Εργαστήριο Σύγχρονης Μουσικής «Νέοι Έλληνες δημιουργοί σήμερα», στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Για μία ακόμη χρονιά, το Μέγαρο δίνει την ευκαιρία σε Έλληνες συνθέτες να παρουσιάσουν τις δημιουργίες τους στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος την Τρίτη 16 Απριλίου (ώρα: 20.30) στο πλαίσιο των Εργαστηρίων Σύγχρονης Μουσικής.

Το αφιέρωμα στους νέους δημιουργούς εντάσσεται στο πλαίσιο της Σειράς «Σύγχρονη Μουσική Δημιουργία-Μουσικές του 20ού και 21ου αιώνα» και πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Ένωση Ελλήνων Μουσουργών. Οι καταξιωμένοι σολίστ του Ελληνικού Συγκροτήματος Σύγχρονης Μουσικής υπό τον διακεκριμένο συνθέτη, μαέστρο και ακαδημαϊκό δάσκαλο Θόδωρο Αντωνίου θα ερμηνεύσουν έργα που έγραψαν μέσα στο 2012 οι: Μιχάλης Ανδριτσόπουλος, Κάλλη Παπαγρηγορίου, Θεόδωρος Γκουγκουσούδης, Ναταλία Μαυράκη, Αντώνης Ρουβέλας, Δανάη Μπλέτσα και Χρήστος Σαμαράς.

Ο μύθος «Έρως και Ψυχή» του Ρωμαίου συγγραφέα του 2ου μ.Χ. αι. Λούκιου Απουλήιου αποτέλεσε την αφορμή για να γράψει ο Μιχάλης Ανδριτσόπουλος την ομώνυμη σύνθεση για ενόργανο σύνολο. Όπως αναφέρει ο ίδιος: «Το έργο είναι μια προγραμματική μουσική αναπαράσταση. … Ο μύθος αυτός αντικατοπτρίζεται στη μουσική διατηρώντας τα σημαντικά σημεία της πλοκής, υπογραμμίζοντας, όπως θα γινόταν σε ένα υποτιθέμενο κινηματογραφικό φιλμ, τις συναισθηματικές προεκτάσεις της ιστορίας. … Το φλάουτο (Ψυχή) και το κλαρινέτο (Έρως) είναι οι πρωταγωνιστές και τα έγχορδα δημιουργούν την πλοκή. Οι περιπέτειές τους δημιουργούν τα διάφορα μουσικά συμβάντα που ανταποκρίνονται στη σειρά με την οποία αυτά παρουσιάζονται στο μύθο μέσω μιας ελεύθερης και υποκειμενικής μουσικής αναλογίας». Ο Μιχάλης Ανδριτσόπουλος μελέτησε πιάνο και κλασική κιθάρα στην Αθήνα. Έχει επίσης σπουδάσει ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση και είναι κάτοχος μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών από το Μουσικό Κολέγιο του Λονδίνου (FLCM in Composition, popular & classical music theory και DipLCM ηλεκτρικής κιθάρας). Έργα του έχουν ερμηνευθεί επανειλημμένα σε συναυλίες. Συνθέσεις του έχουν επενδύσει μουσικά πολλές θεατρικές παραγωγές. Εργάζεται ως καθηγητής κιθάρας και θεωρητικών στο Εθνικό Ωδείο.

Ένας άλλο μυθολογικό θέμα, αυτό του Μινώταυρου, γίνεται πηγή έμπνευσης για την Κάλλη Παπαγρηγορίου και τη σύνθεσή της Labyrinth για κλαρινέτο, κόρνο, βιολί, βιόλα, τσέλο και πιάνο. Για τη νεαρή συνθέτρια, ο λαβύρινθος «συμβολίζει το ταξίδι προς το κέντρο του εαυτού, […] μια μοναδική αλλά και μοναχική πορεία αυτογνωσίας». Όπως εξηγεί η Κάλλη Παπαγρηγορίου: «Είναι μια διαδρομή που κάθε άνθρωπος οφείλει να βαδίσει αντιμετωπίζοντας τους προσωπικούς του Μινώταυρους». Γεννημένη στην Αθήνα, η Παπαγρηγορίου μελέτησε πιάνο με τις Έφη Αγραφιώτη, Άλλα Χαλάψη και Ναταλία Μιχαηλίδου και ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση με τον Μιχάλη Τραυλό. Το 2011, συμμετείχε στο διαγωνισμό της Διεθνούς Ακαδημίας του Ensemble Modern με το έργο Τhree Miniatures for Solo Trombone που παρουσιάστηκε σε πρώτη εκτέλεση στην Ανωτάτη Σχολή Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της Φρανκφούρτης. Επίσης, η Κάλλη Παπαγρηγορίου είναι πτυχιούχος του Τμήματος Διοίκησης και Οικονομίας. Ασχολείται  τα εικαστικά και την καλλιτεχνική επιμέλεια μουσικών εκδόσεων.

Ο 27χρονος Θεόδωρος Γκουγκουσούδης, που είναι μαθητής του Χρήστου Σαμαρά –έργο του οποίου θα ακουστεί στην ίδια συναυλία– έχει στις μουσικές του αποσκευές σπουδές ανώτερων θεωρητικών και κλασικής κιθάρας. Είναι φοιτητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ., ενώ το 2008 έγινε δεκτός στο Τμήμα Σύνθεσης μετά από κατατακτήριες εξετάσεις. Ως κιθαριστής, έχει συνεργαστεί με γνωστές ελληνικές ορχήστρες δωματίου. Διδάσκει κιθάρα στο Ωδείο Φίλιππος Νάκας. Στα Εργαστήρια θα ακουστεί το έργο του «Παραδρομές» για ενόργανο σύνολο, μέσω του οποίου ο Γκουγκουσούδης επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει το χαρακτήρα των μουσικών συνθέσεών του προσπαθώντας να αναμίξει το τονικό με το ατονικό στοιχείο, τα οποία είναι αλληλένδετα μεταξύ τους, προκειμένου να επιτύχει ένα διαφορετικό ηχητικό άκουσμα.

Ιn Extremis, δηλαδή «στα έσχατα άκρα», τιτλοφορείται το έργο που έγραψε η Ναταλία Μαυράκη για ενόργανο σύνολο. Σκοπός της είναι, μέσα από τη σύνθεση αυτή, να συνδυάσει δύο οριακές καταστάσεις, αυτή της αταραξίας του φλάουτου που αγγίζει σχεδόν τη στασιμότητα, με εκείνη της αναστάτωσης που εκφράζεται από τη μαζική παρουσία όλων των οργάνων.  Στο τέλος, όπως γράφει η Μαυράκη στο σημείωμά της «οι δύο ψυχικές καταστάσεις […] αφομοιώνονται και το αποτέλεσμα της ένωσής τους αποδομείται σταδιακά εωσότου μείνει μόνον ο πυρήνας του». Η Ναταλία Μαυράκη, αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο πιάνο και τα ανώτερα θεωρητικά, μελέτησε σύνθεση με τον Ιωσήφ Παπαδάτο. Αυτή την περίοδο, παρακολουθεί σεμινάριο σύνθεσης κινηματογραφικής μουσικής με τον Αλέξανδρο Μούζα. Έχει ακόμη ασχοληθεί με τη Μουσικοθεραπεία και το τραγούδι. Έργα της έχουν παρουσιαστεί στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης», στο Καλλιτεχνικό Κέντρο ATHENΑEUM, στο Φεστιβάλ Βωβού Κινηματογράφου (σύνθεση πρωτότυπης ζωντανής μουσικής για το φιλμ Stella Dallas του Χένρι Κινγκ). Με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. συμμετείχε πρόσφατα στο Πρόγραμμα της Ε.Ε. European Music Portfolio – a creative way into languages (Βρετανία). Εδώ και 10 χρόνια, είναι καθηγήτρια Μουσικής στη δημόσια εκπαίδευση.

Η έναρξη του δεύτερου μέρους ανήκει στον λακωνικής καταγωγής συνθέτη Αντώνη Ρουβέλα και στη δημιουργία του Essenzza II για φλάουτο, φαγκότο, κόρνο, πιάνο, βιολί και τσέλο. «Ενίσχυση των ομοιοτήτων, ζύμωση των αντιθέσεων, συνύπαρξη εμβόλιμων γεγονότων, αλληλεπίδραση, χαρακτήρες που προσπαθούν να επικοινωνήσουν και να συστήσουν ένα ενιαίο σώμα. Αυτές οι σχέσεις μεταφερμένες στο ηχητικό περιβάλλον είναι η ουσία του Essenzza II», γράφει ο νεαρός δημιουργός στο ερμηνευτικό του σημείωμα. Ο Ρουβέλας είναι απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. Έχει θητεύσει δίπλα σε αναγνωρισμένους Έλληνες συνθέτες, όπως ο Δημήτρης Παπαγεωργίου και ο Μιχάλης Λαπιδάκης. Από τον Σεπτέμβριο του 2012, συνεχίζει τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών του Γκρατς, με καθηγητή τον ελβετικής καταγωγής Αυστριακό συνθέτη και αρχιμουσικό Μπέατ Φούρρερ. Έχει διακριθεί, μεταξύ άλλων, στον 5ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Σύνθεσης στη μνήμη του Δημήτρη Δραγατάκη (2012), καθώς  στα Εργαστήρια Σύνθεσης του Πιερλουίτζι Μπιλλόνε (Βενετία, 2012) και του Μπέατ Φούρερ με το DissonArt ensemble (Μουσικό Χωριό Πηλίου, 2011).

Με πολύ χιούμορ περιγράφει   η Δανάη Μπλέτσα τις μουσικοθεραπευτικές ιδιότητες της σύνθεσής της «Κυνόροδο» για κουαρτέτο εγχόρδων και πιάνο: «Το κυνόροδο (άγριο τριαντάφυλλο) είναι αναζωογονητικό, ευχάριστα όξινο και […] έχει ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, περισσότερη και από τα εσπεριδοειδή». Συνιστά, δε, στους ακροατές να απολαμβάνουν αυτό το γευστικό μουσικό ίαμα ανεπιφύλακτα, καθώς δεν περιέχει καφεΐνη! Η νεαρή δημιουργός σπούδασε πιάνο, κλασικό τραγούδι, ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση (Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας) στη Θεσσαλονίκη. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές σύνθεσης στο Ωδείο του Άμστερνταμ (Bachelor of Music in Composition) και ενορχήστρωσης, εστιάζοντας το ενδιαφέρον της κυρίως στην όπερα και το μουσικό θέατρο. Σπουδάζει επίσης σκηνοθεσία στην Ολλανδία με τον Χαβιέρ Λόπες Πινιόν, ενώ παράλληλα συνεχίζει τις σπουδές της στο κλασσικό τραγούδι με την Αμερικανίδα σοπράνο Κλέιρον Μακ Φάντεν. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια με διαπρεπείς σύγχρονους συνθέτες, όπως ο Τριστάν Μυράιγ, ο Φάμπιο Νήντερ, ο Στέφανο Τζερβαζόνι και άλλους, αλλά και με σημαντικές λυρικές ερμηνεύτριες, όπως η Έμμα Κέρκμπι και η Τσέριλ Στιούντερ. Έχει λάβει μέρος στην Α΄ Biennale Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης και υπήρξε μέλος της διαπολιτισμικής μουσικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε στην Atlas Academy (2010-2011). Έχει συνεργαστεί με την Νόικελνερ Όπερ του Βερολίνου και το Φεστιβάλ Yo-opera (2009). Σκηνοθέτησε και συνέθεσε την όπερα One legatura to be plucked (… for your lovers, the pillars of salt), που ανέβηκε στο Άμστερνταμ, το 2011. Έχει συνθέσει έργα για τα μουσικά σύνολα Nieuw και Atlas Ensemble.

«[…] Η ομορφιά έχει την εσωτερική εκείνη δύναμη να μας χαρίζει την μαγεία του Ωραίου. […] Το ωραίο άλλωστε δεν διδάσκεται αλλά πάντα βιώνεται!», δηλώνει για το έργο του FOSS V (2012) για πιάνο και κουαρτέτο εγχόρδων ο συνθέτης και πανεπιστημιακός διδάσκαλος Χρήστος Σαμαράς. Βασική του επιδίωξη, η καθαρότητα του περιεχομένου με σαφήνεια και συνεπή οργάνωση του μουσικού υλικού, έτσι ώστε το συνθετικό αποτέλεσμα να έχει μεγαλύτερη γνησιότητα και πρωτοτυπία. Απόφοιτος του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης (ανώτερα θεωρητικά, πιάνο και φλάουτο), ο Σαμαράς πραγματοποίησε μεταπτυχιακό κύκλο σπουδών στη σύνθεση και το φλάουτο στην Ανωτάτη Σχολή Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της Βιέννης και αργότερα στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών του Βερολίνου. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια με σπουδαίους συνθέτες της εποχής μας, όπως οι Στόκχαουζεν, Νόνο, Χέντσε, Λουτοσλάφσκι, κ.ά. Έργα του έχουν τιμηθεί με πρώτα και δεύτερα βραβεία στη Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ έχει βραβευθεί δύο φορές από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού και έχει αποσπάσει υψηλές διακρίσεις σε διαγωνισμούς της Καλλιτεχνικής Εταιρείας Τέχνης Θεσσαλονίκης, της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών στη μνήμη του Γ. Α. Παπαϊωάννου και της Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας. Έργα του έχουν παιχθεί στην Ευρώπη, την Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν μεταδοθεί από την Ελληνική, Γαλλική, Γερμανική, Αυστριακή και Αυστραλιανή Ραδιοτηλεόραση και έχουν ηχογραφηθεί για λογαριασμό γνωστών δισκογραφικών εταιρειών. Η εργογραφία του περιλαμβάνει σχεδόν όλο το φάσμα των ειδών της σύνθεσης (συμφωνίες, όπερες, κοντσέρτα, ορχηστρικά, μουσική δωματίου, χορωδιακά, τραγούδια για φωνή και πιάνο, μουσική για σόλο όργανα, παραμυθοδράματα). Ο Χρήστος Σαμαράς είναι Καθηγητής Σύνθεσης στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει διδάξει ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση σε σεμινάρια και ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.