Λάμπης Βασιλειάδης: Το πιάνο ήταν η μοναδική μου επιλογή καθώς συγκρατεί ένα δυναμικό κομμάτι του εαυτού μου

Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών φιλοξενεί το διακεκριμένο πιανίστα Λάμπη Βασιλειάδη, για ένα ρεσιτάλ πιάνου με έργα Μπετόβεν, Σιμανόφσκι και Τσαϊκόφσκι, ανάμεσα στα οποία οι Ηρωικές Παραλλαγές του Μπετόβεν, έργο που συμπεριλαμβάνεται στις ηχογραφήσεις για τον πρόσφατο, 16ο προσωπικό του δίσκο. Λίγο πριν το ρεσιτάλ ο Λάμπης Βασιλειάδης μας μιλάει για το ξεκίνημα του, τα μελλοντικά του σχέδια, αλλά και για το παρόν και το μέλλον της μουσικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

CultureNow: Αν και φοιτήσατε στην Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η “φιλοσοφία” της μουσικής ήταν αυτή που σας κέρδισε τελικά. Πότε ξεκινήσατε τις σπουδές πάνω στη μουσική και τι ήταν αυτό σας έκανε να επιλέξετε το πιάνο;

Λάμπης Βασιλειάδης: Οι σπουδές μου στη μουσική ξεκίνησαν όταν η ενασχόλησή μου με την Φιλοσοφία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο άρχισε να χάνει την γοητεία της. Στην ακαδημαϊκή της πρακτική, η φιλοσοφία όπως την διδάχθηκα μέσα από μια σειρά συστηματικών αποστηθίσεων, απέκλειε με αυστηρότητα τόσο την σκέψη όσο και το συναίσθημα: η έμπνευσή μου αναγεννήθηκε με τη μουσική όπου η διαίσθηση έχει για μένα πρωταρχικό ρόλο.

Τυπικά οι σπουδές μου ξεκίνησαν στην Μουσική Ακαδημία του Ανοβέρου, στην Γερμανία, προηγήθηκαν όμως μια δεκαετία παιδικών και εφηβικών αναζητήσεων στο Δημοτικό Ωδείο της Καβάλας και το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Νιώθω να ξεκίνησα πραγματικά τις σπουδές μου στο πιάνο κοντά στον Βίκτωρ Μερζάνωφ και την Γιάλτα Μενουχίν, καλλιτέχνες που καθόρισαν την σημερινή μου εξέλιξη.

Το πιάνο είναι ένα κομμάτι της παιδικής μου ηλικίας και με συνδέει άμεσα με τον πατέρα μου. Συγκρατεί ένα δυναμικό κομμάτι του εαυτού μου, ήταν για μένα μοναδική επιλογή.

C. N.: Είστε επίσης Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου. Πιστεύετε πως στην Ελλάδα οι σπουδές που παρέχονται πάνω στην κλασική μουσική επαρκούν; Χρειάζεται εκπαίδευση και εκτός συνόρων, σε σχολές του εξωτερικού, για να ολοκληρωθεί κάποιος σε ένα μορφωμένο-καλλιεργημένο μουσικό από όλες τις απόψεις;

Λ. Β.: Η Ελλάδα παρέχει με τα τέσσερα Τμήματα Μουσικών Σπουδών επαρκή εφόδια για την επαγγελματική εκπαίδευση. Στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο οι τρεις κατευθύνσεις (μουσικής εκτέλεσης, σύνθεσης και μουσικών σπουδών) υποστηρίζονται από σύγχρονα προγράμματα σπουδών που επιτρέπουν την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων σε βαθμό που πιστοποιεί επαγγελματική επάρκεια. Σε προπτυχιακό επίπεδο θα συνιστούσα την παραμονή σε Ελληνικά Πανεπιστήμια καθώς φρονώ ότι για την ομαλή κοινωνικοποίηση των νέων σπουδαστών είναι αποδοτικότερη η βήμα προς βήμα ενασχόληση με το πολύπλοκο κομμάτι της μουσικής τέχνης. Σε μεταπτυχιακό επίπεδο οι σπουδές μπορούν να στοχεύσουν σε δυο άξονες: ο πρώτος αφορά την διεύρυνση γνώσεων και εμπειριών μέσα από την συγκριση και εμπειρία που ενδεχόμενα προσφέρουν συγκεκριμένες σχολές στο εξωτερικό (τα Ελληνικά Πανεπιστήμια μπορούν να τροχονομούν αυτές τις αναζητήσεις απαλλάσσοντας τους σπουδαστές από τυχαίες επιλογές που συχνά αποδεικνύονται πολύ κατώτερες των προσδοκιών τους). Ο δεύτερος άξονας αφορά την διεύρυνση του κοινωνικού ορίζοντα καθώς οι καλλιτέχνες ωριμάζουν και μέσα από διαδικασίες που επιτρέπουν την εξέλιξη της κοινωνικής τους ευφυίας και την ευρύτερη μόρφωση σε διεθνές περιβάλλον.

Για λόγους εκπαιδευτικής οικονομίας, καθώς η διάρκεια των σπουδών παρατείνεται μέχρι και την απόκτηση μεταπτυχιακών τίτλων υψηλής εξειδίκευσης, η φοίτηση στην Ελλάδα μπορεί στρατηγικά να αποδειχθεί υψηλής σημασίας γιατί εξασφαλίζει μακρόχρονη προοπτική στο ιδιαίτερα ανταγωνιστικό καλλιτεχνικό περιβάλλον.

C. N.: Έχετε δώσει ρεσιτάλ τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Έχετε νιώσει ότι παίζετε διαφορετικά, ότι δίνετε περισσότερα απ’ ό,τι συνήθως, όταν βρίσκετε μπροστά σε ένα ξένο κοινό, σε μία άλλη χώρα; Το ελληνικό κοινό πόσο εξοικειωμένο είναι με την κλασική μουσική; Πιστεύετε πώς είναι πλέον μία από τις επιλογές η παρακολούθηση ρεσιτάλ και κονσέρτων για την ψυχαγωγία του μέσου Έλληνα;

Λ. Β.: Δεν αισθάνομαι ότι παίζω διαφορετικά όταν παίζω στην Ελλάδα. Βέβαια, από τις περίπου 650 συναυλίες πού έχω παρουσιάσει από το 1990 και μετά, οι περισσότερες έχουν παρουσιαστεί στο εξωτερικό, γεγονός που κυρίως όμως συνδέεται με την 12χρονη παραμονή μου στην Γερμανία, Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Το κοινό στο εξωτερικό είναι συνήθως περισσότερο ενημερωμένο χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι είναι και ωριμότερο. Πολλές φορές το «πεδίο αποδοχής» του ελληνικού κοινού, ιδιαίτερα στην ελληνική επαρχία, είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από ό,τι του αντίστοιχου κοινού στην Ευρώπη.

Η εξοικείωση του ελληνικού κοινού, με την κλασσική μουσική, θα προέκυπτε από την βαθύτερη ανάγκη για μια ουσιαστική πνευματική αναζήτηση. Όσο η καταναλωτική πρόθεση καθοδηγεί την σχέση μας με τον κόσμο και η απληστία διαταράσσει τη σχέση μας με τα πράγματα, η παρακολούθηση ρεσιτάλ δύσκολα αποκτά την απαραίτητη ψυχική ενέργεια που μπορεί να καταστήσει μια συναυλία σημείο αναφοράς στην ζωή ενός ανθρώπου.

C. N.: Την Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2011 θα δώσετε ένα ρεσιτάλ πιάνου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τι έργα έχετε επιλέξει για να παρουσιάστε στο κοινό; Είναι αντιπροσωπευτικά των συνθετών που προτιμάτε αυτά τα έργα; Από ποιον μουσικό νιώθετε περισσότερο επηρεάσμενος;

Λ. Β.: Στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών θα παρουσιάσω μια τριλογία, τις Ηρωικές Παραλλαγές του Μπετόβεν, τις Παραλλαγές σε ένα Πολωνέζικο τραγούδι του Συμανόφσκι και την Μεγάλη Σονάτα του Τσαικόφσκι. Η επιλογή των έργων δεν είναι τόσο αντιπροσωπευτική των συνθετών που με επηρεάζουν όσο περισσότερο των συνθηκών που καθορίζουν την στάση μου συναισθηματικά σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Αναζητώντας τον Ήρωα, στο Μπετοβενικό φλέγμα, αντιπαρέρχομαι το συναίσθημα στην μουσική του Συμανόφσκι. Η μελαγχολία της Μεγάλης Σονάτας καθορίζει το συναίσθημα της τωρινής συγκυρίας, καθώς υπογραμμίζει το αδιέξοδο, ως μια ενέργεια που χαρακτηριστικά επιστρέφει στον εαυτό της. Ο Τσαικόφσκι στην συγκυρία της οικονομικής παρακμής, περιγράφει λυτρωτικά την θλίψη που κυριαρχεί στο ιστορικό μας παρόν.

C. N.: Υπάρχει μελλοντικά κάποιο σχέδιο για μία νέα ηχογραφημένη δουλειά από εσάς; Ή κάποια άλλα ρεσιτάλ που προγραμματίζετε εντος και εκτός Ελλάδος;

Λ. Β.: Έχω μόλις ηχογραφήσει τον 16ο μου δίσκο όπου παρουσιάζω την μεταγραφή της 7ης Συμφωνίας του Μπετόβεν από τον Φ. Λιστ μαζί με τις «Ηρωικές Παραλλαγές» του Μπετόβεν. Πρόσφατα γύρισα από την συμμετοχή μου στην Μπανγκόκ στην Ταιλάνδη, όπου έδωσα ρεσιτάλ στο Πανεπιστήμιο του Μάχιντολ. Για το 2012 οι προγραμματισμένες μου εμφανίσεις προβλέπουν περιοδείες μικρής διάρκειας στο Ulm (Ιανουάριος), Dortmund, Solingen (Μαρτιος), Hannover – Genthin (Απρίλιος) στη Γερμανία. Κάθε χρόνο εμφανίζομαι με ιδιαίτερη χαρά στο Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής της Ξάνθης (Απρίλιος) ενώ το καλοκαίρι διοργανώνουμε με φίλους καλλιτέχνες σειρά σεμιναρίων και συναυλιών στο Κίελο (Ιnternationale Musiktage Brache, 1 -10 Aυγούστου 2012).

Περισσότερες πληροφορίες: http://lambis.vassiliadis.org