Δράμα – Γερμανοί Ρομαντικοί V από την ΚΟΑ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Η τελευταία συναυλία του φετινού «γερμανικού» κύκλου της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών υπό τη μουσική διεύθυνση του Στέφανου Τσιαλή, υπόσχεται τρία εμβληματικά έργα του κινήματος του Ρομαντισμού, από τις απαρχές του και τη μεγαλόπνοη «Ηρωική» Τρίτη Συμφωνία του Μπετόβεν έως την περίφημη Εισαγωγή «Μάνφρεντ» του Σούμαν και το Πρώτο κοντσέρτο για βιολί του Μπρουχ.

Έργο της ακμής του Ρομαντισμού το τελευταίο και ασφαλώς το δημοφιλέστερο του συνθέτη του, θα παιχτεί με σολίστ τον 37χρονο, διακεκριμένο Ούγγρο βιολονίστα Μπαρνάμπας Κέλεμεν, αποδέκτη των πρώτων βραβείων στον Διεθνή Διαγωνισμό Βιολιού «Μότσαρτ» (1999) στο Ζάλτσμπουργκ και στον αντίστοιχο στην Ινδιανάπολη (2002) και από το 2005 μόνιμο καθηγητή στο Ουγγρικό Κρατικό Πανεπιστήμιο Μουσικής Φέρεντς Λίστ (γνωστότερο ως «Ακαδημία Λιστ»).

Θερμός θαυμαστής του Λόρδου Βύρωνα ο Ρόμπερτ Σούμαν μελοποίησε κατά καιρούς ποιήματα του πρώτου. Μεταξύ άλλων, συνέθεσε το 1848 και σκηνική μουσική για το ρομαντικό ποιητικό αριστούργημα «Μάνφρεντ»: Το είχε γράψει ο Λόρδος Βύρωνας την περίοδο 1816-17, όσο βρισκόταν, αυτοεξόριστος, στις ελβετικές Άλπεις. Η Εισαγωγή, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το Μάρτιο του 1852 στη Λειψία, υπό τη διεύθυνση του ίδιου του Σούμαν, θεωρείται  ένα συμφωνικό διαμαντάκι του ρομαντικού ρεπερτορίου.

Από τους μεγαλύτερους βιολιστές του 19ου αιώνα, ο Γιόζεφ Γιόαχιμ είχε κάποτε χαρακτηρίσει το Πρώτο κοντσέρτο για βιολί του Μαξ Μπρουχ ως «το πλουσιότερο και σαγηνευτικότερο» μεταξύ των έως τότε σημαντικότερων γερμανικών κοντσέρτων του σχετικού ρεπερτορίου, αυτών δηλαδή των Μπετόβεν, Μπραμς και Μέντελσον!

Η πρώτη εκδοχή του έργου είχε ολοκληρωθεί το 1866 αλλά ακολούθησαν πολλές και ευρείες αναθεωρήσεις, για τις οποίες ο συνθέτης έλαβε υπόψη του και αρκετές πρακτικές συμβουλές του Γιόαχιμ. Ο τελευταίος ήταν ο σολίστ στην πρεμιέρα της οριστικής εκδοχής του Κοντσέρτου, τον Ιανουάριο του 1868, στη Βρέμη.

Η σύνθεση της Τρίτης Συμφωνίας του Μπετόβεν ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1803 και ολοκληρώθηκε την άνοιξη του 1804. Η αρχική ιδέα του Μπετόβεν ήταν να γράψει μία Συμφωνία προς τιμήν του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, που ενσάρκωνε τα οράματα της Γαλλικής Επανάστασης για ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη και δημοκρατία. Εξ ου και το όνομα Bonaparte που έφερε το εξώφυλλο της χειρόγραφης παρτιτούρας, μέχρι τουλάχιστον ο Μπετόβεν να πληροφορηθεί ότι ο Ναπολέων είχε στεφθεί αυτοκράτορας της Γαλλίας (18 Μαΐου 1804). Καθώς η είδηση αυτή συνιστούσε διάψευση των προσδοκιών του, έσκισε την αφιέρωση της Συμφωνίας. Στη θέση της αναγράφτηκε αργότερα η φράση Sinfonia eroica composta per festeggiare il sovvenire d’ un grand’uomo (Ηρωική συμφωνία γραμμένη για να εορτάσει τη μνήμη ενός μεγάλου ανδρός). Έτσι η Τρίτη Συμφωνία πέρασε στην ιστορία ως «Ηρωική», αποτελώντας αυτή καθεαυτή σταθμό στην εξέλιξη της συμφωνικής μουσικής.

Το πρόγραμμα της βραδιάς με μια ματιά:

ΡΟΜΠΕΡΤ ΣΟΥΜΑΝ (1810–1856)
Εισαγωγή «Μάνφρεντ», έργο 115

ΜΑΞ ΜΠΡΟΥΧ (1838–1920)
Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα αρ.1 σε σολ ελάσσονα, έργο 26

ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΑΝ ΜΠΕΤΟΒΕΝ (1770–1827)
Συμφωνία αρ. 3 σε μι ύφεση μείζονα, έργο 55, «Ηρωική»

Σολίστ: Μπαρνάμπας Κέλεμεν, βιολί
Μουσική διεύθυνση: Στέφανος Τσιαλής

Tης συναυλίας θα προηγηθεί (στις 19:45) δωρεάν εισαγωγική ομιλία, για τους κατόχους εισιτηρίων.

Με την ευγενική υποστήριξη της Πρεσβείας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.

Photo: Barnabas Kelemen – Credit Laszlo Emmer