Tο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, συνεχίζοντας την παράδοση των Εργαστηρίων Νέων Συνθετών, παρουσιάζει την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, ένα αφιέρωμα στον Θόδωρο Αντωνίου για τα 80ά γενέθλιά του.

Ο γνωστός συνθέτης, μαέστρος και πανεπιστημιακός, ήδη από το 1997, πραγματοποιεί σειρά εργαστηρίων νέων ελλήνων συνθετών στο ΜΜΑ, με σκοπό την ανάπτυξη της εκπαιδευτικής-δημιουργικής συνεργασίας ανάμεσα στον μαέστρο, τον συνθέτη και τους μουσικούς. Στα φετινά Εργαστήρια θα ακουστούν έργα Γούβαλη, Μαστραντώνη, Παπαμήτρου, Τόνια, Τσιμπάνου και Χατζηθέμελη, τα οποία επελέγησαν από επιτροπή ελλήνων συνθετών και αρχιμουσικών. Ερμηνεύει το Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής (ΕΣΣΜ). Στο πόντιουμ ο Θόδωρος Αντωνίου.

Το πρόγραμμα αρχίζει με τον Χορό των ξωτικών για ενόργανο σύνολο του Δημήτρη Τσιμπάνου. Το έργο, γραμμένο μέσα στο 2014, αποτελείται από τέσσερα μέρη-καταστάσεις ενταγμένα σε ένα ενιαίο σύνολο, καθώς και από μία coda για το φινάλε του κομματιού. Ο τίτλος προέκυψε από μια από τις «καταστάσεις» του εν λόγω έργου. Ακολουθεί η σύνθεση Carthago_Delenda_Est (2014) για ενόργανο σύνολο που υπογράφει ο Άγγελος Μαστραντώνης, ο οποίος εμπνεύστηκε τον τίτλο του έργου από τους λόγους του Κάτωνος του Πρεσβυτέρου (234 π.Χ.-149 π.Χ.), εξέχουσας μορφής της ρωμαϊκής πολιτικής ζωής. Πηγή έμπνευσης για τον νεαρό συνθέτη αποτέλεσε η φράση του Κάτωνος Carthago delenda est ή Ceterum autem censeo Carthaginem esse delendam («Και κατά την άποψή μου, η Καρχηδόνα πρέπει να καταστραφεί»), ο οποίος είχε προβλέψει το τραγικό τέλος της πόλης, που πυρπολήθηκε από τον στρατό του Σκιπίωνος του Αφρικανού (146 π.Χ.). Το πρώτο μέρος της συναυλίας-αφιερώματος στα 80ά γενέθλια του Θόδωρου Αντωνίου θα κλείσει με το έργο Annus Rubini [Η χρονιά του ρουμπινιού] (2014) για οκταμελές ενόργανο σύνολο της Ειρήνης Χατζηθέμελη. Ο τίτλος παραπέμπει στη δρυ και στον πορφυρόχρωμο δακτύλιο του κορμού της.

Το δεύτερο μέρος θα αρχίσει με τη σύνθεση Labyrinth (2013) για ενόργανο σύνολο της Λίνας Τόνια. Το έργο βασίζεται στη δημιουργία ενός λαβυρινθώδους ηχητικού περιβάλλοντος, όπου τον πρωταγωνιστικό ρόλο έχει το πιάνο. Ακολουθεί η σύνθεση Constructions for a picture (2014) και πάλι για ενόργανο σύνολο της Μαρίας Γούβαλη, όπου οι ηχητικές εντυπώσεις λειτουργούν ως δομικά στοιχεία μιας κατασκευής που φιλοδοξεί να μεταβληθεί σε μια ολοκληρωμένη «εικόνα» με αρχή, μέση και τέλος. Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί με τη Φρεναπάτη (2011-14) για ενόργανο σύνολο του Γιώργου Παπαμήτρου. Το έργο αναφέρεται στην πλάνη των αισθήσεων και δίνει τον πρώτο λόγο στα ηχοχρώματα των μουσικών οργάνων.

Ο Θεόδωρος Αντωνίου είναι ένας από τους διαπρεπέστερους και πολυγραφότερους σύγχρονους καλλιτέχνες. Είναι επίσης Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών από το 1989. Διάγει λαμπρή καριέρα ως συνθέτης, μαέστρος και καθηγητής πανεπιστημίου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μελέτησε βιολί, φωνητική και σύνθεση στο Εθνικό και Ελληνικό Ωδείο. Αργότερα, σπούδασε διεύθυνση ορχήστρας και σύνθεση στη Μουσική Ακαδημία του Μονάχου και στο Διεθνές Μουσικό Κέντρο του Ντάρμστατ. Έχει διδάξει μουσική στα μεγαλύτερα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα των ΗΠΑ, μεταξύ άλλων στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και στη Μουσική Ακαδημία της Φιλαδέλφειας. Υπήρξε συνδιευθυντής όλων των δραστηριοτήτων σύγχρονης μουσικής στο Μουσικό Κέντρο του Τάνγκλγουντ. Το 1978, έγινε καθηγητής σύνθεσης στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, θέση που κατείχε ως τον Οκτώβριο του 2008, οπότε και ανακηρύχθηκε ομότιμος καθηγητής. Ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, καθώς και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το 2005 και το 2009 αντίστοιχα. Έχει επίσης διατελέσει Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Πειραματικής Λυρικής Σκηνής. Είναι Διευθυντής του Μουσικού Τμήματος του Hellenic American College. Οι περισσότεροι έλληνες συνθέτες της νεότερης γενιάς υπήρξαν μαθητές του.

Ως μαέστρος έχει διευθύνει μεγάλες ορχήστρες και ενόργανα σχήματα σε όλο τον κόσμο. Πολυάριθμες συνθέσεις του είναι παραγγελίες σημαντικών μουσικών συνόλων. Είναι αποδέκτης διεθνών βραβείων. Το 2007, του απονεμήθηκε η διάκριση του Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, το 2011 το βραβείο «Τιμώντας τον Ελληνικό Πολιτισμό» από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και το 2013 το βραβείο «Απόλλων» από την Εθνική Λυρική Σκηνή και την Εταιρία Φίλων Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Τον Μάιο του 2014, εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (έδρα Μουσικής Σύνθεσης). Τα έργα του Θόδωρου Αντωνίου είναι πολυάριθμα και ποικίλης φύσεως. Κυκλοφορούν από γνωστούς αμερικανικούς, γερμανικούς και ελληνικούς εκδοτικούς οίκους.