Ανδρομάχη (Μάγκυ) Μοντζολή: Το παιδί πρωταγωνιστεί στο Θέατρο της Ημέρας

Τα πρώτα μου βήματα στον περιπετειώδη δρόμο της τέχνης, με οδήγησαν στη σκηνογραφία και την ενδυματολογία, ισορροπώντας και συνδυάζοντας έτσι την αγάπη και την κλίση μου για τις εικαστικές τέχνες και το θέατρο. Με τα εφόδια που μου κληροδότησαν οι δάσκαλοί μου Γιώργος και Ελένη Βακαλό στη σκηνογραφία και την ιστορία της τέχνης αντίστοιχα και ο Παναγιώτης Τέτσης στη ζωγραφική και οι παράλληλες σπουδές μου στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, εισήλθα στο γοητευτικό και μαγικό κόσμο του θεάτρου, υπηρετώντας την “όψη” της παράστασης.

Σύντομα… σε μια στροφή του δρόμου… συνάντησα τον Λάκη Κουρετζή, σε μια  καθοριστική και συμβολική και για εκείνον στιγμή: την πρώτη επίσημη δημοσιοποίηση και συστηματική εφαρμογή της παιδαγωγικής και θεατρικής του μεθόδου που ονόμασε “ Θεατρικό παιχνίδι”. Έκτοτε, ξεκίνησε η κοινή μας πορεία και συνεργασία, που συνεχίζεται αδιάλειπτη έως σήμερα, πάνω από 35 χρόνια τώρα, μια ολόκληρη ζωή, συντάσσοντας  όλες μας τις δυνάμεις στο κοινό μας όραμα για την παιδαγωγική θεάτρου, την Αισθητική Αγωγή , το θέατρο για παιδιά, με την ίδια – όπως τότε – αστείρευτη πίστη, ρομαντισμό, ενθουσιασμό  και αισιοδοξία.

Η σκηνογραφική και ενδυματολογική μου διαδρομή στο ελεύθερο θέατρο κυρίως και η ενασχόλησή μου με την παιδαγωγική θεάτρου και τη διδασκαλία της, λοξοδρόμησε για λίγο κάνοντας μια στάση στο Παρίσι. Σπουδές Θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris III) και με υποτροφία του Γαλλικού Κράτους, πρακτική εργασία στην Comedie Francaise, το πρώτο ιστορικό Εθνικό θέατρο της Γαλλίας, όπου παρακολούθησα τη λειτουργία του σε όλους τους τομείς με έμφαση τον τεχνικό (σκηνικά-κοστούμια-φωτισμοί) και την Σκηνοθεσία δίπλα σε σημαντικούς σκηνοθέτες διεθνούς φήμης: Ζακ Λασάλ, Ανατόλι Βασίλιεφ, Ντάριο Φο, Γιάννης Κόκκος κ.α Με ανανεωμένες και εμπλουτισμένες ιδέες, αισθήσεις και ερεθίσματα, πήρα το δρόμο του γυρισμού, αποφασισμένη να συνθέσω και αξιοποιήσω  τις διαφορετικές αλλά αλληλοσυμπληρούμενες σπουδές και εμπειρίες μου. Αποτέλεσμα: η δημιουργία του Θεάτρου της Ημέρας υπό την καλλιτεχνική μου διεύθυνση και φυσικά Διευθυντή Σπουδών, τον δάσκαλο και συνοδοιπόρο μου Λάκη Κουρετζή.

Πολλοί θεωρούν – και ίσως να έχουν δίκιο- πως η μεγάλη συμβολή και προσφορά του Θεάτρου της Ημέρας, συνίσταται σε ότι αφορά το παιδί και τους ενήλικες που ασχολούνται δημιουργικά με αυτό (γονείς- δασκάλους- ανθρώπους του θεάτρου).

Στην Παιδική Σκηνή, θα ήθελα μετά λόγου γνώσεως να επισημάνω, πως επιχειρούμε μια σημαντική και διαφορετική προσέγγιση του θεάτρου για παιδιά που ενσωματώνει το θεατρικό παιχνίδι στη δράση του έργου και διευρύνει τα όρια στα οποία οφείλει να κινείται ένα “ θέατρο για παιδιά” στην εποχή μας. Συμμετέχοντας ενεργά στα δρώμενα μέσω του θεατρικού παιχνιδιού, το παιδί βιώνει και έτσι κατανοεί με ευκολία τις έννοιες και τα μηνύματα του έργου και της παράστασης. Οι παραστάσεις μας, έχουν κύριο στόχο την καλλιέργεια της θεατρικής έκφρασης και επιδιώκουν την παροχή της δυνατότητας σε ενήλικες και παιδιά, να προσεγγίσουν το θέατρο όχι μόνο ως παραστασιακό γεγονός, αλλά και σε κοινωνικό, ψυχολογικό, παιδαγωγικό και αισθητικό επίπεδο.

Η επιλογή του έργου εντάσσεται στη γενικότερη ιδεολογική στάση και άποψή μας, με κύριο στόχο την  ευαισθητοποίηση των μικρών θεατών, την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και στάσης, τη δημιουργία του αυριανού ενεργού θεατή, του αυριανού ενεργού πολίτη και όχι του παθητικού καταναλωτή. Το ρεπερτόριο ανταποκρίνεται στο αίτημα αυτό, με την επιλογή έργων πάνω σε θεματολογικούς άξονες  που αγγίζουν ευαίσθητα ζητήματα  για τη ζωή, τον περίγυρο, την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα στην οποία ζούμε και τις συνέπειές της καθημερινά εισπράττουμε, παιδιά και ενήλικες. Τολμούμε να αγγίξουμε θέματα που θεωρούνται «ταμπού» στο θέατρο για παιδιά (απώλεια αγαπημένου προσώπου, χρόνος, σχέσεις μέσα στην οικογένεια, φοβίες και φαντασιώσεις), βλέποντας πως αγγίζουν ενδότερους και εσώτερους προβληματισμούς των παιδιών που συχνά δυσκολεύονται να εξωτερικεύσουν και εκφράσουν.

Το θέμα της αισθητικής της παράστασης είναι επίσης σημαντικό για εμάς,  ιδιαίτερα στο θέατρο για παιδιά και εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο της Αισθητικής Αγωγής. Μια άρτια από αισθητική άποψη παράσταση, δίδει πολλαπλά ερεθίσματα, καλλιεργεί και αναπτύσσει τη φαντασία του παιδιού. Αντίθετα, μια παράσταση που δε σέβεται το θεατή και αποτελεί αισθητικό υποπροϊόν καθίσταται εξαιρετικά επικίνδυνη, ιδίως για το παιδί που απεριφρούρητο -μη έχοντας ακόμα αναπτύξει αισθητικά κριτήρια και κώδικες- δέχεται αρνητικές επιδράσεις και πολύ συχνά βρίσκεται σε σύγχυση.

Αυτή είναι η πρόταση που καταθέτουμε και υποστηρίζουμε με πίστη, συνέπεια και συνέχεια: Συμμετοχή των παιδιών στη δράση μέσω του Θεατρικού παιχνιδιού, θεματολογικοί άξονες που αφορούν στο σημερινό παιδί-θεατή, ποιότητα – αισθητική αρτιότητα, παιδαγωγική και ιδεολογική συνέπεια.

Info:

Η Ανδρομάχη (Μάγκυ) Μοντζολή είναι Σκηνοθέτης – Σκηνογράφος – Θεατρολόγος. Παιδαγωγικός Θεάτρου. Υποψήφια Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών. Ίδρυσε και διευθύνει καλλιτεχνικά (με τον ΛΑΚΗ ΚΟΥΡΕΤΖΗ) το ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ. Σπουδές-πτυχία: Γαλλική Φιλολογία- ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, (1981) Θεατρολογία- ΠΑΝ/ΜΙΟ ΣΟΡΒΟΝΝΗΣ ΠΑΡΙΣΙΩΝ, (1993) Καλές Τέχνες, Σκηνογραφία-Ενδυματολογία -Σχολή ΒΑΚΑΛΟ (1979) ΥΠΟΤΡΟΦΙΑ ΓΑΛΛΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ  για την COMEDIE FRANCAISE (Εθνικό Θέατρο της Γαλλίας) δίπλα σε σημαντικούς σκηνοθέτες (1992-93) Σκηνοθεσίες: ΔΗΠΕΘΕ και ιδιωτικά θέατρα (Ελλάδα και εξωτερικό). Σκηνογραφίες και κοστούμια για Θέατρο, Μπαλέτο, Κινηματογράφο και Τηλεόραση με συμμετοχές σε Φεστιβάλ και πολλά βραβεία. Θεατρικές διασκευές, έρευνες, μελέτες και άρθρα σε έγκυρα περιοδικά και εφημερίδες (Ελλάδα και το εξωτερικό).

Διδασκαλίες: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, Τμήμα Θεάτρου, Δραματικές σχολές και σεμινάρια σε Ελλάδα, Γαλλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Μόναχο. Συνεργάτις προγράμματος «Μελίνα Τέχνη & Πολιτισμός στην εκπαίδευση “ΕΛΙΝΑ ΤΕΧΝΗ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ». Μέλος: Εταιρίας Ελλήνων Σκηνοθετών, Εταιρίας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, ASSITEJ, Πανελλήνιου Δικτύου για το θέατρο στην εκπαίδευση.