Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: Καλλιτεχνικός προγραμματισμός 2016 – 2017

Ένα σύγχρονο, πολύχρωμο graphic novel, με κεντρικό ήρωα ένα ρομαντικό μαέστρο που, σε… συμπαντικά δύσκολες συνθήκες, ταξιδεύει από πλανήτη σε πλανήτη για να συμφιλιώσει μουσικά όργανα και νότες και να επιτύχει μία, μεγάλη και σημαντική, Μουσική Συμφωνία, είναι στο κέντρο της φετινής εκστρατείας προβολής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Όχι τυχαία, ασφαλώς. Στη νέα καλλιτεχνική της περίοδο 2016-17, η Ορχήστρα παρουσιάζεται, παρά τις δυσκολίες, πιο πολυδιάστατη από ποτέ, διευρύνοντας τις δραστηριότητές της τόσο στο καλλιτεχνικό πεδίο, όσο και στον κοινωνικό και εκπαιδευτικό τομέα.

«Πολυχρωμία» είναι ως εκ τούτου η λέξη-κλειδί που επέλεξε ο Διευθυντής της Κ.Ο.Α. Στέφανος Τσιαλής για να δώσει το στίγμα της νέας σεζόν, κατά τη συνάντηση που είχε με τους εκπροσώπους του Τύπου, την Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου, στην αίθουσα Γαλαξίας- όπου, ως είθισται πλέον, φιλοξενούνται όλες οι ανάλογες εκδηλώσεις μας, χάρη στην ευγενή προσφορά του ξενοδοχείου Hilton Αθηνών, σταθερού Χορηγού Φιλοξενίας της Ορχήστρας.

Η επίσημη έναρξη της χειμερινής καλλιτεχνικής περιόδου της Κ.Ο.Α. θα πραγματοποιηθεί στις 7 Οκτωβρίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με τη συναυλία «Οι Πόλεις της Μουσικής-Λειψία», η οποία θα εγκαινιάσει και τον κύριο θεματικό κύκλο του φετινού μας προγραμματισμού («Πόλεις της Μουσικής»), κύκλο που καθ’ όλη τη διάρκεια της σεζόν θα μας ταξιδέψει σε εννέα από τα, ιστορικά σημαντικότερα, μουσικά κέντρα του παγκόσμιου χάρτη, επιλέγοντας το συναυλιακό πρόγραμμα να σχετίζεται κάθε φορά με μια πόλη, βάση λιγότερο ή περισσότερο προφανών συνειρμών.

…Ανεβάζοντας τον πήχυ!

Εννέα ημέρες νωρίτερα, στις 28 Σεπτεμβρίου μία άλλη πόλη, η βελγική Γάνδη, είναι ο πραγματικός (και όχι νοερός) προορισμός της Ορχήστρας στην πρώτη παρουσία της στο εξωτερικό μετά από χρόνια! Με το Διευθυντή της στο πόντιουμ, η Ορχήστρα θ’ ανταποκριθεί με μεγάλη χαρά στην τιμητική πρόσκληση που της απηύθυνε το Φεστιβάλ της Φλάνδρας (http://www.gentfestival.be/en/), το μεγαλύτερο και σημαντικότερο του Βελγίου, επιλέγοντας να ερμηνεύσει εμβληματικά έργα του Νίκου Σκαλκώτα και του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και Μπετόβεν και Γκέρσουιν, συμπράττοντας  με τον πολυβραβευμένο Βούλγαρο πιανίστα, Εβγκένι Μποζάνοφ.

Ο Μποζάνοφ είναι μία από τις διεθνούς αναγνώρισης προσωπικότητες της μουσικής με την οποία θα συνεργαστεί εφέτος η Κ.Ο.Α. Θα μπορούσαμε ν απαριθμήσουμε και αρκετές ακόμα αναλόγου κύρους προσωπικότητες, προτάσσοντας με χαρά και υπερηφάνεια το μείζονα Έλληνα μουσικό Λεωνίδα Καβάκο ο οποίος θα διευθύνει την Ορχήστρα για πρώτη φορά, τον Οκτώβριο, στο Μέγαρο Χορού της Καλαμάτας. Στη συναυλία ο Καβάκος θα έχει διττή αποστολή, αφού θα έχει τη μουσική διεύθυνση αλλά θα είναι και σολίστ μαζί με τον σπουδαίο Roman Simovic, εξάρχοντα της Συμφωνικής Ορχήστρας του Λονδίνου, στο Διπλό κοντσέρτο για βιολί του Γ.Σ.Μπαχ! Ευχή όλων μας είναι αυτή η συνεργασία ν’ αποτελέσει την αφετηρία μιας τακτικότερης επαφής  της Κ.Ο.Α. με το Λεωνίδα Καβάκο.

Σημαντικά ξένα ονόματα

Ερμηνεύτρια και συνθέτρια διεθνώς αναγνωρισμένη στον χώρο της world music είναι και η Buika με την οποία θα συμπράξει η Ορχήστρα την ερχόμενη Τρίτη, 20 Σεπτεμβρίου στο Ηρώδειο, στη συναυλία που συνδιοργανώνει η Ορχήστρα με το Gazarte. Όσο για τις άλλες περιπτώσεις ξένων αρχιμουσικών και σολίστ που θα συναντήσει το κοινό στη φετινή συναυλιακή ατζέντα της Ορχήστρας, ας αναφέρουμε ενδεικτικά το, φίλο μας πλέον, Γερμανό μαέστρο και παιδαγωγό Κρίστοφ Πόπεν (που ξανάρχεται αλλά αυτή τη φορά με διττή καλλιτεχνική και εκπαιδευτική αποστολή) κι ακόμα τον Ιάπωνα αρχιμουσικό Κίμπο Ισίι, τον Ισραηλινό Γιόαβ Τάλμι, τον Ιταλό Τζανκάρλο Αντρέττα, τον Σλοβένο Ούρος Λάγιοβιτς κ.ά Και από σολίστ τους Αλεξέι Στάντλερ (τσέλο), Λίνους Ροτ (βιολί), Τιερύ Εσκές (εκκλησιαστικό όργανο), Τιάνγουα Γιανγκ (βιολί) κ.ά.
   
Εγχώρια δημιουργία

Πιστή στην πολιτική της ν’ αναδεικνύει την εγχώρια μουσική δημιουργία και το καλλιτεχνικό δυναμικό, η Κ.Ο.Α. συμμετέχει το 2017 στο Έτος Σπύρου Σαμάρα και στις εκδηλώσεις που διοργανώνονται με αφορμή την 100η επέτειο θανάτου του κορυφαίου συνθέτη της Επτανησιακής Σχολής, ερμηνεύοντας το Μάιο την όπερά του “Δεσποινίς ντε μπελ ιλ”, έργο που έχει να παιχτεί στην Ελλάδα πάνω από εκατό χρόνια. Θα ερμηνεύσει όμως κι άλλα έργα σημαντικών Ελλήνων συνθετών, σε πρώτη παγκόσμια ή ελληνική εκτέλεση. Έτσι, θ’ ακούσουμε για πρώτη φορά παγκοσμίως τη Συμφωνική Σουίτα από τη “Φόνισσα” του Γιώργου Κουμεντάκη και σε πρώτη ελληνική εκτέλεση το “Πρελούδιο και φούγκα σε σι ελάσσονα” του Μπαχ σε διασκευή Δημήτρη Μητρόπουλου, όπως και το βαλς “Εορταστικοί χαιρετισμοί” του, λησμονημένου σήμερα, Θεμιστοκλή Μεταξά, του οποίου όμως τα βαλς παίζονταν από την ορχήστρα του μεγάλου Γιόχαν Στράους. Έργα των κορυφαίων Ελλήνων συνθετών Νίκου Σκαλκώτα, Γιάννη Κωνσταντινίδη και Μίκη Θεοδωράκη θα ερμηνεύσει η Ορχήστρα στη συναυλία που θα δώσει το Νοέμβριο, με αφορμή την 100η επέτειο από την ίδρυση της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών-στην οποία οφείλεται ένα «ευχαριστώ» γιατί επέλεξε να εορτάσει μαζί μας αυτά τα σημαντικά της γενέθλια. Επίσης, η Κ.Ο.Α. θα συνεργαστεί και με πολλούς σημαντικούς Έλληνες σολίστ. Πέρα από τους καταξιωμένους καλλιτέχνες, Δημήτρη Τουφεξή, Δόμνα Ευνουχίδου, Θεόδωρο Κερκέζο, θα έχει τη χαρά να υποδεχτεί και πολύ ταλαντούχους νέους σολίστ, όπως η Θεοδοσία Ντόκου και η Αλεξία Μουζά, καθώς και εξαίρετους μουσικούς που προέρχονται από τους δικούς της κόλπους, όπως τη Χριστίνα Παντελίδου και το Γιάννη Τσιτσελίκη.

Ο «χάρτης» της σεζόν μας

Ως προς τους θεματικούς κύκλους των τακτικών μας συναυλιών, εκτός από τον ήδη προαναφερθέντα με τίτλο «Οι Πόλεις της Μουσικής» και σταθμούς σε Λειψία, Μόσχα, Λονδίνο, Βιέννη, Πράγα, Δρέσδη, Παρίσι, Νέα Υόρκη, αλλά και (ως μνεία στο Σπύρο Σαμάρα) Κέρκυρα, ας επισημάνουμε ότι συνεχίζεται εφέτος ο Κύκλος Μάλερ (με το Στέφανο Τσιαλή να διευθύνει το Φεβρουάριο την Έκτη Συμφωνία του μεγάλου Αυστριακού) και επανέρχεται η λογική των συναυλιών «για νέους από 8 έως 108 ετών» με τον Ευρωπαίο μετρ της διεύθυνσης κινηματογραφικής μουσικής και αγαπημένο πια του αθηναϊκού κοινού Φρανκ Στρόμπελ ν’ αναμετράται αυτή τη φορά με το κλασικό αριστούργημα του βωβού γερμανικού εξπρεσιονισμού «Μετρόπολις» του Φριτς Λανγκ και με τη μουσική  του Γκότφρηντ Χούπερτς. Επανέρχεται όμως και ο Κύκλος Μουσικής Δωματίου «Μουσικοί Περίπατοι στα Μουσεία», προβλέποντας καταρχάς συναυλίες στους διαφορετικούς χώρους του Μουσείου Μπενάκη με το οποίο είχαμε και πέρυσι μία εξαιρετική συνεργασία. Ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί όμως η συναυλία που θα δώσει η Κ.Ο.Α. στις 2 Οκτωβρίου, άμα τη επιστροφή της από τη Γάνδη, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για τα 150 του χρόνια. Τέλος με 5 συμπαραγωγές και 2 παραχωρήσεις της Ορχήστρας υπέρ παραγωγών του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, ενισχύουμε και επιβεβαιώνουμε τη συγγενική σχέση α’ βαθμού που μας συνδέει πλέον με τον Οργανισμό.

Επιτέλους.. Ακαδημία Νέων Μουσικών της Κ.Ο.Α.

Σ’ αυτά λίγο-πολύ συνίσταται η «πολυχρωμία» του φετινού καλλιτεχνικού μας προγραμματισμού. Στο πεδίο των εκπαιδευτικών μας δράσεων, αυτή είναι με βεβαιότητα μία χρονιά-σταθμός στην Ιστορία της Ορχήστρας. Κι αυτό γιατί σε λίγες ημέρες αρχίζει και επισήμως η πρώτη χρονιά λειτουργίας της Ακαδημίας Νέων Μουσικών της Κ.Ο.Α. Πρόκειται, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, για ένα νέο και πολλά υποσχόμενο εκπαιδευτικό πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης μουσικών που υλοποιείται με την ευγενική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

Αποστολή της Ακαδημίας είναι η διετής προετοιμασία νέων μουσικών από κορυφαίους Έλληνες και ξένους μουσικούς ορχήστρας, σολίστ και αρχιμουσικούς για τη στελέχωση ορχηστρών ανά τον κόσμο καθώς και για τη συμμετοχή τους σε διεθνείς ακροάσεις-διαγωνισμούς. Παράλληλα, δίνεται η ευκαιρία στους σπουδαστές να συμπράξουν με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στην πλήρη σύνθεσή της, σε συναυλίες της στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και σε εκπαιδευτικά προγράμματα σ’ όλη την Αττική. Το έργο της διδασκαλίας αναλαμβάνουν κορυφαίοι μουσικοί της Κ.Ο.Α., της αρχαιότερης συμφωνικής ορχήστρας της Ελλάδας, όλοι με πολυετή και αναγνωρισμένη πορεία και πείρα, καθώς και διακεκριμένοι έλληνες και ξένοι σολίστ και αρχιμουσικοί οι οποίοι επιστρατεύτηκαν για να μεταλαμπαδεύσουν τη γνώση και την εμπειρία τους στους μελλοντικούς τους συναδέλφους.

Σ’ αυτήν την πρώτη, πιλοτική χρονιά της παρουσίας της (2016-2017), η Ακαδημία θα προσφέρει στους 18 υποτρόφους της μαθήματα-σεμινάρια που θα αφορούν στα έγχορδα και τα κρουστά. Οι υποψήφιοι θα επιλεγούν μέσω ακροάσεων που θα πραγματοποιηθούν περί τα τέλη του μηνός κι αφού έχουν καταθέσει αίτηση συμμετοχής μέχρι τις 23 Σεπτεμβρίου. Η εορταστική κορύφωση της φετινής λειτουργίας της Ακαδημίας θα γίνει στις 7 Ιουνίου με μια συναυλία όπου οι νέοι, εκκολαπτόμενοι μουσικοί θα συνεργαστούν ισότιμα με τους επαγγελματίες συναδέλφους τους της Κ.Ο.Α., υπό την εμπνευσμένη μπαγκέτα του Κρίστοφ Πόππεν και με τη σύμπραξη στο πιάνο της ταλαντούχας Ευγενίας Παπαδήμα.

Κατά τα άλλα το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα θα αγκαλιάσει και εφέτος τις καθιερωμένες πια δράσεις μας: Ανοιχτές Δοκιμές, Εισαγωγικές Ομιλίες, Δικαίωμα στη Μουσική, Εργαστήριο για χάλκινα πνευστά, Άγονη Γραμμή Γόνιμη και βέβαια το (Επι) μένοντας Αιγαίο που ξεκίνησε ως «(Επι)μένοντας Κυκλάδες» αλλά συνάντησε τόσο ενθουσιώδη υποδοχή ώστε να ανοίξει πανιά σε όλο το πέλαγος!

Vielen Dank!

Πάντα, αλλά και πολύ περισσότερο σε εποχές δύσκολες, οι συνεργάτες και οι χορηγοί είναι πολύτιμοι σύμμαχοι. Στην περίπτωση της Γερμανικής Πρεσβείας μπορούμε, όμως, να μιλάμε και για πολύτιμους και σταθερούς εδώ και χρόνια, φίλους: Η γενναιόδωρη υποστήριξή τους αφορά στη διοργάνωση ορισμένων από τις τακτικές συναυλίες μας, στη μετάκληση Γερμανών αρχιμουσικών και σολίστ, καθώς και σε διαφορετικές εκφάνσεις του εκπαιδευτικού μας προγράμματος-με έμφαση στο (Επι) μένοντας Αιγαίο. Το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τους πούμε «vielen dank» («χίλια ευχαριστώ»)!   

Και «ευχαριστούμε»!

Σύσσωμη η Ορχήστρα και ο Διευθυντής της θέλουν να απευθύνουν ένα θερμότατο «ευχαριστώ» στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, του οποίου η πλουσιοπάροχη στήριξη κατέστησε δυνατό ένα μεγάλο όνειρο της Κ.Ο.Α. Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται και στις Πρεσβείες της Δανίας και του Ισραήλ, καθώς και στα Μορφωτικά Ινστιτούτα της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Δανίας.

Εξυπακούεται ότι η Κ.Ο.Α. απευθύνει το μεγαλύτερο και θερμότερο «ευχαριστώ» στο κοινό που την ακολουθεί, τη στηρίζει και με την σταθερή παρουσία του την επιβραβεύει και της δίνει δύναμη να νικά τις αντιξοότητες και να προχωρά με σίγουρο βηματισμό προς το μέλλον.