Ελεάνα Τσίχλη: Το πατρικό σπίτι παίρνει διάφορες μορφές στην πορεία της ζωής μας

Το Εθνικό Θέατρο δίνει βήμα στην νέα ελληνική δραματουργία και παρουσιάζει τα έργα τεσσάρων Ελλήνων συγγραφέων στη Νέα Σκηνή-Νίκος Κούρκουλος, κάτω από την ομπρέλα της δράσης «Ο συγγραφέας του μήνα». Αυτό το μήνα, έχουμε την ευκαιρία να δούμε στη σκηνή το έργο του βραβευμένου Κύπριου συγγραφέα Χαράλαμπου Γιάννου, που φέρει τον τίτλο «Σπίτι».

Η ταλαντούχα και δραστήρια Ελέανα Τσίχλη, που υπογράφει την σκηνοθεσία της παράστασης, μας μίλησε για την σημαντική πρωτοβουλία του Εθνικού Θεάτρου να φέρει σύγχρονα θεατρικά κείμενα σε επαφή με το κοινό, καθώς και για την δική της προσπάθεια να δημιουργήσει “ένα σύνθετο τοπίο με στόχο μια δυναμική σκηνική ανάγνωση του έργου”.

Το «Σπίτι» αποτελεί το τρίτο και τελευταίο της καλλιτεχνικό εγχείρημα για την φετινή χρονιά, καθώς είναι “απαραίτητος ένας χρόνος ανάπαυλας και περισυλλογής”, προτού καταστρώσει τα επόμενα της σχέδια.

– Το Εθνικό Θέατρο στηρίζει τη νέα ελληνική δραματουργία και τους νέους Έλληνες συγγραφείς, μέσα από την δράση «Συγγραφέας του μήνα». Πείτε μας, αρχικά, πόσο σημαντικό είναι ένα τέτοιο εγχείρημα, σύμφωνα με τη δική σας άποψη;

Θεωρώ εξαιρετικά αξιόλογη την πρωτοβουλία του Εθνικού Θεάτρου να δώσει βήμα στην νέα Ελληνική δραματουργία. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα συγκυρία που επιτρέπει σε σύγχρονα θεατρικά κείμενα να αναμετρηθούν για πρώτη φορά με το κοινό. Επιπλέον, το εγχείρημα δημιουργεί ένα πεδίο παραγωγικής συνομιλίας μεταξύ θεατρικού κειμένου και σκηνικής πράξης, εμπλέκοντας σε αυτό συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιούς.

– Το έργο που θα παρουσιαστεί αυτό το μήνα επί σκηνής, σε δική σας σκηνοθεσία, είναι το «Σπίτι» του Χαράλαμπου Γιάννου. Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του έργου, κατά τη γνώμη σας, καθώς και τα θέματα που πραγματεύεται;

Το έργο του Χαράλαμπου Γιάννου σου δημιουργεί από την πρώτη στιγμή μια αίσθηση “οικειότητας”. Ο συγγραφέας αποτυπώνει στο χαρτί καθημερινές οικογενειακές στιγμές που όλοι έχουμε ζήσει και ανομολόγητες καταστάσεις που συχνά όμως εκτυλίσσονται μέσα στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού. Στο “Σπίτι”, οι άνθρωποι είναι γνώριμοι, θα έλεγα “συγγενείς”.

Το έργο αποτελεί ένα δείγμα εξαιρετικά εύστοχης σύγχρονης γραφής, με πολλές αναφορές στην εποχή μας και καυστικό χιούμορ. Οι καταστάσεις ακροβατούν διαρκώς μεταξύ του τραγικού και του κωμικού, τα πρόσωπα του έργου είναι φιγούρες τραγελαφικές, που δεν ξέρεις αν πρέπει να κλαις η να γελάς μαζί τους και που όπως και να ‘χει “κάτι” σου θυμίζουν.

– Πάνω σε ποιες βασικές ιδέες στηρίχθηκε η δική σας σκηνοθετική προσέγγιση και με ποιους τρόπους επιχειρεί να αναδείξει το κείμενο;

Βασικό μέλημα μου ήταν να μπορέσω να αποδώσω τις διαφορετικές “αποχρώσεις” που ανακάλυψα στο κείμενο. Να επενδύσω στις αιφνιδιαστικές “συναισθηματικές ανατροπές” και να διατηρήσω το υπόκωφο χιούμορ του έργου.

Με μεγάλη αγάπη στο είδος του αφηγηματικού θεάτρου και ένα καθαρό στίγμα προς αυτήν την κατεύθυνση στην μέχρι στιγμής δουλειά μου ως σκηνοθέτιδα, προσπάθησα επίσης να συνδυάσω το θεατρικό κείμενο με εργαλεία αφήγησης αντλώντας υλικό από τις σκηνικές οδηγίες του συγγραφέα αλλά και το ίδιο το κείμενο, δημιουργώντας ένα σύνθετο τοπίο με στόχο μια δυναμική σκηνική ανάγνωση του έργου.

– Τί συμβολίζει για εσάς προσωπικά το «Σπίτι»;

Στο ίδιο το έργο, ο κεντρικός ήρωας εξομολογείται πως το σπίτι του φαίνεται “μικρότερο, πολύ μικρότερο” τώρα που επέστρεψε εξαναγκαστικά σε αυτό.

Αυτή η αντιστρόφως ανάλογη σχέση μεταξύ του ζωτικού χώρου που υπάρχει στο πατρικό σπίτι και της προσωπικής μας εξέλιξης με την πάροδο των χρόνων νομίζω πως είναι κάτι το νομοτελειακό. Το πατρικό σπίτι παίρνει διάφορες μορφές στην πορεία της ζωής μας, άλλοτε απάνεμο καταφύγιο που μας προστατεύει και άλλοτε ασφυκτική “μέγγενη” που μας καταπιέζει.

– Αυτή την περίοδο “συνομιλείτε” και με ένα εμβληματικό έργο που παρουσιάζεται στο Εθνικό Θέατρο, τους «Δαιμονισμένους» του Ντοστογιέφσκι, ως βοηθός του σκηνοθέτη Θοδωρή Αμπαζή. Πώς θα περιγράφατε αυτή την εμπειρία;

Η αναμέτρηση με έργα τέτοιου βεληνεκούς είναι πάντα εξαιρετικά αποκαλυπτική. Οι “Δαιμονισμένοι” θεωρώ πως είναι ένα έργο καθηλωτικό και τόσο αδιαπραγμάτευτα επίκαιρο, έργο που απαιτεί να το αντιμετωπίσεις με ειλικρίνεια και ευθύτητα. Το στοίχημα επομένως ήταν μεγάλο. Θεωρώ πως ο Θοδωρής Αμπαζής υπήρξε ένας θαρραλέος και χαρισματικός “μαέστρος” σ’ αυτήν την πορεία. Με το Θοδωρή δουλεύουμε, άλλωστε, μαζί σχεδόν δέκα χρόνια· έχει κατακτηθεί πλέον μια εποικοδομητική σχέση συνεργασίας.

Η συγκεκριμένη δουλειά, υψηλών απαιτήσεων και προσδοκιών, θαρρώ πως με εξέλιξε σημαντικά και θα μείνει ορόσημο στην καλλιτεχνική μου πορεία. Όπως επίσης και η εμπειρία την συνδημιουργίας με τόσους αξιόλογους ηθοποιούς και συντελεστές, που πια έχουν όλοι τους ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου.

– Κλείνοντας, έχετε κάποια επόμενα καλλιτεχνικά σχέδια ή όνειρα για το εγγύς μέλλον;

Το “Σπίτι” αποτελεί για μένα το τρίτο καλλιτεχνικό μου εγχείρημα για την φετινή χρονιά. Προηγήθηκε η παράσταση “Πρίγκιπας και Ζητιάνος” του Mark Twain, στην παιδική σκηνή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας και η συνεργασία μου με τον Θοδωρή Αμπαζή στους Δαιμονισμένους στο REX, όπως προείπαμε. Ήταν μια εντυπωσιακά γεμάτη χρονιά και νιώθω εξαιρετικά ευτυχής για αυτό. Νομίζω, όμως, πως είναι απαραίτητος ένας χρόνος ανάπαυλας και περισυλλογής, αναμέτρησης με τον εαυτό μου και αξιολόγησης των πεπραγμένων προτού καταστρώσω τα επόμενα σχέδια.

Τα όνειρα δε, είναι πολλά και μεγαλεπίβολα·  όπως οφείλουν να είναι τα όνειρα. Προς το παρόν καταγράφονται σε memo stickers και κοσμούν διάφορα σημεία του σπιτιού.

Φωτογραφία: Christina Bratuska

Πληροφορίες παραστάσεων:

Σπίτι, του Χαράλαμπου Γιάννου στο Εθνικό Θέατρο | Έως το Σάββατο 29 Απριλίου 2017

Οι Δαιμονισμένοι του Ντοστογιέφσκι στη σκηνή Κοτοπούλη – Rex του Εθνικού Θεάτρου | Έως την Κυριακή 9 Απριλίου 2017