Το δέντρο των ψεμάτων – Φράνσις Χάρντινγκ: Κριτική βιβλίου

Βραβευμένο με το Βραβείο Costa το 2015, «Το δέντρο των ψεμάτων» κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ. Πρόκειται για ένα ατμοσφαιρικό έργο μυστηρίου που αποκαλύπτει μια ιστορία γεμάτη μυστήριο και συγκίνηση, ένα cross over θρίλερ, γραμμένο για να διαβαστεί εξίσου τόσο από έφηβους όσο και από ενήλικες, με το ίδιο πάντοτε ενδιαφέρον. Με τους ήρωές του να εμπλέκονται σε μια διαδικασία αυτοσυνείδησης, πραγμάτωσης  και ενηλικίωσης, που θα τους κάνει πιο δυνατούς και έτοιμους να αντιμετωπίσουν πλέον όλες τις αντιξοότητες της ζωής.

Στο έβδομο βιβλίο της η συγγραφέας στήνει έναν αφηγηματικό ιστό γύρω από έναν φόνο. Ένας επιστήμονας πεθαίνει και  η δεκατετράχρονη κόρη του, η Φέιθ, αποφασίζει να ανακαλύψει τα αίτια του θανάτου του και τότε θα αναζητήσει στα πράγματά του να βρει κάποιες αλήθειες. Ανάμεσα στα αντικείμενα αυτά η Φέιθ θα ανακαλύψει την ύπαρξη ενός δέντρου. Πρόκειται για ένα ιδιότυπο, μυστηριώδες δέντρο, το οποίο τρέφεται με  ψέματα και από αυτά  δίνει με τους καρπούς του αλήθειες. Το δέντρο αυτό αποκαλύπτει μυστικά και γίνεται η αφορμή για να αρχίσει η Φέιθ ένα προσωπικό ταξίδι αναζητήσεων, αυτογνωσίας, αυτοβελτίωσης και τελειώσης.

Το μυστήριο αρχίζει και παράλληλα με μια υποδόρια στοχαστική διάθεση η συγγραφέας βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει για τις κρυμμένες αλήθειες που καθορίζουν την ύπαρξή μας, για την κοινωνία που μαθαίνει να ζει μέσα στο ψέμα σβήνοντας τις αλήθειες, για τον χρόνο που επαληθεύει τις διαστάσεις ενός τρόπου ζωής γεμάτου σκοτάδι έως ότου να φτάσει κανείς στο φως.

Η Αγγλίδα συγγραφέας γράφει μια αλληγορία εκτιμώντας πως αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να μιλήσει κανείς για τις μεγάλες αλήθειες. Αφού μέσω ενός γοητευτικού παραμυθιού μπορεί κανείς να μιλήσει για όλα όσα βασανίζουν τον σημερινό άνθρωπο αλλά και να τονίσει  τη λυτρωτική αξία που μπορεί να έχει η γνώση όλων αυτών. Οι ήρωες του κινούνται ανάμεσα στις προσωπικές και κοινωνικές αντιλήψεις του 19ου αιώνα, τις έμφυλες διακρίσεις και τις απαγορευτικές νοοτροπίες της βικτωριανής εποχής, τις προκαταλήψεις που εμποδίζουν σε ένα βαθμό την ελευθερία ιδιαίτερα στις γυναίκες. Γι’ αυτό το λόγο σκοπίμως η συγγραφέας επιλέγει τη δεκατετράχρονη Φέιθ ως κεντρική ηρωίδα, και επάνω σε αυτήν χτίζει τις κοινωνικές, διαπροσωπικές και οικογενειακές σχέσεις της εποχής αλλά και ένα συγκινητικό ψυχογράφημα.

Η διακεκριμένη μεταφραστική δεινότητα της Κώστιας Κοντολέων παραδίδει στον Έλληνα αναγνώστη ένα κείμενο που ρέει απρόσκοπτα, με εκφραστική αμεσότητα, και πετυχαίνει να διατηρήσει στην ελληνική γλώσσα την υποβλητική διατύπωση του πρωτότυπου.

Ένα βιβλίο για τη γοητεία των ψεμάτων και την αποκάλυψη της αλήθειας. Με αφηγηματικές ανατροπές που συγκινούν και κερδίζουν τον αναγνώστη.