Κούνλε Αφολαγιάν: Μου αρέσει να παρουσιάζω ρεαλιστικά τους πάντες και τα πάντα της χώρας μου

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της 3ης Εβδομάδας Αφρικανικού Κινηματογράφου που διοργανώνει η Ταινιοθήκη της Ελλάδας, το Culturenow.gr μίλησε με τον τιμώμενο σκηνοθέτη από την Νιγηρία, Κούνλε Αφολαγιάν.

Δύο ταινίες μυθοπλασίας (The Figurine, Phone Swap) και ένα ντοκιμαντέρ (Orisas Deities) πρόκειται να προβληθούν στην Ταινιοθήκη, όπου το κοινό θα μπορεί να παρακολουθήσει ταινίες από την μακρινή ήπειρο της Αφρικής.

Συνέντεξη: Ελένη Φιλίππου

CultureNow.gr: Η κινηματογραφική βιομηχανία της Νιγηρίας, γνωστή και ως Nollywood, είναι η τρίτη μεγαλύτερη του κόσμου, με παραγωγή 2000 ταινίες ετησίως. Είναι όμως η ποιότητα ανάλογη της ποσότητας;

Κούνλε Αφολαγιάν: Όντως για τέτοια νούμερα μιλάμε, αλλά αυτό ίσχυε κυρίως από την δεκαετία του ΄90 μέχρι και το 2008. Ο αριθμός πλέον έχει μειωθεί, καθώς η επιρροή που είχαν στο κοινό αυτού του είδους οι ταινίες έχει ξεπεραστεί. Τώρα πια ο κόσμος ζητάει ποιοτικές ταινίες. Εγώ έκανα το σκηνοθετικό ντεμπούτο μου το 2006 και οι υψηλές αξίες παραγωγής ήταν για μένα βασική προτεραιότητα, ακόμα και εκείνη την εποχή. Πλέον είναι φανερό, ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του κόσμου απαιτεί να υπάρχει ποιοτικό σινεμά.

C.N: Ποια είναι η άποψη σας για τον “Κινηματογράφο του Τρίτου Κόσμου” σήμερα; Το γεγονός δηλ. ότι πλέον έχει κερδίσει τόσο την προσοχή όσο και την παρουσία του στα διεθνή Φεστιβάλ του κόσμου, στην θεωρία του Κινηματογράφου, κλπ.

Κ.Α: Η Νιγηρία είχε καταφέρει να παρευρίσκεται σε μεγάλα διεθνή Φεστιβάλ, όπως οι Κάννες, ήδη από το 1979. Ο πατέρας μου, μάλιστα, ήταν ένας από τους σκηνοθέτες που με τις ταινίες του είχε την ευκαιρία να παραστεί σε φεστιβάλ από όλο τον κόσμο. Βέβαια, με την ανακάλυψη του ψηφιακού σινεμά αυτή η εποχή σταμάτησε για την Νιγηρία. Η πλειονότητα των Αφρικανικών ταινιών που προβάλλονται πια στα μεγάλα φεστιβάλ είναι είτε Βρετανικές, είτε Αμερικανικές ή Ευρωπαϊκές συμπαραγωγές. Είναι πολύ δύσκολο μια ανεξάρτητη ταινία με ανεξάρτητη παραγωγή να κερδίσει μια θέση τόσο στα φεστιβάλ όσο και στην διανομή. Από την προσωπική μου εμπειρία, παρά τις θετικές κριτικές που έχουν γραφτεί για τις ταινίες μου, καμιά από αυτές δεν κατάφερε να εξασφαλίσει παγκόσμια διανομή. Ελπίζω όμως κάποια στιγμή να καταφέρω να γίνει και αυτό.

C.N: Ποιούς σκηνοθέτες θαυμάζετε περισσότερο; Έχετε επηρεαστεί από το έργο τους;

Κ.Α: Μου αρέσουν και θαυμάζω αρκετούς σκηνοθέτες, στους οποίους κάνω αναφορές μέσα από τις ταινίες μου. Ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Ταραντίνο, ο Μελ Γκίμπσον, ο Σπάικ Λι είναι μερικοί από αυτούς.

C.N: Ο κόσμος όπου ζουν οι ήρωες στις ταινίες σας δείχνει να είναι διχοτομημένος σε σχήματα όπως π.χ παρελθόν/παρόν, ζωή στο χωριό/πόλη, φτώχεια/πλούτος, παράδοση/εκμοντερνισμός. Είναι όντως έτσι η σημερινή κατάσταση στην Νιγηρία;   

Κ.Α: Αυτή ακριβώς είναι η Νιγηρία. Προσπαθώ πάντα στις ταινίες μου να την παρουσιάζω έτσι όπως είναι. Η εικόνα της Αφρικής που παρουσιάζεται στον δυτικό κόσμο είναι η Φτώχεια. Δεν είναι όμως έτσι. Υπάρχουν και εδώ οι πλούσιοι, η μεσαία αστική τάξη και οι φτωχοί όπως υπάρχουν και στην Αμερική, την Ευρώπη, την Ασία και τον υπόλοιπο κόσμο. Η Νιγηρία είναι μια ιδιόμορφη χώρα, λόγω της γεωγραφικής, γλωσσικής και εθνικής ποικιλομορφίας της. Μου αρέσει να παρουσιάζω ρεαλιστικά τους πάντες και τα πάντα της χώρας μου.

C.N: Στο πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ σας (ORISA DEITIES) ερευνάτε τον τρόπο με τον οποίο οι Θεότητες της φυλής Yoruba και η λατρεία τους έχουν επιβιώσει μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Όπως αναφέρετε και εσείς, οι νέα γενιά της Νιγηρίας έχει εγκαταλείψει όλη αυτήν την εθιμοτυπία και τις πεποιθήσεις της. Γιατί; Δεν υπάρχουν σήμερα επιρροές από όλο αυτόν τον θρησκευτικό πλούτο του παρελθόντος;

Κ.Α: Η μοντέρνα Νιγηρία έχει υιοθετήσει και ζει σύμφωνα με τον δυτικό τρόπο ζωής. Η χώρα απαρτίζεται κυρίως από χριστιανούς και μουσουλμάνους, αλλά ακόμα και αυτοί που πιστεύουν ακόμη στην παραδοσιακή θρησκεία, δεν το υποστηρίζουν «ανοιχτά». Οι περισσότεροι κινηματογράφοι που χτίστηκαν την δεκαετία του ΄60 μετατράπηκαν σε εκκλησίες το ΄90. Είναι πράγματι κρίμα οι άνθρωποι να μην μπορούν να ξεχωρίσουν μεταξύ θρησκείας και πολιτισμού, και να τα συγχωνεύουν σε ένα.

C.N: Ποια είναι η στάση σας απέναντι στο πολιτικό σινεμά; Ενδιαφέρεστε για τον κοινωνικό ρόλο που ο κινηματογράφος, ως μέσο, μπορεί να λειτουργήσει σχετικά με την «απο-αποικιοκρατία του πολιτισμού», έτσι όπως υποστηρίζεται στην τριτοκοσμική κινηματογραφική θεωρία;

Κ.Α: Σε σχέση με αυτό…. Θα πρέπει να δείτε την νέα μου ταινία, με τίτλο “October 1”, που εκτυλίσσεται στην Νιγηρία του 1960 και τον αγώνα για την Ανεξαρτησία της. Θίγει κοινωνικά, θρησκευτικά και πολιτιστικά θέματα και νομίζω ότι θα «ταράξει τα νερά» και θα προκαλέσει σχετικές συζητήσεις.

C.N: Προτού ασχοληθείτε με το σινεμά, δουλεύατε σε τράπεζα. Ποιά ήταν η αφορμή για αυτήν την αλλαγή καριέρας;

Κ.Α: Ενδιαφέρον, όνειρα και πάθος.
 

Η 3η εβδομάδα Αφρικανικού Κινηματογράφου θα διαρκέσει από τις 20 έως τις 26 Φεβρουαρίου 2014 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ