Ανδρέας Αγγελιδάκης: Τα κτίρια αποτελούν μέρος μιας εκτεταμένης φύσης

Με λένε Ανδρέα και είμαι αρχιτέκτονας. Μου αρέσουν τα κτίρια αν και δεν είμαι σίγουρος ότι θέλω να χτίσω.

Τα κτίρια μου αρέσουν όπως μου αρέσουν οι παραλίες τα βουνά και τα σύννεφα, σαν μέρος μιας εκτεταμένης φύσης. Πρόσφατα ασχολήθηκα με δυο κτίρια της Αθήνας, στα project Troll και Casino.

Και τα δυο είναι εμβληματικά κτίρια του μοντέρνου κινήματος από την δεκαετία του 50, και τα δυο απέτυχαν στους αρχικούς σκοπούς τους, και τα δυο τα χρησιμοποίησα σαν οχήματα για μια συζήτηση πάνω στην κοινωνική και οικονομική κρίση της τωρινής Αθήνας.

Το Troll και το Casino, μαζί με το “Walking Building” του 2006 αποτελούν μια τριλογία αποτυχιών του Μοντέρνου κινήματος στον νότο. Και στις τρεις μελέτες αντί για κτιριακή πρόταση έκανα ένα βίντεο – σενάριο για το μέλλον του κάθε κτιρίου, μια ιστορία που παλινδρομεί ανάμεσα στην αρχιτεκτονική πρόταση και ένα κριτικό μυθιστόρημα.

Τέλειωσα τις σπουδές μου στο Sci-ARC της Καλιφόρνια, αφού πρώτα παράτησα το Ελληνικό πολυτεχνείο όταν συνειδητοποίησα ότι μας δίδασκαν το πώς να σχεδιάζουμε κτίρια αλλά όχι το γιατί. Το Sci-ARC στα τέλη του ’80 και αρχές του ’90 θεωρούταν η κατεξοχήν avant garde σχολή αρχιτεκτονικής, της οποίας βασική αρχή ήταν το «γιατί», και προσπαθούσε να επεκτείνει την αρχιτεκτονική εκπαίδευση με κάθε τρόπο.

Με το που πήρα το πτυχίο όμως, έκανα πρακτική σε ένα κέντρο τέχνης και όχι σε αρχιτεκτονικό γραφείο. Η τέχνη έμοιαζε με μια γλώσσα πιο εξελιγμένη στην κριτική και πολύ πιο ευέλικτη από την αρχιτεκτονική. Οι καλλιτέχνες μπορούσαν να μιλήσουν για πολύπλοκα θέματα μέσω ενός ευδιάκριτου και απλού αντικειμένου, σε αντίθεση με τους αρχιτέκτονες που συνήθως μιλούσαν με εξαιρετικά πολύπλοκα αντικείμενα για απλοϊκά πράγματα.

Στη συνέχεια πήγα στο πανεπιστήμιο Columbia για μεταπτυχιακές σπουδές, όπου συνέπεσα με την πρώτη γενιά φοιτητών που θα δούλευαν αποκλειστικά με υπολογιστή. Τότε ήταν που άρχισα να ενδιαφέρομαι για τον υπολογιστή και τις προεκτάσεις του σαν ένα φιλοσοφικό εργαλείο, σαν ένα τοπίο ιδεών ο ορίζοντας του οποίου είχε αρχίσει να αχνοφαίνεται στο ίντερνετ.

Κάπως έτσι οργάνωσα τα ενδιαφέροντα που θα με απασχολούσαν μέχρι σήμερα: Τέχνη και κτίρια με μια ματιά στο πως αλλάζει η κοινωνία γύρω μας, ειδικά μέσα από το ίντερνετ, το οποίο είναι και το κατεξοχήν πεδίο αλλαγών σήμερα.

Στην Αθήνα διατηρώ ένα studio που ταλαντεύεται μεταξύ αρχιτεκτονικού γραφείου και  εργαστήριο καλλιτέχνη. Μέρος του γραφείου είναι ο Σωτήρης Βασιλείου και η Αλεξάνδρα Συρίου, μαζί με μια σειρά από εξωτερικούς συνεργάτες και φίλους. Αυτή την εποχή ετοιμάζουμε τον σχεδιασμό και την επιμέλεια για μια μεγάλη έκθεση που θα πραγματοποιηθεί στο ίδρυμα ΔΕΣΤΕ. Η έκθεση θα περιέχει τις επιλογές μας από τις διάφορες συλλογές του Δάκη Ιωάννου, ανάμεσα τους έπιπλα, έργα τέχνης, μόδα, κυπριακές αρχαιότητες αλλά και κτίρια. Η βασική έμπνευση για την έκθεση ήταν το βιβλίο του Jean Baudrillard “The System of Objects” (1968). Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν στις 15 Μαΐου στο ίδρυμα ΔΕΣΤΕ στην Νέα Ιωνία.

Στις αρχές Ιουλίου εγκαινιάζεται η έκθεση PAPERWEIGHT, στο θρυλικό Haus der Kunst του Μονάχου, της οποίας τον χώρο και την οργάνωση σχεδιάζουμε, μαζί με τον επιμελητή Felix Burrichter, εκδότη του περιοδικού PINUP.

Παράλληλα, μαζί με την Mia Lundstrom και πολλούς άλλους, συνεχίζουμε ένα ερευνητικό project για το πως μετατρέπεται η αρχιτεκτονική ενός κράτους πρόνοιας (Σουηδία) στην εποχή του ύστερου καπιταλισμού, στοχεύοντας σε ένα νέο μοντέλο αστικής ανάπτυξης. Η έρευνα θα ολοκληρωθεί το 2015 με μια έκθεση κατοικίας στην οποία συμμετέχουν συμβουλευτικά ή πρακτικά οι  Keller Easterling (Yale), Tina di Carlo (AA και AHO), Kazys Varnelis (Columbia), Jorge Otero Palios (Columbia), Fritz Haeg (Edible Estates) Andres Jacques (Office for Political Innovation) και πολλοί άλλοι.

Ανάμεσα σε αναθέσεις και μελέτες βρίσκω χρόνο για καθαρά «καλλιτεχνικά» έργα για εκθέσεις η απλώς να κάθομαι σπίτι και να διαβάζω, γιατί συχνά διδάσκω και στο πανεπιστήμιο, στην σχολή αρχιτεκτονικής της Πάτρας και στο AHO του Όσλο.

Ένα από τα πιο εκκεντρικά project αυτής της χρονιάς ήταν η οργάνωση και επιμέλεια της έκθεσης της τραβεστί ακτιβίστριας Πάολα Ρεβενιώτη στη γκαλερί The Breeder. Το φωτογραφικό αρχείο της Πάολα αποτελεί ένα μοναδικό τεκμήριο για την πρόσφατη σεξουαλική, κοινωνική και πολιτική ιστορία της Αθήνας, ενώ τα βίντεο της καταγράφουν το σήμερα μέσα από μια ιδιαίτερα καθαρή ματιά.

Ανάμεσα σε όλα αυτά πατάω like όπου δω φωτογραφία γάτας η σκύλου, ανεβάζω αρχειακό υλικό από βιβλία αρχιτεκτονικής στο tumblr, αναρτώ ποστ στο blogpost, ανταλλάσω απόψεις στο facebook, ψάχνω για ευκαιρίες στο svpply.com.

Όλα αυτά αποτελούν μια ευρεία αρχιτεκτονική εργασία, της οποίας τα όρια χάνονται πολύ εύκολα, όπως σε όλες τις δημιουργικές πρακτικές σήμερα.

Photo: Γιάννης Βασταρδής

[Το άρθρο του Ανδρέα Αγγελιδάκη αναδημοσιεύεται από το περιοδικό CulturenowMag, τέυχος: Απρίλιος 2013]