Η Φιλαρμονική του Ισραήλ υπό τον Ζούμπιν Μέτα επιστρέφει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Σχεδόν ένα χρόνο μετά την τελευταία εμφάνισή της στην Αθήνα, η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ισραήλ επανακάμπτει… δριμύτερη στο Μέγαρο με δύο εμφανίσεις το Σάββατο 17 και την Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου (ώρα 9:00 μ.μ.) στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, πάντοτε υπό τη διεύθυνση του Ζούμπιν Μέτα.

Η Φιλαρμονική του Ισραήλ, στις συναυλίες της στο ΜΜΑ με τις οποίες εγκαινιάζεται η νέα καλλιτεχνική περίοδος 2016-17, θα ερμηνεύσει δύο διαφορετικά προγράμματα. Την πρώτη βραδιά (17/9) θα παρουσιάσει έργα Τσαϊκόφσκι, Σούμπερτ και Σούμαν (σολίστ, ο τσελίστας Μαρσέλ Μπέργκμαν), ενώ για τη δεύτερη (18/9) έχει επιλέξει αποκλειστικά συνθέσεις Ρίχαρντ Στράους. Θα ακουστούν, μεταξύ άλλων, τα αριστουργηματικά Τέσσερα τελευταία τραγούδια που θα ερμηνεύσει η πολυβραβευμένη αμερικανίδα σοπράνο Κριστίν Λιούις. Η μετάκληση της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Ισραήλ πραγματοποιείται χάρη στη γενναιόδωρη χορηγία Έλληνα του εξωτερικού, ο οποίος επιθυμεί η δωρεά του να παραμείνει ανώνυμη.

Το πρόγραμμα

Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου
Τσαϊκόφσκι, Σούμαν, Σούμπερτ

Με κεντρικό άξονα τον ευρωπαϊκό Ρομαντισμό, όπως αυτός εκφράστηκε μέσα από τις συνθέσεις του Τσαϊκόφσκι, του Σούμαν και του Σούμπερτ, το πρόγραμμα  της πρώτης συναυλίας της Φιλαρμονικής του Ισραήλ στο Μέγαρο αναδεικνύει γνωστές αλλά και λιγότερο γνωστές σελίδες της πλούσιας εργογραφίας τους.

Η βραδιά θα αρχίσει με το αισθαντικό Andante cantabile σε σι ύφεση μείζονα, αρ. 1, για βιολοντσέλο και ορχήστρα, έργο ΙΙ του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι (1840-1893) που αποτελεί μεταγραφή από τον ίδιο τον συνθέτη του β΄ μέρους του πρώτου του Κουαρτέτου για έγχορδα σε ρε μείζονα. Το τετραμερές έργο συνδυάζει αριστοτεχνικά τα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα με τα στοιχεία της ρωσικής παράδοσης. Στη συναυλία του Σαββάτου 17 Σεπτεμβρίου, τα σολιστικά μέρη θα ερμηνεύσει ο Μαρσέλ Μπέργκμαν, σολίστ και εξάρχων στα βιολοντσέλα της Φιλαρμονικής του Ισραήλ.

Το πρώτο μέρος της βραδιάς θα κλείσει με το περίφημο Κομμάτι κοντσέρτου για τέσσερα κόρνα και ορχήστρα, έργο 86 του Ρόμπερτ Σούμαν (1810-1856), με σολίστ τους Νταλίτ Σεγκάλ, Γιοέλ Αμπαντί, Μάικλ Σλάτκιν και Ιταμάρ Λέσεμ. Το έργο, που αποτελείται από τρία μέρη, γράφτηκε το 1849 και αναθεωρήθηκε δύο χρόνια αργότερα από τον μεγάλο γερμανό μουσουργό, σε μια εποχή που το κόρνο είχε τελειοποιηθεί τεχνικά ως χάλκινο πνευστό και είχε μετατραπεί πλέον σε όργανο ικανό να ερμηνεύσει ακόμη και τα πιο δεξιοτεχνικά περάσματα.

Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει τη Συμφωνία σε ντο μείζονα αρ. 9, D 944, γνωστή και ως «Μεγάλη», του Φραντς Σούμπερτ (1797-1828). Η τετραμερής Μεγάλη συμφωνία γράφτηκε λίγους μήνες πριν τον θάνατό του, αλλά παρουσιάστηκε μόλις δέκα χρόνια αργότερα στη Λειψία υπό τη μουσική διεύθυνση του Μέντελσον. Στην πρώτη κριτική παρουσίασή της, ο Σούμαν υπογράμμισε την απομάκρυνσή της από τα κλασικά πρότυπα και τη χαρακτήρισε ζωντανή ηχητική εικόνα που αποτυπώνει τη ρομαντική ζωή της Βιέννης.

Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου
Ρίχαρντ Στράους

Η δεύτερη βραδιά της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Ισραήλ στο Μέγαρο είναι αφιερωμένη εξ ολοκλήρου σε μια από τις σπουδαιότερες συνθετικές μορφές του 20ού αιώνα, στον Ρίχαρντ Στράους (1864-1949). Η αυλαία θα ανοίξει με το πανέμορφο μουσικό παραμύθι Τα φαιδρά καμώματα του Τιλ Όυλενσπηγκελ, έργο 28, που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1895. Είναι ένα συμφωνικό ποίημα βασισμένο σε έναν παλιό μύθο με πρωταγωνιστή ένα ιστορικό πρόσωπο του 14ου αιώνα, τον Τιλ τον Πονηρό, ο οποίος ήταν μάλλον αγύρτης παρά επαναστάτης και ξεσήκωσε τους αγροτικούς πληθυσμούς της Γερμανίας και της Φλάνδρας. Ο Στράους αφηγείται με απολαυστικό τρόπο τις κατεργαριές του Τιλ, ο οποίος όμως έχει κακό τέλος, αφού παραπέμπεται στο συμβούλιο των προεστών που αποκαλύπτει την ενοχή του και τον καταδικάζει σε θάνατο.

Από το αφιέρωμα δεν θα μπορούσαν να λείπουν τα Τέσσερα τελευταία τραγούδια για υψίφωνο και ορχήστρα τα οποία θα ερμηνεύσει η αμερικανίδα λυρική σπίντο σοπράνο Κριστίν Λιούις. Ο Ρίχαρντ Στράους, που ήταν παντρεμένος με την υψίφωνο Πωλίν ντε Άννα, ύμνησε τη γυναικεία φωνή όσο κανένας άλλος συνθέτης μέσα από τα 200 και πλέον τραγούδια του αλλά και μέσα από τις όπερές του. Στα συγκεκριμένα φωνητικά του κομψοτεχνήματα («Άνοιξη», «Σεπτέμβρης», «Την ώρα του ύπνου» και «Σούρουπο»), η διαφανής και ατμοσφαιρική γραφή του αναδεικνύει με κομψότητα και ευαισθησία την ποίηση των Έσσε και Άιχεντορφ. Ο κορυφαίος γερμανός μουσουργός συνέθεσε και τα τέσσερα τραγούδια στα 1946, αλλά δεν πρόλαβε να τα ακούσει σε συναυλιακή εκτέλεση, καθώς πρωτοπαρουσιάστηκαν το 1950, έναν χρόνο μετά τον θάνατό του, από την Κίρστεν Φλάγκσταντ.

Ο επίλογος της δεύτερης συναυλίας ανήκει στο τονικό ποίημα για μεγάλη ορχήστρα Η ζωή ενός ήρωα, έργο 40. Γραμμένο την περίοδο 1897-8, σημείωσε θριαμβευτική επιτυχία ήδη από την πρώτη παρουσίασή του το 1899 στη Φρανκφούρτη, ενθουσιάζοντας το κοινό παρά τις επιφυλάξεις των κριτικών. Σύμφωνα με τον Ρίχαρντ Στράους, συνιστά δίπτυχο με το συμφωνικό του ποίημα Δον Κιχώτης. Αποτελείται από έξι μέρη («Ο ήρωας», «Οι αντίπαλοι του ήρωα», «Η σύντροφος του ήρωα», «Ο ήρωας στη μάχη», «Τα έργα ειρήνης του ήρωα» και «Η αναχώρηση του ήρωα από τον κόσμο και η τελείωσή του»), τα οποία και εκτελούνται χωρίς διακοπή. Το έργο χαρακτηρίζεται από ευφάνταστο ύφος, έντονη θεατρικότητα και ευρηματική ενορχήστρωση.

Η πολυβραβευμένη αμερικανίδα σοπράνο Κριστίν Λιούις έχει διακριθεί σε καλλιτεχνικές διοργανώσεις των ΗΠΑ και άλλων χωρών, όπως οι διεθνείς διαγωνισμοί «Φερρούτσο Ταλιαβίνι», «Τζαν Μπαττίστα Βιόττι», «Οράτσιο Τόζι» και «Debutto a Merano» (βραβείο όπερας και κοινού). Επίσης, το 2010 της απενεμήθη ο τίτλος της «Καλλιτέχνιδας της χρονιάς» στο Φεστιβάλ Όπερας της Σαβονλίννας καθώς και το βραβείο οπερατικής ερμηνείας από το Ίδρυμα της Βερόνας για την Αρένα.

Λυρική ερμηνεύτρια με εντυπωσιακή σκηνική παρουσία, η Κριστίν Λιούις έχει διαπρέψει διεθνώς ενσαρκώνοντας ηρωίδες του Βέρντι. Έχει τραγουδήσει Αΐντα σε πολλά λυρικά θέατρα: μεταξύ άλλων, στη Σκάλα του Μιλάνου (υπό τον Ζούμπιν Μέτα), στην Αρένα της Βερόνας, στην Όπερα της Βιέννης, στο Βασιλικό Θέατρο του Τορίνου, στο Θέατρο Σαν Κάρλο της Νάπολης, στη Βασιλική Όπερα της Βαλλονίας. Ως Αΐντα έχει εμφανιστεί επίσης στη Γερμανία, στο Βέλγιο, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Νότια Κορέα, στο Καζακστάν και αλλού. Το ρεπερτόριό της περιλαμβάνει τους ρόλους της Λεονόρας (Τροβατόρε του Βέρντι), της Ελιζαμπέτα (Ντον Κάρλο του Βέρντι), της Αμέλια (Χορός μεταμφιεσμένων του Βέρντι), της Μιμί (Μποέμ του Πουτσίνι), της Λιού (Τουραντότ του Πουτσίνι), της Τόσκα (στο ομώνυμο έργο του Πουτσίνι), της Νέντα (Παλιάτσοι του Λεονκαβάλλο), της Μανταλένας (Αντρέα Σενιέ του Τζορντάνο), της Ντόννα Άννα και της Ντόννα Ελβίρα (Ντον Τζοβάννι του Μότσαρτ) κ.ά. Τον προσεχή Νοέμβριο η γοητευτική νεαρή υψίφωνος θα ενσαρκώσει την Μπες στην όπερα Πόργκυ και Μπες του Γκέρσουιν στη Σκάλα του Μιλάνου.

Έχει εμφανιστεί στις μεγαλύτερες λυρικές σκηνές της Ευρώπης, της Αμερικής και της Άπω Ανατολής υπό τη μουσική καθοδήγηση κορυφαίων μαέστρων (Λουιζόττι, Αλτίνογλου, Νοσέντα, Μούτι, Ζορντάν, Ρεντσέττι, Γκάττι, Ωγκέν, κ.ά.). Συνεργάζεται τακτικά με τον Ζούμπιν Μέτα, υπό τη διεύθυνση του οποίου έχει τραγουδήσει τα μέρη της σοπράνο στη Δεύτερη του Μάλερ, στην Ενάτη του Μπετόβεν και στο Ρέκβιεμ του Βέρντι. Το συναυλιακό της ρεπερτόριο περιλαμβάνει γνωστά έργα εκκλησιαστικής μουσικής των Ροσσίνι, Μότσαρτ, Φωρέ, Μπραμς, Πουλένκ, Μέντελσον, Μπρίττεν, Ράττερ και άλλων συνθετών.

To 2014 η διάσημη σοπράνο δημιούργησε το Ίδρυμα Κριστίν Λιούις, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που στοχεύει στη διάδοση της οπερατικής κουλτούρας και της μουσικής εν γένει καθώς και στην ανάπτυξη του ταλέντου νεαρών τραγουδιστών. Η Κριστίν Λιούις ασχολείται ενεργά με ανθρωπιστικές δράσεις. Είναι Πρέσβειρα του Ερυθρού Σταυρού στην Αυστρία, όπου ζει μόνιμα, και στηρίζει την οργανισμό Animal Care Austria.