NEON Διαδρομές: Έκθεση Echoes of Silence

Ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ, στο πλαίσιο του προγράμματός του ΝΕΟΝ Διαδρομές, συμμετέχει στη διοργάνωση ReMap 4, που πραγματοποιείται στην Αθήνα (Αγησιλάου 92, Μεταξουργείο) από τις 8-30 Σεπτεμβρίου 2013, παρουσιάζοντας την έκθεση με τίτλο Echoes of Silence (Αντηχήσεις της Σιωπής).

Στην έκθεση Echoes of Silence (Αντηχήσεις της Σιωπής) περιλαμβάνονται συνολικά 22 έργα από 16 καλλιτέχνες, υπό την επιμέλεια των Douglas Fogle και Δημήτρη Παλαιοκρασσά.

Συγκεκριμένα, θα παρουσιαστούν έργα των:

Pierre Huyghe, Sarah Lucas, Hans Bellmer, Robert Gober, Louise Bourgeois, Νίκου Κεσσανλή, Rosemarie Trockel,Sherrie Levine, John Bock, Peter Fischli και David Weiss, Josep h Beuys, Σοφίας Κοσμάογλου, Mark Bradford, Helen Chadwick και Juan Muñoz.

Σκεπτικό έκθεσης:

Σε μια αποστροφή του λόγου του, ο Γάλλος φιλόσοφος Gaston Bache lard περιέγραψε τα σπίτια ως “καταφύγια για ονειροπολήσεις”. Στη λογοτεχνική φαντασία ο οικιακός χώρος ταλα ντεύεται μεταξύ δύο άκρων: από τη μια τα καταφύγια του Bachelard, όπου μπορεί κανείς με ασφάλεια να επιδοθεί στην ποιητική ρέμβη, από την άλλη χώροι του ανοίκειου, σκοτεινοί και δύσθυμοι, “στοιχειωμένοι”.

Δανειζόμενη τον τίτλο της από ένα έργο της Rosemarie Trockel, έ ναν κεραμικό καθρέφτη βγαλμένο θαρρείς από τα παραμύθια, η έκθεση Echoes of Silence συγκεντρώνει μια σειρά έργων που μιλούν, καθένα με τον τρόπο τ ου, για την εστία και το περιβάλλον της, για τον ρόλο τους στη διαμόρφωση τ ων προσωπικών και συλλογικών ταυτοτήτων, τόσο στις συνειδητές όσο και ασυνείδητες εκδηλώσεις τους. Σε τούτο δω το σπίτι που σκιαγραφείται μέσα από τα έργα της έκθεσης, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια παράδοξη και ενίοτε δυσλειτουργική οικογένεια, με έναν απειλητικό πάτερ φαμίλια υπό τη μορφή του άτιτλου γλυπτού του Juan Muñoz, έργο του 1994, ένα ανδρείκελο σε σχήμα σάκου του μποξ, και μια μητέρα που μοιάζει να αναδύεται από τον σκανδαλώδη κόσμο των βρετανικών ταμπλόιντ στο Fat, Forty, and Fabulous της Sarah Lucas. Μ’ ένα μαχαίρι κρυμμένο πίσω από την πλάτη της, η ανδρική φιγούρα του Muñoz αναδίνει έναν αέρα ερημιάς, απελπισίας, απόγνωσης, ενώ η εύσαρκη “μητέρα” στο έργο της Lucas ανακαλεί μιαν εικόνα διονυσιακής υπερβολής, γνώρισμα μιας κουλτούρας οικοδομημένης επάνω στην υπόσχεση της άμεσης ικανοποίησης. Μαζί οι δυο μορφές χαρτο γραφούν το σκοτεινό ασυνείδητο της αρχετυπικής δυτικής οικογένειας.

Στο υπόγειο του σπιτιού, το έφηβο βλαστάρι τους μελαγχολεί: έχε ι τη μορφή ενός ιαπωνικού κινουμένου σχεδίου, ενός κοριτσιού που ακούει στο όνομα Annlee, το οποίο ο καλλιτέχνης Pierre Huyghe “προικίζει” με την ηλεκτρονικά επεξεργασμένη φωνή του αστροναύτη Neal Armstrong. Την ακούμε να απαγγέλλει αποσπάσματα από την περιπέτεια φαντασίας του Ιουλίου Βερν Ταξίδι στο κέντρο της γης. Εγείροντας υπαρξιακά ερωτήματα για την ουσία των προσωπικών ταυτοτήτων μας, η Annlee πραγματεύεται την αβεβαιότητά μας απέναντι στο ίδιο μας το Εγώ, αλλά και τον τρόπο με τον οποίον εξιστορούμε τον εαυτό μας στην προσπάθειά μας να αντεπεξ έλθουμε στις προκλήσεις ετούτου του κόσμου.

Το νήμα αυτής της αφήγησης συνεχίζουν να ξετυλίγουν και τα έργα Felt Suit του Joseph Beuys και La demi-Poupée του Hans Bellmer. Εδώ, δυο διαμετρικά αντίθετες αντιλήψεις για το σ ώμα εκδηλώνονται μέσα από την εικόνα αφενός ενός αστικού, “καθωσπρέπει” επαγγελματικού κοστουμιού, αφετέρου ενός κορμιού απόλυτα εύπλαστου, μιας μορφής τρομακτικής που μοιάζει να ανήκει στο σύμπαν του ασυνείδητου ή σε κείνο της επιστημονικής φαντασίας. Διαφορετική είναι η στρατηγική που χρησιμοποιεί το δίδυμο των P eter Fischli και David Weiss: οι Ελβετοί καλλιτέχνες θέτουν υπό αμφισβήτηση το οικιακό περιβάλλον εμβαπτίζοντάς το στο θάμπος μιας ονειροπόλησης. Στο έργο τους αντικρίζουμε μια σειρά από κατασκευαστικά υλικά σμιλεμένα σε πο λυστερίνη, τόσο απίστευτα δοσμένα που μοιάζουν σχεδόν μαγικά. Τέλος, ο καθρέφτης της Rosemarie Tr ockel, ένα έργο άναρχο, σχεδόν ηφαιστειακό παρ’ όλο το βερνίκι του, μας φέρνει αντιμέτωπους με τις αντανακλάσεις τω ν ίδιων των ταυτοτήτων μας, επικαλούμενο τον θεμελιακό πολιτισμικό ναρκισσισμό του σύγχρονου κόσμου, που τόσ ο γλαφυρά αποδίδει ο αρχαιοελληνικός μύθος της Ηχούς και του Ναρκίσσου.

Σε έναν κόσμο όπου το ιστορικό αφήγηματικης αρμονικής οικιακής ζωής δεν αποτελεί παρά μια μορφή μυθοπλασίας ανάμεσα στις τόσες άλλες, οι καλλιτέχνες αυτής της έκθεσης μας ζητούν να αναλογιστούμε τους τρόπους με τους οποίους επινοούνται και κατασκευάζονται οι λογής ταυτότητές μας. Εν τέλ ει, εμείς ορίζουμε την πορεία των συλλογικών πεπρωμένων μας, παρά τις ναρκισσιστικές πιέσεις που δεχόμαστε α πό την εικόνα της ευτυχισμένης πυρηνικής οικογένειας, την οποία τόσο επίμονα προωθεί η κυρίαρχη γύρω μας κουλτούρα της κατανάλωσης. Ο Πολιτιστικός και Αναπτυξιακός Οργανισμός κοινής ωφέλειας ΝΕΟΝ έχει ως κεντρικό άξονα τη Σύγχρονη Τέχνη. Δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Δημήτρη Δασκαλ όπουλου και χρηματοδοτείται από τον ίδιο.

Ο ΝΕΟΝ φιλοδοξεί να φέρει τον σύγχρονο πολιτισμό κοντά στον σύγχρονο πολίτη, αναδεικνύοντας τη δυνατότητα της καλλιτεχνικής δημιουργίας να αφυπνίσει, να συγκινήσει, να παρακινήσει. Συγχρόνως, επιδιώκει να συμβάλει στην ευρύτερη προσπάθεια αναβάθμισης της πόλης και της καθημερινότητας του πολίτη. Να συμβάλει στην αποκατάσταση της σχέσης του πολίτη με τη λειτουργία και τα δρώμενα της πόλης του. Η σύγχρονη τέχνη κοντά σε όλους.