Με ευρηματικότητα και αδρές πινελιές ο Δημήτρης Σωτάκης στήνει ένα μυθιστόρημα για τη διεκδίκηση εκείνων των ονείρων, που μπορούν να προσδιορίσουν εκ νέου τον άνθρωπο και του δικαιώματος όλων μας στον ενθουσιασμό της αλλαγής και τη διεκδίκηση της αυτογνωσίας.

Ο Ροβήρος του Σωτάκη είναι ένας απλός άνθρωπος. Όταν οι συγκυρίες τον φέρουν ναυαγό σε ένα νησί ερημικό τότε η επιβίωση θα γίνει το πρώτο μέλημά του. Αφού κατορθώσει να βρει τους τρόπους με τους οποίους θα μπορέσει να ξεπεράσει τα βασικά προβλήματα επιβίωσης τότε θα αρχίσει να σκέφτεται για τη ζωή, οριοθετώντας της σε ένα πιο φιλοσοφικό πλαίσιο μια και ο χρόνος, τον οποίο διαθέτει τώρα πια ο Ροβήρος είναι άπλετος και εντελώς άδειος. Πολύ σύντομα θα καταλάβει ότι η ευτυχία είναι αποτέλεσμα των επιλογών μας και θα συλλάβει την ιδέα της δημιουργίας ενός σούπερ μάρκετ πάνω σ’ αυτό το ερημικό νησί, ως το όχημα που θα τον οδηγήσει σ’ αυτήν μέσω της κοινωνικής καταξίωσης που μπορεί να του επιφέρει— αλήθεια σε ποια κοινωνία;

Με ένα κείμενο που ρέει αβίαστα και κρατά αμείωτο το αναγνωστικό ενδιαφέρον και με μια γλώσσα καυστική και ενίοτε σαρκαστική ο Σωτάκης σκιαγραφεί όλες τις υπαρξιακές αγωνίες του σύγχρονου ανθρώπου. Με το υπερβατικό στοιχείο να μετεωρίζεται σε όλη τη διάρκεια της διήγησης και να σκηνοθετεί απίθανους κόσμους ο Σωτάκης φέρνει στο φως όλες τις ψυχικές διακυμάνσεις του ήρωά του, προβάλει τις αγωνίες του και ενισχύει τις αποφάσεις του και το κάνει με έναν τρόπο που δεν κουράζει και ταυτόχρονα δημιουργεί πολλά ερωτηματικά στον αναγνώστη για τη σχέση του με τις δικές του επιλογές ζωής, για την εξελικτική δύναμη του ανθρώπου που μπορεί να τον μεταμορφώνει τόσο στο συνειδητό επίπεδο όσο και στο ασύνειδο.

Γράφοντας αυτό το βιβλίο ο Σωτάκης έχει κατά νου, πώς ο καλύτερος τρόπος για να πεις την αλήθεια και να φέρεις στην επιφάνεια της αναγνωστικής συνείδησης συγκεκριμένους προβληματισμούς είναι ο αλληγορικός. Έτσι στήνει το μυθιστόρημά του με χιούμορ, τονίζοντας την ανάγκη όλων μας να βρούμε τον αληθινό μας εαυτό ακόμα και μέσα σε εκείνους τους κόσμους που μάλλον ευθύνονται για την απώλειά του.

Ο Ροβήρος καπιταλιστικού τύπου σχέδια κάνει ακόμη και όταν βρίσκεται ολομόναχος ναυαγός σε ένα τροπικό και εντελώς ερημικό νησί. Την ιδέα μιας επιχείρησης σκαρφίζεται και την επέκτασή της ονειρεύεται για να ολοκληρωθεί το καταπιεσμένο του προσωπικό όνειρο της επιτυχίας. Η στοχοπροσήλωσή του είναι απόλυτη. Όπως και η ανάγκη του να γίνει ο κυρίαρχος του τόπου στον οποίο βρίσκεται, μέσω μιας εντελώς κοινωνικά προσδιοριζόμενης ταυτότητας, την οποία βρίσκει πρόσφορο έδαφος, επιτέλους, να κατασκευάσει.

«[…] τελικός στόχος θα ήταν η δημιουργία ενός κόσμου· η ευθύνη μου ήταν μεγάλη, αφού στην πραγματικότητα δεν ήμουν μόνο ο ιδρυτής ενός σούπερ μάρκετ, αλλά και ο υπεύθυνος για την ύπαρξη μιας νέας κοινότητας στην ευρύτερη περιοχή. Ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι η ζωή θα μου επιφύλασσε ένα τέτοιο μέλλον, ήταν τόσο μεγάλη τιμή αυτή η μοίρα, που απορούσα αν πραγματικά την άξιζα», γράφει ο Σωτάκης και φέρνει αντιμέτωπο τον αναγνώστη του με όλα όσα πραγματικά έχει στο μυαλό του ο σύγχρονος άνθρωπος για το μέλλον του και τη δίψα του για κυριαρχία ακόμη και όταν δεν υπάρχει καμιά ανάγκη γι’ αυτήν.

Η ανάγκη να ανεβεί τα κοινωνικά στρώματα ακόμη και όταν δεν υπάρχει κανένα μονοπάτι για να βαδίσει. Η προβολή του κυρίαρχου υπερεγώ σε έναν κόσμο εντελώς άδειο και η φιλοδοξία μιας επιτυχίας γεμάτη παραδοξότητες σκηνοθετούν έναν αφηγηματικό κόσμο, που δημιουργείται για να λειτουργήσει, ως ο καθρέφτης των συνειδήσεων όλων μας.

Ο Ροβήρος είναι η προσωποποίηση όλων των φιλοδοξιών μας, στο πρόσωπό του πραγματώνεται η ανάγκη της καταξίωσης που όλοι μας μοιραζόμαστε και τελικά οι σκέψεις του είναι εκείνες που σκηνοθετούν τον πραγματικό κόσμο στον οποίο ζούμε. Ο άνθρωπος αντιμέτωπος με τη φύση και τον πολιτισμό. Αντιμέτωπος με τις κοινωνικές νοοτροπίες που τον δημιούργησαν, την τεχνολογία και την υπεροχή. Κι όλα αυτά σε ένα εντελώς υπερρεαλιστικό σκηνικό. Με αρκούδες που διεκδικούν τρυφερότητα και ανθρώπινους υπερβατικούς υπολογισμούς.

«Η ιστορία ενός σούπερ μάρκετ» είναι ένα μυθιστόρημα για τον ανθρώπινο αυτοπροσδιορισμό μέσα στην καπιταλιστικά οργανωμένη σύγχρονη κοινωνία μια ανατομία των συνθηκών μέσα στις οποίες ζει και κινείται σήμερα ο άνθρωπος, μια καταγραφή της ανθρώπινης ανάγκης για κυριαρχία και των λανθασμένων τρόπων που εφευρίσκει ώστε να φτάσει σ’ αυτήν.


Το βιβλίο του Δημήτρη Σωτάκη, Η ιστορία ενός σούπερ μάρκετ, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.