

Στην αρχική δίπρακτη μορφή του, σε χορογραφία του Λεφ Ιβάνοφ και λιμπρέτο του Μαριύς Πετιπά, για το οποίο συνέθεσε τη μουσική του ο Τσαϊκόφσκι, ο Καρυοθραύστης πρωτοπαρουσιάστηκε στο αυτοκρατορικό θέατρο Μαριίνσκι της Αγίας Πετρούπολης στις 18 Δεκεμβρίου 1892. Ήταν μέρος μιας βραδιάς που περιλάμβανε, επίσης, την μονόπρακτη όπερα Ιολάνθη του Τσαϊκόφσκι. Η αρχική υπόθεση βασίζεται στο διήγημα Ο καρυοθραύστης και ο βασιλιάς των ποντικιών [Nussknacker und Mausekönig] του Ε.Τ.Α. Χόφμαν. Ακολούθησαν αρκετές χορογραφίες, ανάμεσα στις οποίες του Ζωρζ Μπαλανσίν [1954], του Γιούρι Γκριγκορόβιτς [1966], του Τζον Κράνκο την ίδια χρονιά, του Ρούντολφ Νουρέγεφ [1967] και του Τζον Νώυμαγερ [1971].

Συντελεστές:

Ρενάτο Τζανέλλα / Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι
O Καρυοθραύστης
Εισαγωγή-Φαντασία Ρωμαίος και Ιουλιέττα
Μπαλέτο σε δύο πράξεις

Χορογραφία – Φωτισμοί Ρενάτο Τζανέλλα
Μουσική Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι
Μουσική διεύθυνση Γιώργος Βράνος  
Σκηνικά, κοστούμια Κριστόφ Κρέμερ
Διεύθυνση παιδικής χορωδίας Μαρία-Έμμα Μελιγκοπούλου

Με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και την Παιδική Χορωδία Ιερού Ναού Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου Θεσσαλονίκης.

ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΕΛΣ – ΟΜΜΘ – ΚΟΘ

Διανομή:

Κλάρα-Μαρία – Πρίγκιπας Αλεξέι Μαρία Κουσουνή – Βαγγέλης Μπίκος 5, 10, 12/12 – Νατάσα Σιούτα – Ντανίλο Ζέκα 6, 8, 11/12 – Ελεάνα Ανδρεούδη – Αντώνης Κορούτης 9, 12/12

Ντρόσσελμαγερ Στράτος Παπανούσης 5, 9, 10, 12/12, Μιχάλης Παππάς 6, 8, 11/12

Νεράιδα του βορρά Πόπη Σακελλαροπούλου 5, 6, 8, 9/12, Ελεάνα Ανδρεούδη 10, 11, 12/12

Βασίλισσα Γεωργία Τρίτση  / Βασιλιάς Μπλέντι Λατίφι

Τελετάρχης, καρδινάλιος Βιορέλ Μπερίντε

Δύο φίλες της Κλάρας-Μαρίας Δήμητρα Λαούδη – Μάνια Καραβασίλη

Δύο φίλοι του πρίγκιπα Αλεξέι Στέλιος Κατωπόδης – Μάικλ Ντούλαν, Φώτης Διαμαντόπουλος – Έκτωρ Μπολάνο

Καλεσμένοι Κλεοπάτρα Ανερούσου, Αθηνά Βρούβα, Όλγα Ζουρμπινά, Κατερίνα Κήκου, Ελένη Κλάδου, Μάγδα Κούκου-Φέρρα, Κόμη Κλουκίνα, Μαργαρίτα Κώστογλου, Μάγδα Λαγογιάννη, Αριάδνη Φιλιππάκη, Φώτης Διαμαντόπουλος – Στέλιος Κατωπόδης, Έκτωρ Μπολάνο – Μάικλ Ντούλαν, Πέτρος Κουρουπάκης, Νίκος Μοσχής, Γιάννης Μπενέτος, Εσμεράλντο Μπίτρο, Έλτον Ντιμρότσι, Ιλίρ Σίπρι, Θανάσης Σολωμός, Δημήτρης Φέρρας

Δύο σωματοφύλακες του Ντρόσσελμαγερ Γιάννης Μπενέτος – Έλτον Ντιμρότσι

Έξι φύλακες του Ντρόσσελμαγερ Πέτρος Κουρουπάκης, Νίκος Μοσχής, Εσμεράλντο Μπίτρο, Ιλίρ Σίπρι, Θανάσης Σολωμός, Δημήτρης Φέρρας

Φύλακες του Ντρόσσελμαγερ Γιάννης Μπενέτος, Πέτρος Κουρουπάκης, Έλτον Ντιμρότσι, Νίκος Μοσχής, Εσμεράλντο Μπίτρο, Ιλίρ Σίπρι, Θανάσης Σολωμός, Δημήτρης Φέρρας

Καλεσμένοι Φώτης Διαμαντόπουλος, Στέλιος Κατωπόδης, Έκτωρ Μπολάνο, Μάικλ Ντούλαν, Μιχάλης Παππάς, Ευάγγελος Λαφάρας

Δύο χιονονιφάδες Δήμητρα Λαούδη – Μάνια Καραβασίλη

Δώδεκα χιονονιφάδες Άννα Φράγκου, Κλεοπάτρα Ανερούσου, Όλγα Ζουρμπινά, Ελένη Κλάδου, Κόμη Κλουκίνα, Μάγδα Κούκου-Φέρρα, Μαργαρίτα Κώστογλου, Μάγδα Λαγογιάννη, Αρετή Νότη,  Eλευθερία Στάμου, Μυρτώ Σχοινοπλοκάκη, Αριάδνη Φιλιππάκη

Ιταλικός χορός (Pas de deux) Άννα Φράγκου – Αγάπιος Αγαπιάδης, Πόπη Σακελλαροπούλου – Μάικλ Ντούλαν

Γαλλικός χορός Έκτωρ Μπολάνο – Στέλιος Κατωπόδης, Πέτρος Κουρουπάκης, Νίκος Μοσχής, Εσμεράλντο Μπίτρο, Δημήτρης Φέρρας

Ισπανικός χορός (Pas de deux) Γεωργία Τρίτση – Αντώνης Κορούτης, Μάνια Καραβασίλη – Μπλέντι Λατίφι

Τρεις ταυρομάχοι Ευάγγελος Λαφάρας, Ιλίρ Σίπρι, Θανάσης Σολωμός

Αραβικός χορός Άννα Φράγκου / Μαργαρίτα Κώστογλου

Κλεοπάτρα Ανερούσου, Όλγα Ζουρμπινά, Ελένη Κλάδου, Κόμη Κλουκίνα, Μάγδα Κούκου-Φέρρα, Μάγδα Λαγογιάννη, Eλευθερία Στάμου, Αριάδνη Φιλιππάκη

Κινεζικός χορός (Pas de deux) Ελεάνα Ανδρεούδη – Αγάπιος Αγαπιάδης, Δήμητρα Λαούδη – Αγάπιος Αγαπιάδης, Μάγδα Κούκου-Φέρρα – Μπλέντι Λατίφι

Ρωσικός χορός Στέλιος Κατωπόδης – Μάικλ Ντούλαν, Φώτης Διαμαντόπουλος – Έκτωρ Μπολάνο

Οκτώ αγόρια Μιχάλης Παππάς, Πέτρος Κουρουπάκης, Ευάγγελος Λαφάρας, Εσμεράλντο Μπίτρο, Νίκος Μοσχής, Ιλίρ Σίπρι, Θανάσης Σολωμός, Δημήτρης Φέρρας

«Βαλς των λουλουδιών»
Καλεσμένοι Δήμητρα Λαούδη – Μάνια Καραβασίλη, Στέλιος Κατωπόδης – Μάικλ Ντούλαν, Φώτης Διαμαντόπουλος – Έκτωρ Μπολάνο, Κλεοπάτρα Ανερούσου, Αθηνά Βρούβα, Κατερίνα Κήκου, Ελένη Κλάδου, Κόμη Κλουκίνα, Μάγδα Λαγογιάννη, Ευάγγελος Λαφάρας, Νίκος Μοσχής, Εσμεράλντο Μπίτρο, Ιλίρ Σίπρι, Θανάσης Σολωμός, Δημήτρης Φέρρας

Χιονονιφάδες Άννα Φράγκου, Όλγα Ζουρμπινά, Μάγδα Κούκου-Φέρρα, Μαργαρίτα Κώστογλου, Ελευθερία Στάμου, Αριάδνη Φιλιππάκη 

Φωτό: Βασίλης Μακρής