Ιουλίτα Ηλιοπούλου: Ο Κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη, ποίηση και ζωγραφική

Η έκθεση Ο Κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη, ποίηση και ζωγραφική, που πραγματοποιείται στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, επιζητεί να παρουσιάσει στο κοινό στοιχεία της προσωπικής μυθολογίας του Ελύτη. Να προβάλει σταθμούς της ζωής και του έργου του, να επισημάνει τις βασικές θέσεις και αισθητικές του αρχές, να καταδείξει το ενιαίο της ποιητικής λειτουργίας. Χειρόγραφα, πρώτες εκδόσεις, ζωγραφικοί πίνακες, συνεικόνες, αλλά και έργα ζωγράφων της Γενιάς του ’30, που διασταυρώθηκαν με την ποίηση του Ελύτη, καθώς και έργα σημερινών καλλιτεχνών, που εμπνεύστηκαν απ’ αυτήν, απαρτίζουν την έκθεση, συνιστώντας ένα ιδιαίτερο ψηφιδωτό λυρικής ευαισθησίας.

Ένας συνεχής διάλογος ποίησης και ζωγραφικής ανοίγεται στα μάτια του επισκέπτη που δεν έχει παρά να ακούσει τον ήχο των εικόνων, να δει τα χρώματα των λέξεων, να νιώσει το πέρασμα ενός πιο καθαρού αέρα, ενός αέρα που μπορεί να εμφανίσει μπροστά στα μάτια μας όχι μόνον αισθητικά σύνολα αλλά αισθητοποιημένες ιδέες και αξίες.

Γιατί απ’ τη μια μεριά ο Ελύτης γνωρίζει γράφοντας να απευθύνεται άμεσα, και συχνά ευφρόσυνα, στην όραση, μέσα από έναν καταιγισμό οπτικών ερεθισμάτων, απ’ την άλλη όμως επιτυγχάνει να ενδυναμώνει τις εικόνες του με ποικίλα σημαινόμενα, έτσι που να γίνονται σημεία ενός ιδιαίτερου ποιητικού κώδικα. Το καράβι σε κήπο, η θεά Φυτώ, οι ιπτάμενες κόρες, η διαύγεια του βυθού, η ένταση των μονοτονικών χρωμάτων δεν αποτελούν μόνον αισθητικές ποιότητες αλλά και σύμβολα ενός αξιακού συστήματος όπου, η διαφάνεια, η ακριβής στιγμή, η αθωότητα, η δικαιοσύνη βρίσκονται στα θεμέλια του.

Και ενώ η εικαστική του έκφραση δεν συνιστά αναπόσπαστο συμπλήρωμα ή ερμηνεία της ποιητικής του, παρά ενασχόληση των ελεύθερων ωρών του, ο Ελύτης, ωστόσο, και μέσα σ’ αυτήν παραμένει πιστός στις ίδιες αξίες και αρχές και τολμά με την ίδια διάθεση ανατροπής, με αυξημένη παιδικότητα και ελεύθερη συνδυαστική σκέψη να αποτυπώσει αλλιώς ανάλογα αιτήματα και θέσεις με αυτά της γραφής του: η υπέρβαση των λογικών ή φυσικών ορίων, η γεωμέτρηση, η απόσπαση της ιδέας και αίσθησης από το συγκεκριμένο αντικείμενο κάθε φορά, η διαφάνεια, η μετάθεση ιδιοτήτων από τον φυτικό στον υδάτινο κόσμο και τανάπαλιν, αποτελούν μια άμεση χαρτογράφηση των εικαστικών του έργων και συνάμα του προσωπικού του ψυχικού τοπίου.

«Ανάγκη να μετατρεπόμαστε κάθε στιγμή σε εικόνα» έγραφε στα Τρία ποιήματα με σημαία Ευκαιρίας και εμείς μέσα από φωτογραφίες, χειρόγραφα εργασίας, εξώφυλλα βιβλίων ελληνικών και ξένων, από ντοκουμέντα (βραβείο Νόμπελ) από έργα τέχνης επιζητούμε να βρούμε κάτι από τον δικό του εαυτό, σήμερα εκατό χρόνια από τη γέννησή του.

Info:

H Ιουλίτα Ηλιοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Είναι ποιήτρια και δοκιμιογράφος, ενώ έχει βραβευτεί με το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου 2005 για το έργο της «Τι ζητάει ο Ζήνων;». Υπήρξε η σύντροφος του Οδυσσέα Ελύτη μέχρι το τέλος της ζωής του και έχει επιμεληθεί πολλές εκδόσεις για το βραβευμένο Έλληνα ποιητή. Είναι η εμπνεύστρια της έκθεσης «Ο κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη: Ποίηση και ζωγραφική» που φιλοξενείται στο Ίδρυμα Θεοχαράκη από τις 22 Σεπτεμβρίου μέχρι και τις 27 Νοεμβρίου 2011.

Photo: Αλεξάνδρα Αργύρη