Πριν από τέσσερα χρόνια σε ένα βιβλίο για την ψυχανάλυση στην εφηβεία, μια μικρή αναφορά στο βιβλίο του Ρόμπερτ Μούζιλ, “Οι αναστατώσεις του οικότροφου Τέρλες”. Είχα διαβάσει τον “Άνθρωπο χωρίς ιδιότητες”, αλλά αυτό το βιβλίο του ομολογώ ότι δεν το ήξερα.
Μου κίνησε την περιέργεια το ότι αυτός ο τόσο ιδιαίτερος συγγραφέας είχε γράψει κάτι που αναφερόταν στην εφηβική ηλικία και αποφάσισα να το διαβάσω.
Βρέθηκα λοιπόν μπροστά σε μια αυτοβιογραφική ιστορία, η οποία όμως περιγράφεται με τόσο ψύχραιμή και αντικειμενική ακρίβεια από τον συγγραφέα, που είναι αδύνατο να μη βρεις στιγμές και ολόκληρα αποσπάσματα με τα οποία να ταυτιστείς πλήρως. Είναι αλήθεια πως, όπως λέει και ο συγγραφέας, η ιστορία του Τέρλες λειτουργεί συμβολικά, καθώς στόχος του είναι να καταθέσει όλες τις μέχρι τότε διαπιστώσεις του για την ανθρώπινη φύση, εκθέτοντας μάλιστα και τον ίδιο του τον εαυτό. Έτσι η ιστορία ξεφεύγει από το πλαίσιο μιας εφηβικής αφήγησης για το BULLYING ή τη σεξουαλική αφύπνιση ή ακόμα την ερμηνεία του τι και γιατί έγιναν στην Ευρώπη τα εγκλήματα που ακολούθησαν (Πρώτος και Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος), ξεφεύγει ακόμα και από τη συγκλονιστική περιγραφή της εφηβικής παρόρμησης και αναστάτωσης και φτάνει να μιλά για το πικρότερο και μεγαλύτερο πάθος του ανθρώπου, τη μοναξιά. Αυτό ήταν τελικά που με συγκίνησε σε αυτό το έργο και αυτό προσπάθησα να αναδείξω, όσο τα κατάφερα. Δεν ήταν κάτι που είχα αντιληφθεί από την αρχή, ένιωθα μια περίεργη έλξη γι’ αυτό το βιβλίο, αλλά μόνο μέσα από τις πρόβες κατάφερα να δω τι πραγματικά με τραβούσε σε τούτη την αφήγηση. Έτσι λοιπόν αυτός ο σπουδαίος συγγραφέας μού έμαθε πως όλα τα μεγάλα έργα κάνουν αυτό ακριβώς, σε τραβούν από την επιφάνεια των πραγμάτων για να σε ρίξουν στο βυθό και τη ρίζα τους. Δεν θέλω να πω άλλα λόγια για τη δουλειά αυτή, ό,τι κατάφερα κατάφερα και το οφείλω σε όλη την ομάδα που δουλέψαμε μαζί. Αυτοί μου έδειξαν το δρόμο και τους ευχαριστώ. Τα ουσιαστικότερα λόγια για μένα είναι αυτά του ίδιου του συγγραφέα τα οποία και επιθυμώ να παραθέσω για να τα διαβάσουν ακόμα και εκείνοι που δεν θα δουν την παράσταση ή δεν θα διαβάσουν το βιβλίο:
Έχετε μετρήσει ποτέ τις ώρες της ταπείνωσης πού καίνε την ψυχή μας, όταν κατεχόμαστε από ένα υπέρμετρο πάθος; Αναλογιστήκατε ποτέ την εσκεμμένη ταπείνωση στον έρωτα; Τις στιγμές εκείνες όπου οι ερωτευμένοι σκύβουν εκστατικοί πάνω από βαθιά πηγάδια ή βάζουν ό ένας το αυτί στην καρδιά τού άλλου, ενώ μεγάλες, μανιασμένες γάτες γρατσουνάν τα τοιχώματα της φυλακής τους; Και όλ’ αυτά, γιατί τάχα; Ασφαλώς για να νιώσουν έντονα ρίγη. Για να τρομάξουν με τη μοναξιά τους, πάνω από κείνα τα φοβερά βάθη! Για να δραπετεύσουν ό ένας μέσα στον άλλο, έντρομοι από τη μοναξιά πού τούς κυνηγάει απειλητική! Ε, λοιπόν, εγώ περπάτησα μονάχος μέσα από τα μονοπάτια που διασχίζουν δύο ερωτευμένοι.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Έτσι μιλούσε ύστερ’ από χρόνια ό Τέρλες, αλλά τότε πού βρισκόταν μονάχος στη μέση της καταιγίδας, δεν υπήρχε ούτε ή ελάχιστη βεβαιότητα πως κάποτε θα τελείωναν όλα καλά.
Info: Η Γεωργία Μαυραγάνη σπούδασε Παιδαγωγικά στο Πανεπιστήμιο Πατρών (2000) και ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2003, εργάζεται ως δασκάλα στη δημόσια πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Έχει συνεργαστεί ως βοηθός σκηνοθέτη με τους Γιάννη Χουβαρδά, Μιχαήλ Μαρμαρινό, Θοδωρή Γκόνη, Γιάννη Μόσχο και Βίκυ Γεωργιάδη. Έχει σκηνοθετήσει πολλές παραστάσεις και έχει παρουσιάσει αρκετά αναλόγια νέων θεατρικών έργων. Είναι ιδρυτικό μέλος της «Κίνησης Μαβίλη». Η τελευταία σκηνοθετική της δουλειά είναι το έργο του Robert Musil, «Οι αναστατώσεις του Οικότροφου Τέρλες». (Θέατρο Πόρτα, 2016).
* Προδημοσίευση από το Culturenow Mag, τεύχος 35
