Ανθίβολα ἐκ τοῦ νεσπέρου φωτός στο Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας

Φέτος την άνοιξη, το Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας συμπληρώνει 25χρονη λειτουργία, οπότε μετά και την πρόσφατη ανακαίνιση όλων των χώρων του, από τη 12η Απριλίου, παρουσιάζει την έκθεση Ἀνθίβολα ἐκ τοῦ νεσπέρου φωτός – Σχέδια για εικόνες και εκκλησίες από τους Χιονιάδες στην Ύδρα.

Η λέξη ανθίβολο, από το ρήμα αντιβάλλω, είναι το χνάρι, το αποτύπωμα ενός εικαστικά αξιόλογου αρχετύπου και μνημονεύεται για πρώτη φορά σε κρητικό έγγραφο του 1560 (Μ. Βασιλάκη, 1995).

Η έκθεση στην Ύδρα, οργανώνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μετά από μια σειρά αντίστοιχων εκθέσεων σε διεθνή Μουσεία την περίοδο 2007-2011, στο πλαίσιο των Εκθέσεων του Προγράμματος για τη Συλλογή των Εικόνων Βελιμέζη: 2007, Βερολίνο • 2007, Κρακοβία • 2008, Αλεξάνδρεια • 2009, Αγία Πετρούπολη • 2010, Μόσχα • 2011, Σόφια.

Στην έκθεσή μας θα παρουσιαστούν ανθίβολα από τους Χ ι ο ν ι ά δ ε ς, το μικρό χωριό της Ηπείρου, όπου έδρασαν από τα μέσα του 18ου μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα πολλές οικογένειες ζωγράφων και αγιογράφων, όπως η οικογένεια των Παπακωστάδων ή Μαρινάδων ζωγράφων, μέλη της οποίας έχουν δημιουργήσει ορισμένα από τα ανθίβολα αυτά.

Η τέχνη του ανθιβόλου συνεχίστηκε και τους επόμενους αιώνες, μέχρι και σήμερα. Αντιπροσωπευτικά ανθίβολα και σχέδια εργασίας μεγάλων Ελλήνων ζωγράφων/αγιογράφων του 20ού αιώνα, των Δημητρίου Πελεκάση, Φώτη Κόντογλου, Αγήνορα Αστεριάδη, Πολύκλειτου Ρέγκου, Σπύρου Βασιλείου, Νίκου Εγγονόπουλου, Στέφανου Αλμαλιώτη και Γιάννη Καρούσου μαρτυρούν τη διαχρονικότητα της ελληνικής θρησκευτικής ζωγραφικής τέχνης.

Τα έργα αυτά προέρχονται από τη Συλλογή ΒΕΛΙΜΕΖΗ, παρουσιάζονται χρονολογικά και συνοδεύονται από ντοκουμέντα και αναπαραγωγές των φορητών εικόνων και τοιχογραφιών για τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν τα αντίστοιχα ανθίβολα.

Παράλληλα, θα λειτουργήσουν εκπαιδευτικά προγράμματα, ώστε οι μαθητές της Ύδρας και των άλλων γειτονικών περιοχών να μπορέσουν να την επισκεφθούν, εφόσον θα λειτουργεί κατά τη διάρκεια της σχολικής περιόδου.

Η έκθεση εντάσσεται στις εκδηλώσεις «Έτος 2015: Φώτης Κόντογλου (1895-1965), Νίκος Εγγονόπουλος (1910-1985)».

Θα διατίθεται ο κατάλογος της Έκθεσης σε ηλεκτρονική μορφή καθώς και ο επιστημονικός κατάλογος της Συλλογής «Ανθίβολα από τους Χιονιάδες», των Α. Κατσελάκη – Μ. Νάνου, που εκδόθηκε το 2009 από το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης.