Παράλληλα, παρουσιάστηκαν οι εκδόσεις του 2016-2017 του ΕΜΣΤ, ενώ στην Αίθουσα Προβολών, προβλήθηκαν φιλμ και οπτικοακουστικό υλικό από τις δράσεις και τις εκδηλώσεις του Μουσείου.

Η φετινή χρονιά (Οκτώβριος 2016 – Οκτώβριος 2017) ήταν ιδιαίτερα σημαντική για το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ). Σηματοδοτήθηκε από την οριστική παραλαβή του νέου κτηρίου του και την σχεδόν άμεση τμηματική εκθεσιακή λειτουργία του με την έκθεση Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα, σε συνεργασία με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αμβέρσας M HKA. Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 31.10.2016, ταυτόχρονα με τη νέα σειρά του Μουσείου Το ΕΜΣΤ στον κόσμο, που έκτοτε πραγματοποιείται σε ετήσια βάση.

Η δεύτερη έκθεση της σειράς υλοποιήθηκε μέσα από τη συνεργασία του ΕΜΣΤ με την documenta 14 που διήρκεσε από τον Απρίλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017. To ΕΜΣΤ και η documenta 14 συνεργάστηκαν αξιοποιώντας την επιθυμία του ενός οργανισμού να «μάθει από την Αθήνα» και την πρόθεση του άλλου να «ανοιχτεί στον κόσμο» και κατέληξαν στην κοινή απόφαση μιας διπλής μετατόπισης: το ΕΜΣΤ μετατράπηκε αρχικά στον κύριο εκθεσιακό χώρο της documenta 14 στην Αθήνα και στη συνέχεια το Fridericianum, στο Κάσελ, έγινε η προσωρινή στέγη του τμήματος της συλλογής του ΕΜΣΤ, που παρουσιάστηκε με τον τίτλο ΑΝΤΙΔΩΡΟΝ. Η συλλογή του ΕΜΣΤ. Η έκθεση υπολογίζεται ότι συγκέντρωσε πάνω από 850.000 επισκέπτες. Το ίδιο τμήμα της συλλογής, εμπλουτισμένο, πρόκειται να εκτεθεί στις αίθουσες της μόνιμης συλλογής του ΕΜΣΤ στην Αθήνα, όταν το Μουσείο ανοίξει επίσημα τις πόρτες του.

Κάνοντας πράξη την πρόθεση για εξωστρέφεια, που υπογραμμίστηκε στην περσινή Συνέντευξη Τύπου, το Μουσείο κατά τη διάρκεια αυτού του 12μήνου δραστηριοποιήθηκε κυρίως στο εξωτερικό.

Συνεργάστηκε με την Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου και το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης για την έκθεση Genii Loci. Ελληνική Τέχνη από το 1930 έως σήμερα, στο Κρατικό Μουσείο Manege της Αγίας Πετρούπολης, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Έτους Ελλάδας – Ρωσίας 2016 (30.11.2016-09. 01.2017). Από τις 27 Απριλίου 2017 μέχρι και τον Ιανουάριο του 2018 συνεχίζει, με τίτλο Κρίσιμοι Διάλογοι: Αμβέρσα – Αθήνα, τον διάλογο με το πρόσφατα ανακαινισμένο M HKA, μέσα από τα έργα των συλλογών των δύο Μουσείων. Τέλος, έχει διπλή παρουσία στην 57η Μπιενάλε της Βενετίας (13.05-26.11.2017) ως Επίτροπος του Ελληνικού Περιπτέρου, για το έργο Εργαστήριο Διλλημάτων του Γιώργου Δρίβα και ως συν-διοργανωτής με το Μουσείο GAMeC του Μπέργκαμο και το Κρατικό Μουσείο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης, της έκθεσης JAN FABRE | GLASS AND BONE SCULPTURES 1977–2017, που παρουσιάζεται στο Παράλληλο Πρόγραμμα της Μπιενάλε.

Συνολικά, υπολογίζεται ότι οι επισκέπτες στις δράσεις ή τις συνέργειες του ΕΜΣΤ στο εξωτερικό υπερβαίνουν μέχρι σήμερα το 1.500.000.

Παράλληλα με τις καλλιτεχνικές δράσεις του Μουσείου σε Ελλάδα και εξωτερικό, τελεσφόρησαν πρόσφατα, με τη συνδρομή της Πολιτείας, εκκρεμότητες που ήταν για χρόνια τα εμπόδια για την πλήρη λειτουργία του, όπως ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας, η αύξηση του Προσωπικού και του Τακτικού Προϋπολογισμού του.

Το ΕΜΣΤ δραστηριοποιείται και με τα Εκπαιδευτικά του Προγράμματα και τις εκπαιδευτικές του δράσεις. Στο πλαίσιο των περιοδικών του εκθέσεων υποδέχθηκε πολλές σχολικές ομάδες της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με ειδικά σχεδιασμένα εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ συνεχίζονται οι συνεργασίες με ευπαθείς ομάδες καθώς και οι δράσεις εκτός του Μουσείου.

Παράλληλα με τις δράσεις του, το Μουσείο κατόρθωσε με τη συνδρομή φίλων, δωρητών και χορηγών να προχωρήσει και στην έκδοση των καταλόγων της νέας του σειράς ενώ προχωράει, παρά τις δυσκολίες, στον εμπλουτισμό της συλλογής του.

Το 2017-2018, ξεκίνησε με την έκθεση ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ XIEYI: Αριστουργήματα από το Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Κίνας (NAMOC), η οποία παρουσιάζεται στο πλαίσιο του Έτους Πολιτιστικών Ανταλλαγών Ελλάδας – Κίνας, ενώ η συνεργασία θα κλείσει με την έκθεση του ΕΜΣΤ στο NAMOC στο Πεκίνο που θα εγκαινιαστεί τον Οκτώβριο του 2018.

Οι επόμενες εκθέσεις που θα παρουσιαστούν στο Μουσείο είναι το Face Forward …into my home, ένα πρόγραμμα που υλοποιείται με την συνεργασία της Ύπατης Αρμοστείας του OHE για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και χρηματοδοτείται από την  Πολιτική Προστασία και Ανθρωπιστική Βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECHO), στο πλαίσιο του προγράμματος ESTIA (στήριξη έκτακτης ανάγκης για την ένταξη και τη στέγαση), η έκθεση του πρώτου μέρους των Νέων Αποκτημάτων του ΕΜΣΤ, καθώς και άλλες δράσεις και συνεργασίες με φορείς και οργανισμούς.

Σταθερός στρατηγικός στόχος του Μουσείου και αιτούμενο παραμένει ασφαλώς η πλήρης λειτουργία του, η οποία, εφόσον ισχύσουν οι παρούσες συνθήκες και τηρηθούν οι δεσμεύσεις θα μπορέσει να εγκαινιαστεί εντός του 2018. Το ΕΜΣΤ με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να συνεχίσει το πρόγραμμα εξωστρέφειας και συνεργειών που ξεκίνησε δυναμικά το 2016 και να επικεντρωθεί περαιτέρω στον τομέα της έρευνας και της παραγωγής δράσεων για την προβολή της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας στην Ελλάδα, μέσω του θεσμικού του ρόλου.

Λίγα λόγια ακόμα για τις εκθέσεις και τις δράσεις του ΕΜΣΤ:

Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα 30.10.2016 – 05.02.2017
Κρίσιμοι Διάλογοι: Αμβέρσα – Αθήνα 27.04.2017- Ιανουάριος 2018

Οι Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα ήταν η πρώτη έκθεση που έγινε στο νέο κτήριο του ΕΜΣΤ με τη συνεργασία του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Αμβέρσας Μ ΗΚΑ, στις 31 Οκτωβρίου 2016, η οποία εγκαινίασε ταυτόχρονα τον χώρο των Περιοδικών εκθέσεων του ΕΜΣΤ και το Πρόγραμμα Το ΕΜΣΤ στον κόσμο. Η έκθεση ολοκληρώθηκε στην Αθήνα στις 5 Φεβρουαρίου 2017, συγκέντρωσε 20.000 επισκέπτες και από τις 27 Απριλίου 2017 μέχρι και τον Ιανουάριο του 2018 συνεχίζει, με τίτλο Κρίσιμοι Διάλογοι: Αμβέρσα – Αθήνα, τον θεωρητικό και οπτικό διάλογο των δύο μουσείων μέσα από τα έργα των Συλλογών τους, στο πρόσφατα ανακαινισμένο M HKA στην Αμβέρσα, σε τέσσερα επεισόδια.

Στις 12 Οκτωβρίου εγκαινιάστηκε το τρίτο και προτελευταίο επεισόδιο των Κρίσιμων Διαλόγων, το οποίο περιλαμβάνει έργα από τις ενότητες: Ορμπανισμός (Πλανητική Αστικοποίηση), Ποιητική Αδεία και Συλλογισμοί πάνω στην πολιτισμική πολυπλοκότητα και Ρευστό σώμα.

Ο αριθμός των επισκεπτών μέχρι σήμερα είναι 63.000.

Genii Loci. Ελληνική Τέχνη από το 1930 έως σήμερα.
Έκθεση στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Έτους Ελλάδας – Ρωσίας 2016

Κρατικό Μουσείο Manege της Αγίας Πετρούπολης
30.11.2016 – 09.01.2017

Σημαντικές πτυχές της νεότερης και σύγχρονης εικαστικής δημιουργίας, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την έννοια του τόπου και τη σημασία του ως πεδίου αισθητικής, καλλιτεχνικής και ευρύτερα πολιτισμικής αναζήτησης, παρουσιάστηκαν στην έκθεση Genii Loci. Ελληνική Τέχνη από το 1930 έως σήμερα, που διοργάνωσε το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, με τη συνδρομή του ΕΜΣΤ, της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου και του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο πλαίσιο του αφιερωματικού Έτους Ελλάδας – Ρωσίας 2016. Ήταν η πρώτη επίσημη συνεργασία των τριών κρατικών Μουσείων και θεματοφυλάκων της τέχνης του 20ου και 21ου αιώνα.

ΜΠΙΕΝΑΛΕ ΒΕΝΕΤΙΑΣ

Το ΕΜΣΤ το 2017 στην 57η Μπιενάλε Βενετίας είχε διπλή παρουσία:

Ελληνικό Περίπτερο
Εργαστήριο Διλημμάτων

13 Μαΐου – 26 Νοεμβρίου 2017
Καλλιτέχνης: Γιώργος Δρίβας
Εθνικός Επίτροπος: Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ), Διευθύντρια: Κατερίνα Κοσκινά, Επιμελητής: Ορέστης Ανδρεαδάκης

Το Εργαστήριο Διλημμάτων είναι μια αφηγηματική εγκατάσταση του Γιώργου Δρίβα και πραγματεύεται σύγχρονα κοινωνικοπολιτικά θέματα, θέτοντας ένα δίλημμα μεταξύ της σωτηρίας του Ξένου και της διατήρησης της ασφάλειας του Εγχώριου, δίλημμα που τέθηκε και αναφέρεται για πρώτη φορά ως τέτοιο στην τραγωδία Ικέτιδες του Αισχύλου.

Τα εγκαίνια του Ελληνικού Περιπτέρου πραγματοποιήθηκαν στις 12 Μαΐου με την παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λυδίας Κονιόρδου. Στην ταινία που αποτελεί το κεντρικό κλειδί της ιστορίας και έχει λάβει εξαιρετικές κριτικές από το κοινό και τον διεθνή τύπο, πρωταγωνιστούν η καταξιωμένη ηθοποιός Charlotte Rampling, μαζί με γνωστούς Έλληνες ηθοποιούς όπως ο Γιώργος Κοτανίδης, ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος, η Κόρα Καρβούνη, ο Πολύδωρος Βογιατζής, η Ρένα Κυπριώτη και ο Πάνης Καλοφωλιάς.

Οι επισκέπτες του Ελληνικού Περιπτέρου ξεπερνούν τους 2.500 ημερησίως.

Παράλληλο Πρόγραμμα της 57ης Μπιενάλε Βενετίας

JAN FABRE | GLASS AND BONE SCULPTURES 1977–2017
Βενετία – Abbazia di San Gregorio

13 Μαΐου – 26 Νοεμβρίου 2017
Διοργάνωση: GAMeC, ΕΜΣΤ, HERMITAGE
Επιμέλεια: Giacinto Di Pietrantonio, Διευθυντής του GAMeC, Μπέργκαμο
Κατερίνα Κοσκινά, Διευθύντρια ΕΜΣΤ, Αθήνα
Dimitri Ozerkov, Επικεφαλής του Τμήματος Σύγχρονης Τέχνης στο Κρατικό Μουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη

Συνεχίζεται η πολύ επιτυχημένη έκθεση του Jan Fabre που παρουσιάζει μια επιλογή σαράντα έργων από γυαλί και οστά που έχουν δημιουργηθεί από τον πολυσχιδή Βέλγο καλλιτέχνη από το 1977 έως το 2017. Πρόκειται για έργα που προκαλούν φιλοσοφικό, κοινωνικό και πολιτικό στοχασμό για τη ζωή και το θάνατο και περιστρέφονται γύρω από τη ζωτική έννοια της μεταμόρφωσης και της ροής. Η συγκεκριμένη έκθεση σχεδιάστηκε ειδικά για την πόλη της Βενετίας, της οποίας η σχέση με το νερό και την παράδοση της επεξεργασίας του γυαλιού είναι μοναδική. Η συμμετοχή του ΕΜΣΤ στην έκθεση αυτού του σημαντικού καλλιτέχνη είναι άλλη μία κίνηση εξωστρέφειας του Μουσείου, προωθώντας τον διεθνή χαρακτήρα των δραστηριοτήτων του.
Επισκεψιμότητα: 320.000 επισκέπτες μέχρι σήμερα.

Διαδικτυακό Πρόγραμμα Empty Pr(oe)mises

Την 31η Αυγούστου έληξε και η παράταση υποβολής προτάσεων για το διαδικτυακό πρόγραμμα Empty Pr(oe)mises, μια συνεργασία του ΕΜΣΤ με το Μουσείο Σύγχρονων Περικοπών (Museum of Contemporary Cuts), σε επιμέλεια Κατερίνας Κοσκινά και Λανφράνκο Ατσέτι. Έχουν συγκεντρωθεί συνολικά πάνω από 400 προτάσεις για εξέταση από την επιτροπή αξιολόγησης του Empty Pr(oe)mises τον Δεκέμβριο του 2017.

Πρόκειται για είναι ένα διαδικτυακό project  που διεξάγεται μέσα από μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, με κεντρικό άξονα την οπτικοποίηση από τους καλλιτέχνες της διαδικασίας σύλληψης και ενδεχομένως υλοποίησης μιας ιδέας, στον εκθεσιακό χώρο του Ισογείου του ΕΜΣΤ.

ΕΚΘΕΣΕΙΣ στο ΕΜΣΤ

ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ XIEYI – Αριστουργήματα από το Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Κίνας

22 Σεπτεμβρίου – 14 Νοεμβρίου 2017

Η έκθεση που παρουσιάζεται στον κεντρικό χώρο των Περιοδικών εκθέσεων του ΕΜΣΤ με τίτλο ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ XIEYI – Αριστουργήματα από το Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Κίνας (NAMOC), αποτελεί τμήμα των εκδηλώσεων της διακρατικής συμφωνίας Ελλάδας – Κίνας, στο πλαίσιο του Πολιτιστικού Έτους Ελλάδας – Κίνας 2017. Είναι μια παραγωγή του Εθνικού Μουσείου Τέχνης NAMOC της Κίνας (National Art Museum of China) με τη συνεργασία του ΕΜΣΤ και του ΥΠΠΟΑ και παρουσιάζεται στο ΕΜΣΤ από τις 22 Σεπτεμβρίου μέχρι και τις 14 Νοεμβρίου 2017. Η συνεργασία ΕΜΣΤ – ΝΑΜΟC θα ολοκληρωθεί με την παρουσίαση έκθεσης του ΕΜΣΤ στο Εθνικό Μουσείο της Κίνας, που θα εγκαινιαστεί τον Οκτώβριο του 2018.

ΝΕΑ ΑΠΟΚΤΗΜΑΤΑ. Α’ Παρουσίαση

Τον Νοέμβριο του 2017 προγραμματίζεται η πρώτη έκθεση με νέα αποκτήματα της συλλογής του ΕΜΣΤ, που συγκεντρώθηκαν, κυρίως από δωρεές, τα τελευταία τρία χρόνια. Τα τελευταία χρόνια από το 2014 μέχρι και σήμερα έχουν προστεθεί πάνω από 70 έργα στη Συλλογή του Μουσείου, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου πρόκειται να προστεθούν τουλάχιστον άλλα 50 έργα.

Face Forward …into my home

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που υλοποιείται από το ΕΜΣΤ με την συνεργασία της Ύπατης Αρμοστείας του OHE για τους Πρόσφυγες (UNHCR), χρηματοδοτείται από την Πολιτική Προστασία και Ανθρωπιστική Βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECHO) στο πλαίσιο του προγράμματος ESTIA (στήριξη έκτακτης ανάγκης για την ένταξη και τη στέγαση) και περιλαμβάνει δύο μέρη: εργαστήρια με αποδέκτες πρόσφυγες τα οποία έχουν πραγματοποιηθεί στους χώρους των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του ΕΜΣΤ και έκθεση στους χώρους περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου, η οποία θα εγκαινιαστεί στις 22 Νοεμβρίου 2017.

ΘΕΩΡΗΜΑΤΑ. Έκθεση του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης, AICA- ΕΛΛΑΣ

Τον Ιανουάριο του 2018, το ΕΜΣΤ θα εγκαινιάσει και θα φιλοξενήσει την πρώτη εκδήλωση ενός νέου θεσμού που οργανώνεται από το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης, την AICA-ΕΛΛΑΣ, και θα είναι διετής. Ο θεσμός αυτός ονομάζεται Θεωρήματα, θα έχει ως αντικείμενο την παρουσίαση νέων ή παλαιότερων Ελλήνων καλλιτεχνών που επιλέγονται αποκλειστικά από τα μέλη της AICA-Ελλάς με προτάσεις τους και αποβλέπει στην καθιέρωση ενός βήματος παρουσίασης ερευνών που είναι πρωτότυπες και ανταποκρίνονται κάθε φορά σε ένα δεδομένο θέμα το οποίο προτείνει κάθε δύο χρόνια η AICA. Το θέμα της πρώτης εκδήλωσης Θεωρήματα 2018 (Theorimata 2018) είναι Παραγωγικά και Αξιωματικά Συστήματα και συμμετέχουν στην έκθεση 43 εικαστικοί καλλιτέχνες τους οποίους έχουν επιλέξει 17 μέλη της AICA-ΕΛΛΑΣ. Το Διοικητικό Συμβούλιο της AICA-Ελλάς αποτελούν οι, Εμμανουήλ Μαυρομμάτης (Πρόεδρος), Σταμάτης Σχιζάκης (Γενικός Γραμματεύς),΄Αρτεμις Ποταμιάνου (Ταμίας), Φαίη Τζανετουλάκου (Ειδική Γραμματεύς) και Σωζήτα Γκουντούνα (Σύμβουλος).


Φωτογραφία: © Γιώργος Νέσης