Μια ανάγνωση του Ερωτόκριτου διαφορετική από τις συνηθισμένες προτείνουν οι Χαΐνηδες και η χορευτική ομάδα «Κι όμΩς κινείται», στη μουσική παράσταση που παρουσιάζουν στη Μονή Λαζαριστών, στο πλαίσιο του φετινού φεστιβάλ, με τη συμμετοχή του Ψαραντώνη.
Ο Ψαραντώνης και ο Χαΐνης Δ. Αποστολάκης, που θα αφηγηθούν με το τραγούδι τους, είναι εκπρόσωποι των δυο τελευταίων γενιών στην Ευρώπη, οι οποίοι μεγαλώνοντας στα χωριά τους, κληρονόμησαν και αποστήθισαν από την προφορική παράδοση μεγάλα κομμάτια ενός έπους αναφοράς, όπως είναι ο Ερωτόκριτος.
Έργο-σταθμός στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και της Κρήτης του 17ου αιώνα, ο Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου είναι σήμερα το μοναδικό ίσως έργο που συντηρεί τη μεγάλη λαϊκή παράδοση των ραψωδών.
Ζωντανή μουσική από τους Χαΐνηδες: Δημήτρης Αποστολάκης (λύρα), Δημήτρης Ζαχαριουδάκης (τραγούδι-κιθάρα), Μαρία Κώτη (τραγούδι), Αλέξης Νόνης (κρουστά-πλήκτρα), Τάκης Κανέλλος (κρουστά), Κλέων Αντωνίου (ηλεκτρική κιθάρα), Μιχάλης Νικόπουλος (λαούτο – μαντολίνο), Δημήτρης Μπρέντας (γκάιντα-κλαρίνο), Αντώνης Σκαμνάκης (μπάσο). Μαζί τους οι: Πολυζωγόπουλος Αντρέας (τρομπέτα) & Σιώτας Φώτης (βιολί).
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Κίνηση: Κι όμΩς κινείται
Χορός – Ακροβασία: Αμέντας Γιώργος, Bentancor Camilo, Δημάς Βασίλης, Λινάρδου Αντιγόνη, Μακατσώρης Χριστόφορος, Μαλκότσης Ερμής, Ιωάννα Παρασκευοπούλου, Χριστίνα Σουγιουλτζή, Χαμηλοθώρη Λία
Φωτισμοί: Γιάνναρος Αλέκος
Σκηνικός χώρος: Κι όμΩς κινείται
Σχεδιασμός σκηνικών αντικειμένων: Φωτιάδης Φιλιππος
Ηχοληψία: Σάκης Γκίκας
Σημείωμα του Δημήτρη «Χαϊνη» Αποστολάκη
Ο Ερωτόκριτος που διαβαζόταν και απομνημονευόταν από μορφωμένους και αγράμματους (από την Κρήτη μέχρι τα Επτάνησα, τη Σμύρνη, την Ήπειρο, το Αιγαίο, τους κλεφταρματωλούς, τον ελληνισμό της διασποράς) πρόσφερε το έλασσον γλωσσικό υπόστρωμα στο νεοσύστατο εθνικό κράτος της Ελλάδας κι επηρέασε τους μεγάλους της ποιητές από το Σολωμό μέχρι το Σεφέρη. Τα προτάγματα που νοηματοδότησαν το ατομικό φαντασιακό, στην αρχαιότητα των Ομηρικών Επών, ήταν η «ανδρεία», η «τιμή» και το «κάλλος». Στον Ερωτόκριτο έχομε την «παλληκαριά», τη «φρόνηση» και την «ομορφιά». Και τα δύο είναι εγχειρίδια αξιακής θεμελίωσης και συμπεριφορικής ηθικής για πολλές γενιές ανθρώπων.
Όμως η μεγάλη ομοιότητα, έγκειται στο γεγονός ότι δεν ήταν ούτε ακριβώς τραγούδια, ούτε ποιήματα, ούτε θεατρικά έργα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν εκστατικά παραστατικά τραγουδαφηγήματα.
Ο Ερωτόκριτος εκδιώχτηκε από τα χωριά της Κρήτης. Τη θέση του πήραν το δελτίο των 8 στην τηλεόραση, το facebook, ο αυτισμός των sms και ο θόρυβος από την εκβιομηχάνηση της γεωργικής εργασίας. Συνήθως τον συναντάμε στα χείλη τραγουδιστών, που του αφιερώνουν ένα τρίλεπτο γλυκερής και αυτάρεσκης ευαισθησίας και σε θεατρικές παραστάσεις ως φολκλόρ ή ως φολκλόρ «πειραγμένο». Ο λόγος της αποτυχίας των προσπαθειών αυτών είναι, όπως προανέφερα ότι ο Ερωτόκριτος καθώς δεν είναι ούτε ποίημα, ούτε τραγούδι, ούτε θεατρικό έργο, απαιτεί άλλη στάση, άλλη ευθύνη, άλλη απεύθυνση, άλλη πίστη και εντέλει, άλλη αναπαράσταση.
Για την ανάδειξη αυτών των θησαυρών θα ήθελα να επιχειρήσω μιαν άλλη αναπαράσταση της διαλεκτικής του Ερωτόκριτου, στηριγμένη στη δύναμη, την πίστη και την τέχνη των ιδιαίτερων προσώπων, που θα καταδυθούν σ΄ αυτή την αρχέγονη συνειδησιακή κατάσταση του Ομηρίδη – Λυράρη – Ράπερ. Η διαλεκτική της τραγουδαφήγησης από τα πολλά διαφορετικά όργανα και τις φωνές, συμπληρώνεται και διαχέεται στη θεατρική πτυχή του έργου, από τη στικτική ή αντιστικτική παρουσία της ομάδας κι όμΩς κινείται. Η ανάγκη που μας οδήγησε στην παρουσία του χορού, είναι η άμεση και καθαρή σχέση του με τη ρυθμολογία και την εκστατική υπόσταση του έπους, μια σχέση απαλλαγμένη από τη θεατρική του αναπαράσταση.
Αναβολή μουσικής παράσταση: Το Φεστιβάλ Μονής Λαζαριστών και η εταιρεία Αρτύς που εκπροσωπεί τους καλλιτέχνες ζητούν συγγνώμη από το κοινό για την προκληθείσα αναστάτωση. Παρακαλούνται οι θεατές που έχουν ήδη προμηθευτεί εισιτήρια για την συγκεκριμένη παράσταση να προσέλθουν στo ταμείo της Μονής Λαζαριστών (ώρες λειτουργίας Δευτέρα-Παρασκευή 10-14:00, 18:00-22:00) από τις 18 έως τις 31 Ιουλίου για εξαργύρωση των εισιτηρίων τους. Σε όλους θα χορηγηθεί και μια δωρεάν πρόσκληση για όποια εκδήλωση του Ιουλίου επιθυμούν μετά από απόφαση της διεύθυνσης του Φεστιβάλ.
