Ένα εμβληματικό έργο, το “Hamletmachine”, το πιο γνωστό έργο του Heiner Müller, θα παρουσιάσει η ομάδα deviant GaZe σε σκηνοθεσία Γιώργου Ζαμπουλάκη στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, στις 10 Ιουλίου, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.
Το Hamletmachine («Μηχανή Άμλετ»), που ο γερμανός θεατρικός συγγραφέας , σκηνοθέτης, ποιητής και δοκιμιογράφος, Heiner Müller έγραψε το 1977, έκανε παγκόσμια πρεμιέρα το 1979 στο Théâtre Gérard Philipe Saint-Denis σε σκηνοθεσία Jean Jourdheuil.
Έχει ως αφετηρία τον Άμλετ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αλλά πρέπει να εξεταστεί με τους όρους του μεταδραματικού θεάτρου. Είναι έργο πυκνό, αποσπασματικό, αινιγματικό, χωρίς αυτόνομους χαρακτήρες. .
Με συνεχείς αναφορές στην σαιξπηρική δραματουργία ,σε έργα της ευρωπαϊκής γραμματείας, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ιστορία, η Μηχανή Άμλετ είναι ένα έργο που βυθίζεται στις προσδοκίες και τις απογοητεύσεις της Ιστορίας, στον βούρκο αίματος των ιδεολογιών.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Στην Μηχανή Άμλετ το σκηνικό υποκείμενο, καταρρέοντας κάτω από το βάρος της Ιστορίας, αφήνει πίσω του το αυτόνομο υποκείμενο της εσωτερικότητας του Hamlet για να εμπλακεί σε ένα αέναο σχιζοειδές γίγνεσθαι. Το σώμα γίνεται ο Hamlet, η ηθοποιός που παίζει τον Hamlet, γίνεται ο Macbeth, η Ofelia, η Ηλέκτρα, η Rosa Luxembourg, η Ulrike Meinhof , και πολλοί άλλοι. Το σώμα μεταμορφώνεται επί σκηνής από το αυτόνομο κλασικό σώμα, σε σώμα-αυτοκτονικό, υβριδικό, θραύσμα, γίνεται πεδίο μάχης, δοχείο μνήμης, τοπίο ιστορίας.
Σε αντίθεση με την περιρρέουσα αντίληψη ότι το θέατρο δεν θα πρέπει να είναι πολιτικό αλλά να ασχολείται μόνο με την αισθητική του διάσταση ,οι deviant GaZe επέλεξαν να δημιουργήσουν μια βαθειά πολιτική παράσταση ,ελπίζοντας να προκαλέσει συζήτηση, διάλογο, πεδίο προβληματισμού.
Οι deviant Gaze συνδέουν την Μηχανή Άμλετ με την ιστορική στιγμή που ζούμε και το παράλογο Τώρα. Ζώντας το ιστορικό τέλος της ηλικίας της ελπίδας η κοινωνία γίνεται μάρτυρας μιαs εποχής αποσάθρωσης και επιστροφής των ζόμπι του φασισμού. Ο άνθρωπος του ορθολογισμού και του οικονομικού φιλελευθερισμού, το αυτόνομο υποκείμενο της αέναης γραμμικής οικονομικής ανάπτυξης και του εκστατικού καταναλωτισμού, πεθαίνει. Η παράσταση είναι ένας διαλογισμός πάνω στο διαμελισμό της Ευρώπης και την αποδόμηση του Υποκειμένου.
Ο Heiner Muller χωροθέτησε την δραματική του παραγωγή ως εργασία μνήμης, ως συνδιαλλαγή με τους νεκρούς, μια επίκληση σε αυτούς, μια καταγραφή ενάντια στην λήθη. Η σκηνοθετική δομή βασίζεται στην δημιουργία τριών σκηνικών εκδοχών του κειμένου που διαδέχονται η μια την άλλη.
Η πρώτη είναι ένα αρχείο μνήμης , μια μηχανή.
Η δεύτερη βασίζεται πάνω στη διαδικασία απομνημόνευσης , την εγγενή της συνάφεια με την δόμηση και την αποδόμηση του νοήματος καθώς και στα όρια της μνήμης
Η τρίτη εκδοχή βασίζεται στην θεατρική μεταμόρφωση του σκηνικού υποκειμένου ως βασική λειτουργία της θεατρικής πράξης. Η κάθε μία από αυτές τις εκδοχές αναπτύσσει τη δική της χρονικότητα .
Η παράσταση έχει τη μορφή human installation, ένα ζωντανό γλυπτό σε διαρκή μεταμόρφωση. Οι μινιμαλιστικές επιλογές όσον αφορά την σκηνική εικόνα ,η άρνηση χρήσης σκηνογραφίας, φωτισμών και άλλων μέσων που πολλές φορές λειτουργούν ως αισθητικά δεκανίκια βασίζονται στην πίστη ότι τα πρωτογενή υλικά του θεάτρου -σώμα, ενέργεια, φωνή, μεταμόρφωση- αρκούν για να δημιουργήσουν την συναισθητική όσμωση ηθοποιού και θεατή.
Η παράσταση είναι ακατάλληλη για παιδιά κάτω των 15 ετών
Μετάφραση: Ελένη Βαροπούλου
Σύλληψη-Σκηνοθεσία: Γιώργος Ζαμπουλάκης
Εγκατάσταση- Κοστούμι: Θάνος Βόβολης
Ερμηνεία: Μαριάννα Δημητρίου
Φωτογραφία: Θεόφιλος Γεροντόπουλος
